۳۵ دلیل برای خداحافظی همیشگی با نوشابه
رویداد۲۴ شاید پیش خودتان فکر کنید مصرف نوشابههای بدون قند یا رژیمی هیچ ایرادی ندارد. اما این تصور کاملا اشتباه است. اگر هنوز قانع نشدهاید که نوشابه را از رژیم غذایی خود حذف کنید، این مقاله قصد داریم شما را با عوارض جانبی و مضرات نوشابه آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
۱. چاقی
چاقی فقط یکی از مضرات نوشابه است. علت رابطهی بین چاقی و نوشابه ممکن است بهطور مشخص، وجود کالری زیاد در آن باشد. فقط یک قوطی نوشابه، تقریبا ۱۴۰ کالری دارد. نوشابه با وجود اینکه کالری زیادی دارد، به رفع احساس گرسنگی هیچ کمکی نمیکند. اگر قصد کاهش وزن دارید، نوشابه نخورید؛ وگرنه تمام زحماتتان به باد میروند.
۲. دیابت
بعضی از افراد برای اینکه مشکلی در قند خونشان ایجاد نشود، به جای نوشابهی معمولی، نوشابهی رژیمی مصرف میکنند. واقعیت این است که هم نوشابهی معمولی و هم نوشابهی رژیمی با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در ارتباط هستند. افزایش قند خون ناشی از مصرف نوشابه بدن را مجبور میکند قند را به چربی در کبد تبدیل کند.
به این ترتیب، ذخایر چربی موجود در کبد طی شش ماه، ۱۵۰ درصد افزایش پیدا میکنند. این مسأله احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش میدهد. یک مطالعه به این نتیجه رسید که شیرینکنندههای مصنوعی ممکن است هوس خوردن قند طبیعی را افزایش دهند و شما را بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار دهند.
۳. پوسیدگی دندان
قند زیاد موجود در نوشابه دندانها و لثهها را میپوشاند. چندین مطالعه نشان دادهاند که نوشابه تأثیرات خطرناکی روی دندانها دارد. نوشابه حاوی اسیدهایی مثل «اسید فسفریک و اسید کربنیک» است.
این اسیدها باعث ایجاد یک محیط بهشدت اسیدی در دهان میشوند و دندانها را در مقابل پوسیدگی آسیبپذیر میکنند. این اسیدها بهتنهایی مضر هستند، اما زمانی که با قند ترکیب شود، خطرناکتر هم میشوند.
۴. افزایش چربی شکم
اگر چربی شکمتان افزایش پیدا کرده است، یکی از علل آن میتواند مصرف نوشابه باشد. قند تصفیه شدهی موجود در نوشابه بهسرعت در بدن جذب شده و باعث میشود قند خون افزایش پیدا کند. این موضوع، تولید انسولین را تحریک میکند و میتواند قند را به چربی (بهویژه در اطراف شکم) تبدیل کند.
۵. درد مفصلی
شاید نمیدانستید، اما درد مفصلی یکی از مضرات نوشابه است. در یک مطالعه نشان داده شد زنانی که بهطور مرتب نوشابههای شیرین مصرف میکردند، افزایش احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید (RA) را تجربه کردند. این عارضهی دردناک یک نوع بیماری خودایمنی است که میتواند منجر به درد مفصلی شود. علائم این عارضه شامل درد، تورم و گرفتگی مفاصل میشود.
۶. مشکلات کلیوی
سنگ کلیه که یک بیماری دردناک است، در نتیجهی تجمع تدریجی مواد معدنی در کلیه رخ میدهد. این رسوبات در نهایت از کلیه به میزنای (لولهای که کلیه را به مثانه متصل میکند) راه پیدا میکنند.
متأسفانه احتمال ابتلا به این عارضهی ناخوشایند در افرادی که بهطور مرتب نوشابه مصرف میکنند، بیشتر میشود. مصرف زیاد قند و کمآبی بدن با افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه در ارتباط است. نوشابه منجر به هر دو مشکل ذکر شده (کمآبی و سنگ کلیه) میشود.
۷. مشکلات رفتاری
بطریهای پلاستیکی نوشابهها معمولا حاوی مواد شیمیایی به نام BPA هستند. تحقیقات نشان دادهاند که این مادهی شیمیایی ترکیباتی که با آن تماس پیدا کنند را آلوده میکند. نتیجهی این مسأله، بروز مشکلات رفتاری در مصرفکنندگان میشود. محققان در دانشگاه کلمبیا به این نتیجه رسیدند که بین مواجهه با BPA و افزایش مشکلات رفتاری ارتباط وجود دارد.
۸. نارسایی قلبی
یکی دیگر از مضرات نوشابه، نارسایی قلبی است. برای حفظ سلامتی و افزایش طول عمر، دور نوشابه را خط بکشید. تحقیقات نشان میدهند که مصرف نوشیدنیهای شیرین ممکن است منجر به نارسایی قلبی شود. نارسایی قلبی هم با دیابت، اضافه وزن و فشار خون کنترل نشده در ارتباط است. مصرف منظم نوشابه و سایر نوشیدنیهای شیرین منجر به همهی عوارض ذکر شده میشود.
۹. سکته
هر بار که نوشابه میخورید، احتمال ابتلا به سکته در شما افزایش پیدا میکند. نوشابه بهطور مستقیم باعث افزایش ذخایر چربی در بدن میشود. بعضی از این چربیها میتوانند منجر به سفت شدن سرخرگها، از جمله سرخرگهای نزدیک مغز شوند و از این طریق، احتمال ابتلا به سکته را بیشتر کنند. آسانترین و بهترین روش برای بهبود سلامت شریانها، قطع مصرف نوشابه است.
۱۰. تقویت عادتهای غذایی بد
مصرف نوشابه بهطور مستقیم با عادتهای غذایی ناسالم ارتباط دارد. مصرف یک قوطی نوشابه باعث میشود هوس خوردن نوشابهی بیشتری کنید که این موضوع باعث میشود کنترل قند مصرفیاتان را از دست دهید. علاوه بر این، نوشابه معمولا با غذاهای ناسالم مثل همبرگر، پیتزا و سیبزمینی سرخ کرده خورده میشود که همگی برای سلامتی بدن مضر هستند.
۱۱. بیماری قلبی و عروقی
اگر میخواهید زمانی که سنتان بیشتر شد سیستم قلبی و عروقیاتان قوی بماند، همین امروز مصرف نوشابه را قطع یا به حداقل برسانید. مطالعات نشان میدهند افرادی که نوشابه مصرف میکنند، بیشتر در معرض ابتلا به سکته، حملهی قلبی یا مرگ ناشی از بیماری قلبی و عروقی قرار دارند. عوامل دیگر مثل استعمال دخانیات، ورزش نکردن و رژیم غذایی ناسالم هم میتوانند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش دهند.
۱۲. کلسترول بالا
افزایش سطح کلسترول خون از دیگر مضرات نوشابه است. یک بطری نوشابه، بیشتر از میزان قند لازم بدن در روز قند دارد. مطالعات رژیم غذایی سرشار از قند را با افزایش سطح کلسترول بد (LDL) و کاهش سطح کلسترول خوب (HDL) مرتبط میدانند.
۱۳. تضعیف سلامت روده
باکتریهای روده میتوانند روی همه چیز از سلامت دستگاه گوارش تا تثبیت ذهنی تأثیر بگذارند. این یعنی حفظ سلامت روده اهمیت زیادی دارد. قند موجود در نوشابه باعث تغذیهی باکتریهای بد روده میشود و به همین خاطر به باکتریهای سالم که به حفظ سلامتی بدن کمک میکنند، غذای چندان زیادی نمیرسد.
یک مطالعه نشان داد که باکتریهای روده بعد از مواجهه با شیرینکنندههای مصنوعی موجود در نوشابه ممکن است واکنش منفی نشان دهند و باعث تغییرات متابولیک شوند. این موضوع منجر به افزایش احتمال ابتلا به اضافه وزن، اختلالات شناختی و مشکلات دیگر میشود.
۱۴. سرطان رودهی بزرگ
رنگ نوشابه ممکن است باعث سرطان شود. نوشابهها حاوی رنگ، مواد افزودنی و طعمدهندههای مصنوعی هستند که همگی میتوانند بهطرز چشمگیری احتمال ابتلا به سرطان رودهی بزرگ (سرطان کولورکتال) را افزایش دهند.
۱۵. مقاومت به لپتین
گیرندههای لپتین موجود در بدن در صورتی که بهدرستی کار کنند، بعد از غذا خوردن احساس سیری میکنید. یکی از مضرات نوشابه این است که باعث مقاومت به لپتین میشود.
یک مطالعه به این نتیجه رسید که مصرف بیش از حد فروکتوز، شیرینکنندهی استفادهشده در بسیاری از نوشابهها، با مقاومت به انسولین ارتباط دارد. به مرور زمان این مسأله میتواند منجر به گرسنگی، اضافه وزن، دیابت و افزایش احتمال ابتلا به بعضی از بیماریهای مزمن میشود.
۱۶. افزایش سرعت پیری
نوشابه حاوی فسفات و قند است که نشان داده شده هر دو سرعت فرآیند پیری را افزایش میدهند. کافئین موجود در نوشابه بدن را کمآب کرده و قند آن منجر به پف کردن میشود. مواد شیمیایی مضر نوشابه میتوانند روی پوست تأثیرات پیرکننده داشته باشند و شما را در معرض خطر ابتلا به چینوچروک و خطوط ظریف قرار دهند.
۱۷. از دست دادن حافظه
نوشابهها حاوی روغن نباتی برومین (BVO) هستند که نه تنها باعث ناباروری میشود، بلکه میتواند تأثیرات منفی روی سیستم عصبی مرکزی داشته باشد و منجر به از دست دادن حافظه، ضعف عضلانی، ضعف و خستگی و مشکلات روحی شود.
۱۸. سرطانهای دستگاه تناسلی
اگر فکر میکنید با مصرف نوشابههای قوطیدار به جای نوشابههای حاوی بطری پلاستیکی از مضرات روغن نباتی برومین خلاص میشوید، در اشتباه هستید. قوطیهای آلومینیومی هم با سرطانهای دستگاه تناسلی ارتباط دارند. اگر میخواهید احتمال ابتلا به این نوع سرطانها را کاهش دهید، نوشابه را کنار بگذارید.
۱۹. میگرن
نوشابهها سرشار از شیرینکنندههای مصنوعی و طبیعی هستند که هر دو محرک سردرد میگرنی محسوب میشوند. علاوه بر این، نوشابهها بدن را کمآب میکنند که این موضوع هم در ابتلا به سردرد میگرنی بیتأثیر نیست.
۲۰. کمآب شدن بدن
همانطور که در بالا اشاره کردیم، کمآب شدن بدن یکی دیگر از مضرات نوشابه است. اگر فکر میکنید با خوردن نوشابه به بدنتان آبرسانی میکنید، در اشتباه هستید. کافئین موجود در بسیاری از نوشابهها ادرارآور است و به همین دلیل باعث کمآبی بدن میشود. به مرور زمان، این مسأله منجر به کاهش سوختوساز بدن، عدم تعادل الکترولیت، احتباس آب و ضربان قلب نامنظم (آرتیمی قلبی) میشود.
۲۱. حساسیت
نوشابهها حاوی یک ترکیب بهشدت آلرژیزا به نام «سدیم بنزوات» هستند که این ترکیب در بسیاری از نوشابهها با «پتاسیم بنزوات» جایگزین شده است. این جایگزینی هیچ نفعی برای افراد مبتلا به حساسیت ندارد. هر دو ترکیب ذکر شده با کهیر و آسم در ارتباط هستند. با مصرف نوشابه باعث بدترشدن علائم حساسیت خود نشوید.
۲۲. اخلالات غدد لنفاوی
اگر دچار مشکلی در سیستم لنفاوی هستید، مصرف نوشابه میتواند یکی از علل ابتلا به این عارضه باشد. تحقیقات عنوان میکنند که شیرینکنندههای مصنوعی موجود در نوشابهها با افزایش خطر سرطان غدد لنفاوی (لنفوم) در ارتباط هستند. اگر سابقهی خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارید یا تمایل دارید احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهید، اولین کاری که باید انجام دهید، قطع مصرف نوشابه است.
۲۳. افسردگی
شاید نمیدانستید، اما یکی از مضرات نوشابه افسردگی است. اگر علت را میخواهید باید بگوییم که نوشابه مقدار زیادی فروکتوز دارد که میتواند با اسیدآمینههای هورمون سروتونین (هورمون شادی) واکنش منفی نشان دهد.
فروکتوز به این اسید آمینهها آسیب میزند و آنها را از دسترس خارج میکند. این موضوع باعث کاهش سطح سروتونین در مغز میشود. به مرور زمان، این موضوع افسردگی را به دنبال دارد.
۲۴. بیماری کبد چرب غیرالکلی
مصرف الکل تنها علت آسیب دیدن کبد نیست. قند اضافی نوشابه با بیماری کبد چرب غیرالکلی ارتباط دارد. قند موجود در نوشابه بسیار زیاد است؛ به همین دلیل بدن نمیتواند آن را بهطور مناسب پردازش کند و آن را به چربی در کبد تبدیل میکند. به مرور زمان، این موضوع باعث بروز بیماری کبد چرب میشود که میتواند احتمال ابتلا به سندرم متابولیک و مرگ زودرس را افزایش دهد.
۲۵. بیخوابی
ترکیبات مضر نوشابه، خواب را هم تحت تأثیر قرار میدهند. اگر در خوابیدن مشکل دارید، یکی از علتها ممکن است مصرف نوشابه باشد. نوشابه کافئین نسبتا زیادی دارد که سوختوساز آن توسط بدن میتواند نصف روز طول بکشد. اگر در وعدهی شام با غذایتان نوشابه بخورید، احتمالا هنگام خواب دچار مشکل شوید.
اگر خواب کافی و باکیفیت نداشته باشید، تمام طول روز احساس خستگی میکنید و عملکرد خوبی نخواهید داشت. علاوه بر این، مطالعات مختلف نشان دادهاند که بین کمخوابی و اضافه وزن ارتباط وجود دارد. بنابراین شبها نوشابه نخورید.
۲۶. مشکلاتی برای مادران شیرده
تغذیهی مادران شیرده اهمیت زیادی دارد، چون هرچه که میخورند، روی بدن نوزادشان هم تأثیر میگذارد. هنگام شیر دادن، کافئین نوشابه از مادر به نوزاد منتقل شده و منجر به اختلال در خواب و مشکلات گوارشی در او میشود.
۲۷. تاری دید
یکی دیگر از مضرات نوشابه، تاری دید است. مصرف نوشابه باعث میشود قند خون بهسرعت افزایش پیدا کند که این مسأله ممکن است منجر به ورم کردن عدسی چشم شود و بینایی را تحت تأثیر قرار دهد.
قند خون بالا احتمال ابتلا به دیابت را هم افزایش میدهد. همانطور که احتمالا میدانید، دیابت با تغییراتی در بینایی از جمله تاری دید و بیماری تخریب لکهی زرد در ارتباط است. برای محافظت از چشمهایتان هم که شده، نوشابه را کنار بگذارید.
۲۸. ریزش مو
مصرف نوشابه میتواند باعث تغییرات هورمونی شود که این موضوع ریزش مو را در پی خواهد داشت. علاوه بر این، تحقیقات نشان میدهند که ابتلا به دیابت (که یکی از مضرات نوشابه است) معمولا عامل زمینهساز آلوپسی (نوعی بیماری خودایمنی که باعث ریزش موی غیرقابل پیشبینی میشود) و بیماری تیروئید است که هر دو میتوانند موها را نازک کنند.
۲۹. پوکی استخوان
اگر میخواهید استخوانهای سالمی داشته باشید، نباید نوشابه بخورید. تحقیقات نشان میدهند که مصرف نوشابه با کاهش تراکم استخوانها در ارتباط است و به همین دلیل با افزایش سن، بیشتر شما را در معرض شکستگی و ناتوانی در حرکت کردن قرار میدهد.
۳۰. نفخ
شاید شما هم بعد از مصرف نوشابه احساس نفخ را تجربه کرده باشید. گاز نوشابه وارد معده شده و در آنجا جمع میشود. این مسأله نفخ، تورم و ناراحتی در ناحیهی شکم را به دنبال دارد.
۳۱. سوزش سر معده
ممکن است احساس سوزشی که در ناحیهی قفسهی سینه دارید، به علت مصرف نوشابه باشد. نوشیدنیهای گازدار باعث نفخ معده میشوند که این موضوع میتواند منجر به بازگشت اسید معده به گلو شود. این مسأله با افزایش خطر ابتلا به سوزش سر معده و حتی بعضی از انواع سرطانها در ارتباط است.
۳۲. زخمهای گوارشی
زخمهای گوارشی زخمهایی هستند که در پوشش داخلی معده، رودهی کوچک یا مری رخ میدهند. مصرف نوشابه میتواند در بروز این زخمها نقش داشته باشد. ترکیبات مضر نوشابه میتوانند باعث تحریک پوشش معده شوند و شما را در معرض ابتلا به زخم معده یا بدتر شدن بیماری فعلیاتان قرار دهند. شیرینکنندههای مصنوعی و رنگ نوشابه هم باعث التهاب و افزایش خطر ابتلا به زخمهای مزمن و مشکلات جدی گوارشی میشوند.
۳۳. نقرس
نقرس نوعی بیماری است که باعث التهاب و درد در مفاصل، بهویژه انگشت شصت پا میشود. این بیماری معمولا زمانی رخ میدهد که سطح بالای اسید اورهی خون متبلور شود. فروکتوز به بالا بردن سطح اسید اوریک شناخته میشود.
بسیاری از مطالعات مصرف نوشیدنیهای شیرین را با ابتلا به بیماری نقرس مرتبط دانستهاند. علاوه بر این، مطالعات بلندمدت به این نتیجه رسیدهاند که نوشابهی شیرین احتمال ابتلا به بیماری نقرس را در مردان و زنان به ترتیب ۵۰ و ۷۵ درصد افزایش میدهد.
۳۴. سرطان مثانه
ابتلا به سرطان مثانه، از مضرات نوشابه محسوب میشود. بعضی از شیرینکنندههای نوشابه مثل «ساخارین و سیکلامات سدیم» با افزایش احتمال ابتلا به سرطان ارتباط دارند. نوشابه ممکن است باعث چاقی و اضافه وزن شود که این موضوع میتواند عامل خطر تعدادی از سرطانها از جمله سرطان مثانه باشد.
۳۵. تومور مغزی
بین مواد شیمایی موجود در نوشابه و ابتلا به اختلالات عصبشناختی مثل صرع ارتباط وجود دارد. مطالعات به این نتیجه رسیدهاند که آسپارتام، شیرینکنندهی مصنوعی موجود در بعضی از نوشابههای رژیمی، میتواند در بدن به «فرمالدئید» تبدیل شود که این مسأله میتواند احتمال ابتلا به تومور مغزی را بیشتر کند.
کلام آخر
مصرف زیاد نوشیدنیهای شیرین، مثل نوشابه میتواند روی سلامتی بدن تأثیرات منفی داشته باشد. از جمله مضرات نوشابه میتوانیم به افزایش خطر ابتلا به پوسیدگی دندان، بیماری قلبی و اختلالات متابولیک مثل دیابت نوع ۲ اشاره کنیم. مصرف منظم نوشابه عامل خطر اضافه وزن و چاقی شدید هم محسوب میشود. اگر میخواهید وزنتان را کم کنید، از بیماریهای مزمن دوری کنید و عمر طولانیتری داشته باشید، مصرف نوشابه را قطع کنید یا به حداقل برسانید.