فواید بی نظیر گیلاسی که گیلاس نیست!

رویداد۲۴دکتر رکسانا دانیالی - آسرولا میوه‌ای از تیره مالپیگیاسه (Malpighiaceae) و بومی مناطق گرمسیری است که طعم شیرینی دارد و یکی از غنی‌ترین منابع ویتامین ث به شمار می‌رود. این میوه معمولا در هندوستان و شمال آمریکای جنوبی کشت شده و به آن گیلاس آسرولا یا گیلاس باربادوس نیز گفته می‌شود.

در مجموع اعتقاد بر این است که این گیاه بوته مانند از جنوب مکزیک و کارائیب سرچشمه گرفته است. آسرولا میوه‌هایی مشابه گیلاس تولید می‌کند که در حقیقت گیلاس نیستند. میوه‌های این گیاه از دوران قدیم در طب سنتی کاربرد داشته اند و موفقیت آن‌ها به طب مدرن نیز کشیده شده است. مصارف سنتی متداول آسرولا شامل کمک به درمان بیماری‌های کبدی، اسهال، سرفه و سرماخوردگی بوده است.

---

بیشتر بخوانید: سبزیجاتی که باید حتما در رژیم غذایی تابستانه خود بگنجانید!

---

اخیرا شرکت‌های تولیدکننده فرآورده‌های دارویی و مکمل علاقه زیادی به استفاده از محتوای ویتامین ث آسرولا در محصولات خود نشان داده اند. در این میان ادعا‌های مختلفی در زمینه اثرگذاری این گیاه شبه گیلاس وجود دارد که البته همه آن‌ها از نظر علمی به اثبات نرسیده اند و نیاز به اجرای تحقیقات تخصصی بیشتری در این حیطه خواهد بود.

برای نمونه بر اساس مقاله‌ای که به وسیله انتشارات سیج به چاپ رسیده است، محققان قادر به استفاده از ویتامین ث موجود در آسرولا برای ساخت کلاژن‌های جدید هستند.

همانطور که گفته شد مهم‌ترین دلیل شهرت آسرولا، سطح بالای ویتامین ث آن به شمار می‌رود. به همین دلیل اغلب از آن به منظور درمان کمکی سرماخوردگی یا آنفلوانزا استفاده می‌شود. همچین میوه‌های این گیاه به عنوان ماده مغذی آنتی اکسیدانی نیز به شدت محبوب هستند. از این رو تعجب آور نیست که آسرولا گزینه‌ای مناسب برای تقویت سیستم ایمنی هم محسوب شود.

گیلاس آسرولا شبیه فندق عملکرد قابض دارد که می‌تواند در راستای درمان آسیب‌های پوستی، ارتقا قابلیت ارتجاعی پوست و کمک به مشکلات گوارشی موثر باشد. حتی دیده شده که از آن در تولید دهانشویه‌های ضد میکروبی نیز استفاده می‌شود. از جمله سایر کاربرد‌های مفید این گیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- ضد افسردگی

- ضد قارج

- افزایش استقامت ورزشی

- اسهال خونی

میوه‌های آسرولا به خصوص زمانی که به عنوان غذا مصرف شوند، به غیر از ویتامین ث حاوی مواد مغذی و ویتامین‌های دیگری نیز هستند که بر افزایش محبوبیت آن تاثیر زیادی داشته اند. هرچند سطح دقیق این محتویات مشخص نیست، اما بدن از مصرف آن‌ها بی بهره نخواهد بود:

- کلسیم

- آهن

- نیاسین (ویتامین ب ۳)

- فسفر

- ریبوفلاوین (ویتامین ب ۲)

- تیامین (ویتامین ب ۱)

آسرولا در نقش مکمل

میوه گیاه آسرولا را می‌توان برای دستیابی به مزایای سلامت محور آن به صورت خام و یا حتی پخته شده استفاده کرد. میوه‌ها معمولا شیرین و معطر هستند و می‌توان به منظور نگه داری طولانی مدت آن‌ها را فریز کرد. با این حال از آن جایی که آسرولا بومی ایران نیست و ممکن است دسترسی به آن در کشور دشوار یا حتی غیر ممکن باشد، استفاده از مکمل‌های حاوی عصاره آن پیشنهاد بهتری خواهد بود.

در کشور‌های دیگر و مناطقی که آسرولا بومی آن‌ها محسوب می‌شود، باز هم مصرف مکمل‌های این گیاه ارجح است. اما دلیل این انتخاب با وجود دسترسی به میوه تازه چیست؟ میوه‌های گیلاسی شکل آسرولا ظرف مدت زمان ۵ روز پس از برداشت شروع به تجزیه شدن می‌کنند و بخش زیادی از محتوای مواد مغذی خود را از دست می‌دهند. حتی آبمیوه آسرولا نیز به راحتی فاسد می‌شود، مگر اینکه که به آن مواد نگهدارنده افزوده شود.

مکمل‌های این میوه فوق العاده در اشکال مختلف تولید می‌شوند:

- کپسول

- قرص

- جویدنی

- عصاره مایع

- پودر

مکمل‌های پودری شکل طرفداران خاص خود را دارند و از میوه خشک و پودر شده تهیه می‌شوند. می‌توانید این فرآورده را به نوشیدنی، اسموتی، آبمیوه و هر نوع مایع دیگر اضافه و میل کنید.

گفتنی است که هیچ مطالعه موثق با تحقیقات بالینی نتیجه بخشی برای پیشنهاد دوز بی خطر آسرولا در دست نیست. بدین ترتیب علاقه مندان می‌توانند از همان دستورالعمل‌های مربوط به مکمل‌های ویتامین ث پیروی کنند، چرا که بخش اعظم آسرولا را این ویتامین تشکیل می‌دهد.

اگر در مصرف آسرولا زیاده روی کنید، ممکن است به عوارض مشابه استفاده بیش از حد مکمل‌های حاوی ویتامین ث دچار شوید و مهم‌ترین عارضه شناخته شده چیزی نیست جز مشکلات گوارشی. از این رو توصیه می‌شود دوز این دسته از مکمل‌ها را مثل مکمل‌های ویتامین ث تنظیم کنید.

همچنین در صورتی که قصد مصرف دوز بالاتری را داشته باشید، بهتر است این کار را به تدریج انجام دهید. قطع مکمل‌ها نیز باید به همین ترتیب باشد، زیرا با توقف یکباره احتمال وقوع "کمبود ویتامین ث برگشتی" در حالتی که بدن به دوز بالاتری از آن عادت کرده، وجود دارد.

عوارض شایع زیاده روی عبارت اند از:

- اسهال

- اسپاسم‌های گوارشی

- سرگیجه یا عدم تعادل

- برافروختگی ظاهر

- تکرر ادرار

- سردرد مانند میگرن

- حالت تهوع

- استفراغ

توجه داشته باشید که مقادیر بسیار زیاد گیلاس آسرولا برای مدت زمان طولانی ممکن است منجر به شکل گیری سنگ‌های کلیوی شوند و مخاطرات جدی برای سلامت فرد ایجاد کنند. چنانچه در ناحیه کمر و پهلو دچار درد و گرفتگی شده اید، بلافاصله با پزشک تماس گرفته و به او مراجعه کنید.