چالش‌های صادرات سیمان/ از کاهش صادرات تا افزایش هزینه حمل و نقل صادراتی

رویداد۲۴ برخی سیاست‌های حمایتی دولت منجر به رکود صادرات و از دست دادن بازار‌های هدف محصولاتی، چون سیمان شده و این صنعت را محکوم به کاهش تولید کرده است. فعالان این صنعت سیمان معتقدند با توجه به تقاضای محدود بازار داخل، بسیاری از شرکت‌هایی که نزدیک به مبادی صادراتی بودند، رو به توسعه فعالیت در حوزه صادرات آورده اند.

اما روند افزایشی صادرات سیمان و کلینکر در سال ۹۷، این تصور را ایجاد کرد که ادامه روند افزایشی صادرات باتوجه به با بالاتر رفتن نرخ ارز و جذاب شدن فروش‌های صادراتی در مقایسه با قیمت‌های داخلی، منجی صنعت سیمان در سال ۹۸ خواهد بود.

این پیش بینی برای صنعت سیمان با وجود رکود در حوزه ساخت‌وساز و به‌دنبال آن کاهش مصرف داخلی و همچنین کاهش صادرات به دلیل تعدد قوانین و به‌ویژه قانون ارز صادراتی و از دست دادن بازار‌های صادراتی محقق نشد.

این در حالی است که با رکود در بخش صنعت مسکن، صنعت سیمان هم در رکود به‌سر برد و با وجود افزایش نرخ مسکن، اما شاهد تحریکی در بخش ساخت‌وساز نبودیم. از سوی دیگر اگرچه مواد اولیه شرکت‌های سیمانی چندان به ارز مربوط نمی‌شود، اما هزینه‌های دیگر این صنعت از جمله در زمینه تعمیرات، دستمزد‌های کارگری، حمل‌ونقل، خدمات و هزینه‌های تولید افزایش چشمگیری داشته است.

کاهش صادرات سیمان

عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان درباره میزان تولید و صادرات سیمان و تحولات این صنعت در سال جاری به خبرنگار اقتصاد۲۴ گفت: با ۳۰ میلیون و ۵۷۰ هزار تن مجموع تولید در صنعت سیمان در ۶ ماه اول سال ۹۸، کلینکر به میزان ۳ میلیون و ۷۸۵ هزار تن و سیمان به میزان ۲ میلیون و ۸۵۸ هزار تن صادر شد.

دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان گفت: با توجه به ظرفیت سالانه بالای ۸۵ میلیون تن تولید سیمان در کشور، تنها ۶ میلیون و ۶۴۳ میلیون تن سیمان و کلینکر در ۶ ماه نخست سال ۹۸ صادر شده است.

این فعال در صنعت سیمان ادامه داد: در صادرات کلینکر نسبت به زمان مشابه سال قبل، شاهد افزایش ۳ درصدی هستیم، اما در خصوص سیمان در مقایسه با زمان یادشده، ۱۷ درصد کاهش صادرات را تجربه کردیم.

وی گفت: امروز با تمام مشکلات، کشور‌های امارات، بنگلادش، پاکستان، چین، سریلانکا، عمان، عراق، کویت و هند بازار‌های هدف صادرات کلینکر ایران هستند.

شیخان تصریح کرد: سیمان نیز به کشور‌های ازبکستان، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، روسیه، سومالی، قزاقستان و کویت صادرات می‌شود.

دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان افزود: عراق به عنوان بزرگترین بازار صادراتی سیمان ایران، امروز به دلیل تولید کارخانه‌های سیمان در این کشور دیگر خرید از ایران ندارد و این نیز یکی دیگر از عوامل کاهش صادرات سیمان بوده است.

قوانین یا موانع صنعت سیمان

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در ادامه با اشاره به تاثیرگذاری قوانین مربوط به حوزه سیمان بر این صنعت عنوان کرد: اگر به آمار صادرات ۶ ماه اول سال ۹۷ نگاهی داشته باشیم، می‌بینیم که صادرات در وضعیت خوبی قرار داشت، اما این روند از نیمه اول سال ۹۸ روند کاهشی به خود گرفت چرا که تا پیش از آن مشکلی در مقررات ارزی، تحریم و افزایش هزینه‌های حمل نداشتیم.

شیخان ادامه داد: هرچند سالهاست که با مشکلات صادرات درگیر هستیم، اما از زمان تحریم و به دلیل نبود هماهنگی در بخش‌های مختلف صادراتی به‌نظر می‌رسد موضوع صادرات وارد مشکل گسترده تری شده است از این رو رغبت به صادرات در این صنعت کمرنگ شده است.

صادرات بهترین منجی صنعت سیمان

وی افزود: در شرایط فعلی باید این موضوع را پذیرفت که در زمینه سیمان ظرفیت‌سازی انجام شده است، اما در داخل با رکود ساخت‌وساز و مصرف روبه‌رو هستیم و صادرات می‌تواند راهکار خوبی در این زمینه باشد.

دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان با تاکید بر اینکه مقررات ارزی یکی از موانع کاهش تولید سیمان بوده است، گفت: افزایش هزینه حمل و نقل و کرایه بار کشتی و ریسک پذیری بیشتر بیمه‌ها از جمله عوامل تاثیرگذار بر روند صادرات این محصول بوده است.

افزایش هزینه حمل و نقل صادراتی سیمان

«حمل و نقل یکی از اصلی‌ترین مشکلات در صنعت سیمان است». به گفته شیخان، مدتی است که کرایه حمل و نقل داخلی و دریایی افزایش یافته و منجر به بروز مشکلاتی شده است؛ این امر رقابت بین کشور‌های صادرکننده سیمان را نیز از بین برده است.

به اعتقاد شیخان، سیمان، چون یک کالای تجاری نیست و یک کالای حجیم و کم ارزش بشمار می‌آید، دولت در راستای حفظ بازار صادرات و افزایش تولید این محصول با پرداخت سوبسید برای حمل و نقل سیمان می‌تواند تا حدود زیادی از مشکلات این صنعت کم کند.

چالش‌های صادرات سیمان

دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان در پایان درباره چالش‌های صادرات سیمان گفت: سیاست‌های ارزی، افزایش ۴۵ درصدی هزینه حمل و نقل و تحریم ها، صادرات در حوزه سیمان را بی ارزش و فضا را برای رقابت منفی تولیدات این صنعت در داخل کشور فراهم کرده است.