اعتراضات کارگری در اسنپ / چرا کارگران پیک اسنپ فود اعتصاب کردند؟

رویداد۲۴ هما حسینی: رانندگان پیک شاغل در اپلیکشن اسنپ فود چند روزی است موتورهای خود را خاموش کرده و درخواست‌های وارده از اسنپ را روی گوشی‌های همراه خود پاسخ نمی‌دهند. کارگران اکسپرس اسنپ‌فود می‌‌گویند این شرکت تصمیم گرفته تمامی پیک‌های اسنپ فود اکسپرس زیرنظر اسنپ باکس کار کنند تا از این طریق شرکت اسنپ بتواند از هزینه پیک ارسال غذا کارمزد کم کند. این در حالی است که مقداری که یک پیک برای تحویل غذا دریافت می‌کند، رقم ناچیزی است و از همان مقدار اندک باید کارمزد جداگانه‌ای نیز به اسنپ بدهد. اسنپ تا قبل از این تصمیم کارمزد ارسال غذا را از رستوران‌ها دریافت می‌کرد و حالا علاوه بر آن می‌خواهد از رانندگان هم کارمزد بگیرد.

یکی از این رانندگان در توضیح وضعیت شغلی خود و همکارانش و اعتصاب اخیرشان می‌گوید: «قیمت پایه جابجا کردن غذا برای ما حدود هشت هزار تومان است و ما می‌خواهیم این مبلغ افزایش یابد. ضمن اینکه اسنپ فود نباید غذا، میوه و کالاهایی که قبلا متعلق به موتورهای صورتی بود را به اسنپ باکس و تاکسی اسنپ بدهد اما چندوقت پیش برای افزایش رضایت مشتریان، راننده‌های اسنپ‌باکس این دسترسی را پیدا کرده بودند که سفارش‌های میوه و سوپرمارکت را ارسال کنند.

این راننده می‌گوید: «شرکت اسنپ از دو هفته پیش دسترسی اسنپ‌باکس و اسنپ‌خودرو را برای ارسال همه‌نوع سفارشی (حتی غذا که ارسال آن بر اساس قرارداد ممنوع است) باز کرده است. این اتفاق باعث شده عملا درآمد حداقلی ما محدودتر شده و در عین حال مجبور به پرداخت بخشی از همین حقوق حداقلی به عنوان کارمزد به اسنپ باشیم.ٍ»

یکی دیگر از رانندگان موتور اسنپ هم می‌گوید: «اسنپ از راننده‌های اسنپ‌باکس حدود ۲۰ درصد کمیسیون می‌گیرد، برای همین هم است که ترجیح می‌دهد رانندگان اسنپ فود را هم به زیرمجموعه اسنپ باکس ببرد و از آنها هم همان‌قدر کمیسیون بگیرد. تا حالا اینجور بوده که ما رانندگان اسنپ فود کمیسیون نمی‌دادیم و اسنپ کمیسیون خود را از رستوران‌ها دریافت می‌کرد اما حالا در واقع می‌خواهد محل درآمد خودش را تبدیل به دو محل کند و هم از ما کارمزد کم کند و هم از محل ارسال غذا کمیسیون دریافت کند. اگر امروز اعتراض نکنیم قطعا فردا مجبور به پرداخت کمیسیون می‌شویم درحالی که همین الان هم دستمزد خیلی کمی اسنپ به ما می‌پردازد.»

واکنش اسنپ فود به اعتصاب رانندگان و اعتراض کاربران که از نرسیدن غذایشان ناراضی بودند، این بود که آن را به بارندگی‌های اخیر نسبت بدهند و در شبکه‌های اجتماعی خود بنویسد: «به علت شرایط آب‌وهوایی و مشکل پیش‌آمده در فرایند ارسال، مارکت‌پارتی به تعویق افتاد.»

شرکت اسنپ اما خیلی زود فهمید با این واکنش انکاری نمی‌تواند کاری پیش ببرد و اعتراضات ادامه خواهد داشت. رییس هیات مدیره اسنپ فود گفتگویی را با دیجاتو ترتیب داد و از مصاحبه با رسانه‌های دیگر سرباز زد. همچنان که پیگیری‌های رویداد۲۴ برای انجام مصاحبه با این شرکت بی‌پاسخ ماند و روابط عمومی این شرکت با ارسال لینک مصاحبه دیجاتو اعلام کرد رسانه‌ها می‌توانند از این صحبت‌ها فقط استفاده کنند.

مهراد عبدالرزاق رییس هیات مدیره اسنپ فود به دیجیاتو گفته ماهانه بیش از ۲ میلیون سفر موفق به وسیله پیک‌های اکسپرس انجام می‌‌شود و از نظر ایشان بروز مشکلات صنفی اجتناب‌ناپذیر است.

پیک‌های اسنپ اکسپرس که مسئول رساندن سفارش به دست مشتریان هستند، یک رقم ثابت برای هر بار غذا رساندن را دریافت می‌کنند و آنطور که عبدالرزاق هم تایید کرده می‌گوید رانندگان درخواست کرده‌اند که این رقم ثابت باید بیشتر شود.

رقم ثابتی که کارگران موتور سوار اسنپ فود دریافت می‌کنند، ۸ هزار تومان است و جالب است که رییس هیات مدیره اسنپ فود ادعا کرده این رانندگان با این دریافتی ۸ هزار تومانی برای هر بار تحویل غذا، درآمدی بین ۶ تا ۱۲میلیون تومان دارند. یعنی یک راننده موتور باید روزی به طور متوسط ۵۰ بار از طریق اسنپ فود باید غذا تحویل بگیرد و تحویل بدهد و درآمد ۱۲ میلیون تومانی در ماه کسب کند. به‌عبارت دیگر یعنی باید یک راننده روزی ۱۰ ساعت روی موتورش بنشیند، در هر ۱۲ دقیقه یک غذا دریافت و تحویل بدهد تا بتواند رقم ۱۲میلیون دریافتی مورد ادعای مدیرعامل اسنپ فود را داشته باشد. اما آیا این ممکن است؟

رانندگان موتوری اعتصاب کننده اسنپ فود ضمن مخالفت با ادغام در اسنپ باکس، درخواست کرده‌اند پرداختی ثابت آنها برای هر دلیوری از ۸ هزارتومان به ۱۰ هزار تومان افزایش یابد. آن‌طور که پیگیری‌های رویداد۲۴ نشان می‌دهد اسنپ هم به‌دلیل اعتراض‌های کاربران دیگر، تاب مقاومت در برابر اعتصاب بایکرها را ندارد و چند نماینده از سوی کارگران موتورسوار در حال مذاکره با هیات مدیره اسنپ فود هستند. رانندگان اسنپ فود می‌گویند، تا لحظه‌ای که مطالبات آنها پاسخ داده نشده به اعتصاب ادامه خواهند داد.

یکی از رانندگان به رویداد۲۴ می‌گوید ما در واتس آپ گروهی داریم که رانندگان مناطق در آن عضو هستند و مشکلاتمان را در آن مطرح می‌کنیم. در همان گروه موضوع اعتصاب پیش آمد و قرار گذاشتیم برای پیگیری مشکلمان اعتصاب کنیم. البته روز ۱۳ آذر یا ۱۴ آذر قرار است همگی مقابل ساختمان اسنپ در اشرفی اصفهانی جمع شویم و جلسه‌ای برگزار کنیم تا ببینیم مشکلمان حل خواهد شد یا خیر.

طبق برآوردها شرکت اسنپ روزانه درآمدی بالغ بر ۲۰ میلیارد تومان دارد اما کارگران اسنپ از این حجم درآمدی کمترین عایدی را دارند و درحالی در اسنپ مشغول به فعالیت هستند که عملا نه‌تنها از دستمزد کافی و متناسب با شغلشان برخوردار نیستند بلکه از حقوق کارگران رسمی مانند حق مرخصی، حق بیمه شغلی، سنوات، حق تشکل و حق بیمه بیکاری نیز محروم هستند.

شرکت‌های استارت‌آپی در عین حالی که به شدت دسترسی‌ها را بیشتر کرده‌اند و تغییری در شرایط کسب و کار ایجاد کرده‌اند، اما ضد کارگری‌ترین مجموعه‌های ممکن هستند؛ چه آنکه آنها چندین هزار نیروی کار دارند اما هیچ تعهدی ندارند که نیروهای خود را حتی بیمه کنند یا حقوق کارگری آنها رعایت شود. کارفرما هر زمان که اراده کند، بدون هیچ دلیل و توجیهی می‌تواند با نیروهای خود قطع ارتباط و آنها را اخراج کند.