عملیات مروارید ؛ شاهکار نیروی دریایی ارتش
رویداد۲۴ علیرضا نجفی: تصویر ثبت شده در تاریخ ۷ آذر ۱۳۵۹ پس از عملیات مروارید که نیروهای عراقی در حال تخلیه سکوهای البکر و الامیه را نشان می‌دهد.
نیروی دریایی عراق در دوران جنگ بسیار محدود بود چرا که عراق سواحل بسیار محدودی در حاشیه خلیج فارس دارد و راهی نیز به دریا‌های دیگر ندارد. نیروی دریایی ایران، اما قویترین در منطقه بود.
نیروی دریایی ارتش در همان ماه‌های نخستین جنگ و با ماندن عراق در سرزمین‌های اشغالی ایران تصمیم به انجام عملیات علیه مواضع دریایی عراق گرفت. اولین اقدام در آبان ۵۹ انجام شد و طرحی به نام اشکان بود که به علت ناآرامی دریا ناقص ماند، ولی خساراتی از سوی ایرانی‌ها به بنادر عراقی وارد آمد. در اقدام بعدی عملیاتی به نام «شهید صفری» که نخستین تکاور شهید در خرمشهر بود طراحی شد و در آن تکاوران نیروی دریایی با اسکورت ناوچه‌های جوشن و پیکان به اسکله‌های البکر و الامیه رفتند و آن مناطق را مین‌گذاری کردند.
اسکله‌های البکر و الامیه مانند دو شهر بودند و این مین‌گذاری‌ها خسارات جزئی به آن‌ها وارد می‌کرد نه بیشتر. این عملیات نیمه‌کاره رها شد تا اینکه ناخدا بهرام افضلی طرح عملیات دیگری را ریخت و عملیات مروارید در پنجم آذر سال ۱۳۵۹ آغاز شد.
بیشتر بخوانید: ناخدا بهرام افضلی؛ فرمانده نیروی دریایی ارتش که اعدام شد
به گزارش رویداد۲۴ در عملیات مروارید تکاوران موفق شدند بخش‌های اصلی اسکله‌های البکر و الامیه را منهدم کنند و زمانی که ناو‌های عراقی برای مقابله با تکاوران ایرانی راهی شدند، خلبانان نیروی هوایی به دفاع از آن‌ها رفتند و با راهنمایی ناوچه پیکان ناو‌های جنگی عراق را منهدم کردند.
عملیات تا هفتم آذر به طول انجامید و در نتیجه آن البکر و الامیه از حالت کاربری خارج شدند. اما در روز آخر عملیات حادثه تلخی نیز برای نیروهای ایرانی رخ داد؛ عراق توانست ناوچه پیکان را با موشک بزند و در حالی که ناو غرق می‌شد رزمنده‌های مجروح نیز زیر آب می‌رفتند، به صورتی که سطح آب از خون ارتشیان ایران قرمز شده بود. اما عملیات روی هم رفته پیروزی به حساب می‌آمد و بیشترین نقش را در این میان ناخدا بهرام افضلی فرمانده نیروی دریایی ارتش داشت که ۴ فروند ناوچه موشک‌انداز عراقی کلاس «اوزا» و ۷ فروند شناور دیگر عراقی را به قعر دریا فرستاد و نیروی دریایی عراق عملاً فلج و تا پایان جنگ قادر به ایفاء نقشی نشد. ناخدا بهرام افضلی در سال ۱۳۶۲ به اتهام ارتباط با حزب توده اعدام شد.
روزنامه کیهان در مطلبی به نقل از ناخدا سعید کیوان شکوهی که در جنگ حضور داشته، نوشته بهرام افضلی هیچ نقشی در این عملیات نداشته و فقط خیانت کرده است: «در عملیات مروارید هم با وجود تمام عقلانیت‌های عملیاتی، [توسط ناخدا افضلی] دستور عقب‌نشینی به نیروی فاتح داده می‌شود، در حالی که کافی بود که بعد از آن، ما در سکوهای تسخیرشده البکر و الامیه بمانیم و حتی شاید با تیر و کمان دشمن را در معرض تهدید قرار دهیم. با همه اینها پیام رسید که بازگردید، از شما استقبال خوبی خواهدشد و مراسم اهدای مدال و اعطای درجه برایتان درنظر گرفته شده است. دستور عجیب و گیج کننده عقب‌نشینی صادر می‌شود که موجب درگیری و اختلاف نیروها شد و برخی می‌گفتند که ما بازنمی‌گردیم، اما دستور، یک دستور نظامی است و وقتی که روی آن اصرار می شود، چاره‌ای جز اطاعت وجود ندارد. از این گذشته، کسی هم در آن زمان گمان نمی کرد که خیانتی در شرف تکوین باشد؛ گمان همه بر این بود که تمهیداتی اندیشیده شده یا اطلاعاتی است که ما در اختیار نداریم و بازگشت، یک تصمیم منطقی نظامی است تا یک تصمیم خائنانه سیاسی. بدین ترتیب، موضعی که با آن شهامت‌ها و دلاوری‌ها به دست آمده بود، حالامی بایستی رها شده و در اختیار دشمن قرار گیرد.»
