بعیدی نژاد: عکس‌العمل جدی ایران در قبال اجرای قانون محدودیت صدور ویزا

اقدام اول در ایجاد محدودیت صدور ویزا برای اتباع برخی از کشورها برای سفر به عراق، سوریه، سودان و ایران است که چناچه که بخواهد به همان شکل که نوشته شده به اجرا درآید، نقض تعهدات آمریکا در تفاهم هسته‌ای خواهد بود و بی‌شک با عکس‌العمل جدی ایران مواجه خواهد شد.

وزیر خارجه آمریکا در همین چارچوب به ایران تعهد داده است که قطعا دولت آمریکا از چنان اختیاراتی برخوردار است که این مصوبه کنگره را به نحوی اجراء کند که نفی‌کننده تعهدات آمریکا در برجام نباشد. اما دو اقدام دیگر کنگره از ماهیت متفاوتی برخوردار هستند؛ اقدام اول درج مصوبه‌ای در قانون بودجه آمریکاست که دولت را به پرداخت غرامت به هر یک از گروگان‌های آمریکایی در ایران از محل جریمه‌های بانکی اروپایی مکلف می‌کند. طبیعی است که این تصمیم یک تصمیم داخلی در آمریکاست و اینکه دولت آمریکا چگونه و در چه شرایطی می‌خواهد به گروگان‌ها غرامتی بدهد،‌ ارتباطی به ایران پیدا نمی‌کند. پرونده موضوع گروگان‌گیری سال‌ها پیش بر اساس بیانیه الجزایر حل و فصل نهایی شده است.

اما اقدام دوم کنگره، بیانیه و نه مصوبه از سوی 226 نماینده مبنی بر توصیه به دیوان عالی آمریکا برای تایید پرداخت غرامت بازماندگان قربانیان حملات تروریستی از اموال بانک مرکزی ایران است. این بحث موضوعی قدیمی است که به انفجارهای سال 1983 در لبنان و انفجار سال 1996 در عربستان و تلاش رسانه‌های غربی برای وارد آوردن اتهامات بی‌اساس مبنی بر دست داشتن ایران در این انفجارها علیه نیروهای آمریکایی مربوط می‌شود. بعد از این انفجارها وکلای قربانیان با توجه به اتهامات بی‌اساس علیه ایران به تلاش‌های گسترده‌ای برای کسب غرامت از ایران دست زدند تا آنکه با پیشنهاد تصویب قانون ضد ایران در سال 2012 توسط دولت آمریکا زمینه‌ مساعدی برای اقدام علیه ایران به دست وکلای خانواده‌ها فراهم شد.

همزمان با اوج تنش‌ها و تحمیل تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران در کنگره در همان سال 2012 وکلای قربانیان توانستند رای از دادگاه بگیرند که با توجه به اتهام بی‌اساس دست داشتن ایران در این انفجارها، این غرامت‌ها از اموال بانک مرکزی ایران به مبلغ یک میلیارد و 750 میلیون دلار نزد سی‌تی بانک نیویورک پرداخت شود. البته پیش از تصویب این قانون، اوباما برای جلوگیری از وخامت اوضاع و منع دست‌اندازی دادگاه به اموال بانک مرکزی، دستور توقیف اموال را صادر کرد. همزمان بانک مرکزی ایران به عنوان مصداق دخالت دادگاه در امور فراتر از صلاحیت خود، فرجام‌خواهی کرد که موضوع برای بررسی بیشتر به دیوان عالی آمریکا رفت.

در نامه اخیر خود، جمعی از نمایندگان کنگره آمریکا به دیوان عالی آمریکا توصیه کردند که رای قبلی دادگاه را تایید کند. این بیانیه هر چند به معنای اعمال فشار سیاسی علیه دیوان عالی آمریکاست اما واجد آثار حقوقی نیست و موضوع کماکان در دستور کار دیوان عالی است. بر این اساس هنوز اتفاق جدیدی نسبت به مصادره اموال کشورمان و پرداخت خانواده‌ها به وقوع نپیوسته است. اما جدا از ماهیت تقبیح‌آمیزی که این‌گونه اقدامات توسط کنگره آمریکا دربر دارد، عجیب؛ برخورد شتابزده برخی رسانه‌ها در ایران در گره زدن این دو اقدام اخیر در کنگره آمریکا به تفاهم هسته‌ای است. همان‌طور که بارها تاکید شده است مذاکرات هسته‌ای و برجام فقط به موضوع هسته‌ای محدود بوده است و نباید تصور نادرست را در جامعه ایجاد کرد که با تفاهم در خصوص برجام قرار بوده است تمامی رفتارهای خصومت‌آمیز آمریکا علیه ایران نیز پایان یابد و روابط دو کشور به حالت عادی در آید. خصومت‌های آمریکا نسبت به ایران حاصل ریشه‌های عمیق چند دهه دخالت آمریکا در امور ایران است و ایجاد خوش‌بینی غیرواقعی و ناشیانه برای حل این خصومت‌ها از یک طرف و مرتبط کردن این امور به اجرای برجام که فرصت حل بحث هسته‌ای ایران را هم از میان می‌برد، هیچ خدمتی به کشور و آرمان‌های استقلال‌خواهی مردم عزیزمان نمی‌کند.

نباید شک داشته باشیم که نمایندگان کنگره تحت اثر لابی صهیونیستی قطعا از هر تلاشی برای ایجاد مانع در برابر اجرای برجام دریغ نخواهند کرد و برخی نمایندگان کنگره حتی از هم‌اکنون طرح‌های مختلفی را در زمینه‌های مختلف در جهت وضع برخی تحریم‌ها یا محدودیت‌های جدید با هدف ایجاد بن‌بست در اجرای تفاهم هسته‌ای مبادرت می‌کنند. در همین چارچوب از رسانه‌ها انتظار می‌رود که برای جلوگیری از التهاب غیرلازم در میان مردم عزیزمان، هر اقدامی از سوی نهادهای حکومتی آمریکا را فوری و بدون ارزیابی دقیق به حساب نقض تفاهم هسته‌ای نگذارند. بدیهی است مقامات کشورمان به ویژه هیات عالی نظارت بر برجام تمامی رفتارهای دولتمردان آمریکا را تحت نظارت دقیق دارند و در برابر هر تصمیمی از سوی آمریکا که به نقض تعهدات آمریکا تحت برجام بینجامد، به طور جدی واکنش لازم را نشان خواهند داد.