معمای ابوالهول مرگ سه نظامی آمریکایی در اردن/ سه گزینه آمریکا برای پاسخ به ایران چیست؟
رویداد۲۴ ابوالهول غول افسانههای مصر باستان و اسطوره ادیپ روی صخره کوهی مینشست و برای مسافران معمایی را طرح میکرد. هر بار که مسافری نمیتوانست معما را حل کند، آنها را میبلعید. خاورمیانه در وضعیتی مشابه معمای ابوالهول است. هر پاسخ غلطی به حادثه کشته شدن سه نظامی آمریکایی در اردن میتواند منطقه را ببلعد و برای مدتها به منجلاب جنگ بکشاند.
حمله یکشنبه مقاومت عراق به پایگاه آمریکا موسوم به برج ۲۲ در مرز مشترک اردن، عراق و سوریه معادلات منطقه را تغییر داده است. این حمله در واقع منجر به اولین تلفات مستقیم آمریکا بعد از ۷ اکتبر بود و واکنش دولت بایدن به کشته شدن سربازان آمریکایی به گونهای است که احتمال تغییر مختصات جنگ منطقه دور از ذهن نیست.
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، قول داده که به حمله مرگبار روز یکشنبه به پایگاه نظامی آمریکا در اردن پاسخ قاطع بدهد. اما چالش پیش روی ایالات متحده یافتن تعادل مناسب بین بازدارندگی و تشدید تنش است. قاطعانه عمل نکند، خطر ارسال پیام ضغف آمریکا را مخابره کرده است؛ بیش از حد قاطعانه عمل کند میتواند منجر به پاسخی از سوی ایران و متحدانش شود که اوضاع را پیچیدهتر خواهد کرد.
گزینههای روی میز آمریکا چه هستند؟
ایالات متحده در حال حاضر تعدادی گزینه نظامی برای انتخاب خواهد داشت. این گزینهها توسط وزارت دفاع ایالات متحده با اطلاعات اطلاعاتی سیا و آژانس امنیت ملی تهیه شده و سپس به شورای امنیت ملی ایالات متحده و سیاستگذاران ارائه شده و رئیس جمهور تصمیم نهایی را میگیرد. بی بی سی انگلیسی در گزارشی سه گزینه پیش روی آمریکا را تحلیل کرده است. رویداد ۲۴ علاوه بر این سه گزینه، تحلیل یکی از مهمترین نشریههای اسرائیلی درباره گزینه حمله مستقیم به ایران را بررسی کرده است.
گزینه ۱: حمله به پایگاهها و فرماندهان متحد ایران
این بدیهیترین انتخابی است که در گذشته هم بارها مورد استفاده قرار گرفته است.
تعداد زیادی پایگاه، انبار تسلیحات و انبارهای آموزشی در سراسر عراق و سوریه وجود دارد که متعلق به هزاران شبه نظامی تحت حمایت ایران است. این شبه نظامیان توسط نیروی قدس سپاه پاسداران ایران آموزش، تجهیز و تأمین مالی شده اند، اما لزوماً توسط آنها هدایت نمیشوند.
بی بی سی در گزارش خود مدعی شده: ایالات متحده میداند که آنها چه کسانی هستند و کجا هستند؛ بنابراین به راحتی میتواند حملات موشکی هدایت شده و دقیقی را به این پایگاهها انجام دهد. نکته اینجاست که این شبه نظامیان از ۷ اکتبر تاکنون بیش از ۱۷۰ حمله به پایگاههای ایالات متحده در منطقه انجام داده اند و هیچ حملهای از سوی آمریکا، آنها را متوقف نکرده است.
گروه مقاومت عراق مسئولیت حمله به پایگاه آمریکا را قبول کرده اند.
این اسم، یک اصطلاح کلی برای مجموعه از از شبهنظامیان مورد حمایت ایران است، که برخی از آنها، از قضا، قبلاً در همان سمت با ایالات متحده علیه دشمن مشترک خود داعش، در منطقه جنگیدهاند. آنها اهداف مشترکی با ایران دارند که شامل بیرون راندن ارتش ایالات متحده از عراق و سوریه و مجازات ایالات متحده برای حمایت نظامی از اسرائیل است.
بیشتر بخوانید:
پاسخ سخت آمریکا به کشته شدن سه نظامی آمریکایی در اردن/ آیا ایران مستقیما هدف قرار خواهد گرفت؟
شبیه سازی جنگ ایران و آمریکا/ نتیجه درگیری چیست؟
آمریکا در تیررس/ همه اهدافی که ایران میتواند در منطقه مورد حمله قرار بدهد، کدامند؟
جنگ ایران و آمریکا در راه است؟/ «انتقام سخت» از آمریکا چه ابعادی خواهد داشت؟
گزینه ۲: حمله به ایران
بی بی سی مدعی شده این گزینه منجر به تشدید شدید تنشها خواهد بود و چیزی نیست که ایالات متحده آن را ساده در نظر بگیرد. اگرچه بسیار بعید است، اما غیرقابل تصور نیست، که انتقامجویی آمریکا شامل ضربه زدن به اهدافی در قلمرو مستقل ایران باشد.
نه واشنگتن و نه تهران نمیخواهند وارد یک جنگ تمام عیار شوند و هر دو بارها این را گفته اند. واکنش ایران به خوبی میتواند شامل بستن تنگه اقتصادی حیاتی هرمز باشد که ۲۰ درصد نفت و گاز جهان از آن عبور میکند. این امر تأثیر مخربی بر اقتصادهای جهان خواهد داشت، قیمتها را افزایش میدهد و تقریباً به احتمال زیاد به شانس رئیس جمهور بایدن برای انتخاب مجدد در نوامبر آسیب میرساند.
به ادعای این رسانه بریتانیایی، یک جایگزین برای چنین حمله تمام عیاری میتواند این باشد که آمریکا به دنبال فرماندهان ارشد سپاه در عراق یا سوریه برود.
سابقهای در این زمینه وجود دارد که قابلتوجهترین آن چهار سال پیش اتفاق افتاد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا دستور حمله پهپادی را صادر کرد که در آن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال ۲۰۲۰ در بغداد کشته شد. اما چنین گزینهای هم میتواند منجر به تشدید شدید تنشها شود و حتی پاسخ خطرناکی را از سوی تهران در پی داشته باشد.
گزینه ۳: انفعال
کسانی در تشکیلات ایالات متحده هستند که استدلال میکنند که با توجه به تنشهای کنونی در خاورمیانه، ضربه زدن به منافع ایران توسط واشنگتن در حال حاضر، به ویژه در سال انتخابات، غیرمسئولانه خواهد بود.
سنتکام، بخشی از وزارت دفاع ایالات متحده که خاورمیانه را پوشش میدهد. این تشکیلات در حال حاضر خود را برای مبارزه با حملات حوثیها به کشتیرانی در دریای سرخ و خلیج عدن آماده کرده است. همچنین مراقب متحدان ایالات متحده در منطقه است تا درگیری گستردهتری در خاورمیانه ایجاد نشود.
اما این دیدگاه احتمالاً توسط کسانی که میگویند سیاست بازدارندگی ایالات متحده تا به امروز شکست خورده است، مغلوب خواهد شد، و بی میلی واشنگتن در پاسخگویی سخت به کسانی که به پایگاه هایش حمله میکنند، تنها دشمنان آمریکا را تشویق به افزایش حملات کرده است.
در همه اینها یک عامل زمان وجود دارد؛ بی بی سی میگوید برخی استدلال میکنند که واکنش رادیکال نظامی توسط ایالات متحده ممکن است در دراز مدت ضروری یا ارزشمند نباشد.
اولا، حملات شبهنظامیان مورد حمایت ایران قبل از جنگ اسرائیل و حماس در غزه هم وجود داشت، اما از ۷ اکتبر به طور چشمگیری افزایش یافته است. هنگامی که حمله اسرائیل به غزه به پایان برسد، تنشها در منطقه ممکن است فروکش کند.
ثانیاً، برخی در واشنگتن درخواستهای مهمی برای کاهش ردپای نظامی آمریکا در خاورمیانه دارند. ترامپ، زمانی که بر سر کار بود، باید توسط روسای ارتش و اطلاعات متقاعد میشد که تمام نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج نکند، چون آنها هنوز درگیر مبارزه با داعش و کمک به نیروهای کرد در این مبارزه هستند. این احتمال قوی وجود دارد که ترامپ یک سال دیگر به کاخ سفید بازگردد.
گزینه اسرائیل چیست؟
یک نشریه اسرائیلی بعد از حمله گروه شبه نظامی عراق با پایگاه آمریکایی در اردن که به کشته شدن سه نیروی ایالات متحده منجر شده یادداشتی درباره ضرورت حمله به ایران نوشته است. این رسانه گفته با توجه به فعالیتهای ایران در منطقه و ژئوپلتیک آفریقا احتمالا حمله به ایران جزو گزینهها نیست.
این رسانه در گزارشی نوشته: ایران اقتصاد جهانی را فلج کرده است. کشوری با جمعیت ۹۰ میلیون نفری اکنون امنیت و تجارت جهان را گروگان گرفته است. ایران میگوید جنبشهایی مانند انصارالله در یمن، حزبالله در لبنان و بشار اسد در سوریه را تشویق و حمایت میکند، ولی آنها را کنترل نمیکند.
این رسانه بعد از برشمردن منجلاب خاورمیانه و آفریقا نوشته: ایالات متحده در حال جنگیدن در سه جنگ بزرگ است و در هیچ یک پیروز نشده است. به طور معمول، سه جنگ بزرگ با یک شوک همراه میشود، در این مرحله این شوک میتواند برای جهان آزاد، کشنده باشد. نیروهای ایالات متحده در سوریه و عراق مرتبا مورد حمله قرار میگیرند و جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، در تلاش است تا اوکراین را علیه روسیه تامین مالی کند. جنگ اسرائیل علیه حماس نیز مستلزم حمایت قوی ایالات متحده است. هر نشانهای از ضعف میتواند کشنده باشد. اکنون جبهه جدیدی علیه حوثیها در تنگه باب المندب برای ایمن سازی مسیر دریایی از آسیا به اروپا توسط ایالات متحده در حال شکل گیری است.
اورشلیم پست نوشته: دوره ریاست جمهوری بایدن با عقب نشینی بی درنگ از افغانستان آغاز شد و اگر ایالات متحده از سوریه و عراق خارج شود، نه تنها نیروهای نیابتی ایران خلا آنها را پر خواهند کرد، بلکه خطر ظهور مجدد داعش را نیز به همراه خواهد داشت.
این رسانه اسرائیلی میگوید: در سال انتخابات، نمیتوان انتظار داشت که رئیس جمهور آمریکا به ایران حمله کند، اما بایدن به طور سنتی دکترین اوباما در مورد مماشات با ایران را امتحان کرده، و بارها شکست خورده است. گزینههای ایالات متحده و متحدانش در حال اتمام است، زیرا به نظر نمیرسد درمان علائم، هیچ نتیجهای داشته باشد.
اتحاد روسیه-چین-ایران-پاکستان-قطر-ترکیه به عنوان یک گروه آغاز شده است. شاید این اتحاد عجیب و غریب به نظر برسد، اما ظاهرا تندروهای سنی و شیعه به تفاهم رسیده اند. سال ۲۰۲۴ سالی است از ۴ میلیارد نفر پای صندوقهای رای حاضر میشوند. اگر ایالات متحده، ناتو و سایر ارکان دموکراسی به طور قطعی علیه ایران اقدام کنند، فقط روسیه و چین را تقویت خواهند کرد. ایران کلید ماجرا است و اکنون زمان اقدام فرا رسیده است.