ترور هنیه ورود آسان دولت جدید به سیاست خارجی را سخت کرد | باید منتظر واکنش حکومت و نیرو‌های مسلح باشیم | جنگ دست پزشکیان نیست
رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: ترور اسماعیل هنیه در تهران، آن هم کمتر از یک روز پس از تحلیف پزشکیان، شرایط بغرنجی را پیش روی دولت جدید و حاکمیت قرار می‌دهد. ایران سیگنال‌های گفتگو و تمایل برای ارتباط با غرب را طی چند روز اخیر بار‌ها تکرار کرده بود و حالا این اتفاق می‌تواند مانعی بر سر راه گفتگو‌های خارجی شود. از سوی دیگر برخی احتمال می‌دهند که مواضع حماس نیز رادیکال‌تر شده و مسأله فلسطین پیچیده‌تر از گذشته شود.
فریدون مجلسی، دیپلمات بازنشسته، معتقد است که این ترور کار پزشکیان را برای ورود مسالمت‌آمیز به سیاست خارجی سخت می‌کند؛ او در اینباره به «رویداد۲۴» می‌گوید: «این اتفاق باعث کمال تأسف است. او یک رهبر سیاسی و مهمان دولت ایران بود. مسئولیت حفظ و حراست جان او به عهدهٔ میزبان است و الان کسانی که مسئولیت جان او را داشتند، احساس تلخی دارند. او مهمان خاصی بود و هدف شناخته‌شده‌ای برای اسراییل محسوب می‌شد. در اولین روز رسمیت ریاست جمهوری آقای پزشکیان، چنین اتفاقی می‌تواند اثرات خبری منفی برای دولت به همراه داشته باشد. به طور کلی این اتفاق ورود آسان پزشکیان به سیاست خارجی را سخت می‌کند.»
بیشتر بخوانید:
ترور اسماعیل هنیه در تهران؛ همه آنچه باید بدانید
اسماعیل هنیه رهبر حماس که در تهران ترور شد کیست؟
مجلسی معتقد است که همزمانی این ترور با مراسم تحلیف ریاست جمهوری در ایران، شرایط این ترور را نمونه‌های مشابه قبلی متفاوت می‌کند؛ او می‌گوید: «این اتفاق نشان سرسختی دولت اسراییل است، زیرا در همان روز فرمانده نظامی حزب‌الله را در لبنان می‌زنند و هنیه را هم در تهران می‌زنند. ادعا می‌شود این عملیات با هواپیما شده که من باور نمی‌کنم. به هر حال این اتفاق یک مسأله مهم امنیتی و یادآور چند حادثه مشابه در تهران است. از جمله در ترور فرمانده هوا-فضا سپاه، ربودن اسناد و چند حادثه دیگر اما زمان این حادثه خیلی متفاوت است. زمانی که در غزه جنگ جریان دارد، حزب‌الله لبنان درگیر جنگ است و ایران هم درگیر تغییر رئیس‌جمهور است، این ترور معنای دیگری می‌دهد.»
این دیپلمات بازنشسته معتقد است که باید در طرف ایران، واکنش دقیق و با صبری انجام شود و پاسخ سریع و انتقام جویانه جلوگیری شود، او می‌گوید: «باید به جای یک واکنش سریع و انتقام جویانه، باید وضعیت فعلی را مرور کنیم. مسئولین نیز باید مسئولیت خود را در ضعف امنیت هنیه به یاد بیاورند. با نشان‌دادن شکیبایی باید پختگی خودمان را نشان دهیم و به جهان ثابت کنیم که به جای جنگ، به راه حال‌های دیگر فکر می‌کنیم. حرف دیروز رئیس جمهور در پاسخ به تمام دعوت‌هایی که از او بابت افراط‌گری شد، با دوستان مروت با دشمنان مدارا بود. این تنها راه حلی است که ما بتوانیم بعد از سالیان طولانی، جنگ را کنترل کنیم.»
مجلسی درباره تأثیر ترور هنیه بر روابط ایران و غرب معتقد است که فعلا چیزی در دست پزشکیان نیست و باید منتظر موضع‌گیری حاکمیت بود، او می‌گوید: «همه چیز بستگی به واکنش دولت و حکومت ایران دارد. جنگ در اختیار پزشکیان نیست، او یک رئیس قوه مجریه بدون ضمانت اجرایی است. ضمانت اجرایی قوه مجریه در دست قوای مسلح است. غرب هم این را می‌داند و حاضر نیستند با کسی که توان صحبت در حوزه جنگ و نظامی ندارد، وارد صحبت شوند. غربی‌ها برای ورود به مذاکره، ناشی از قبول تعامل دولت ایران است. مذاکره در صورتی شکل می‌گیرد که ایران دنبال اثبات حقانیت خود در صحنهٔ سیاسی نباشد. این اتفاق به نظر من جنبه مثبت و منفی در روابط خارجی نخواهد داشت. در گام نخست باید واکنش حکومت ایران و فرماندهی نیرو‌های مسلح را ببینیم. رئیس‌جمهور گام دوم این موضع‌گیری هاست. برای گروه‌های شهادت‌طلب، الان فرصت مناسبی برای آغاز جنگ فراهم شده است. اسراییل تلاش دارد جنگ را به داخل ایران بکشد اما من مطمئن هستم جنگی به خاک ایران کشیده نخواهد شد.»
مجلسی درباره رادیکالترشدن حماس پس از این ترور معتقد است: «حماس دیگر از این نمی‌تواند رادیکال‌تر شود. حماس به جز یک گوشه در فلسطین جایی ندارد. رادیکال‌تر از هفت اکتبر اصلاً کاری نمی‌توانند انجام دهند. آن‌ها تصور می‌کردند که با هفت اکتبر یک جنگ بزرگ بین اعراب و اسراییل به وجود می‌آورند اما اعراب آن‌ها را از خود نمی‌دانند. اعراب دولت فلسطین را به رسمیت می‌شناسند. هنیه نیز در شرایطی حاضر شد با دولت فلسطین همراهی کند که فهمیده بود موقعیت اقتدار خود را از دست داده است. در نتیجه رادیکالترشدن حماس دیگر امکان ندارد. با این بها گزافی که داده شده و ۵۰ هزار نفر هم کشته شده‌اند، حداقل آرزو مردم فلسطین در قالب تشکیل همان راه‌حل سازمان ملل اتفاق بیفتد. دولت فلسطین با پایتختی قدس اگر محقق شود و شر شهرک‌نشینان برچیده شود، مردم فلسطین به آرزوی خود می‌رسند. اعراب باید این شهرک‌ها را بخرند تا این صهیونیست‌ها را از آنجا بیرون کنند و با شرایط آسان این زمین‌ها را به فلسطینی‌ها واگذار کنند.»
ترور هنیه کار را برای دولت پزشکیان سخت کرد؛ گفتگوی مکرون با پزشکیان نشان داد که تمایل به گفتگو احتمال از سرگیری هرگونه مذاکره‌ای وجود دارد، اما اتفاق شب گذشته این مسیر را با مانع مواجه کرد. اگرچه در صورت محکوم کردن این حادثه توسط غربی‌ها، توجیه خوبی برای ادامه مسیر سیاست خارجی مدنظر دولت وجود دارد. با این وجود مواضع فلسطین نیز باید مورد توجه قرار داده شود زیرا حماس در شرایط فعلی، باقیمانده توان خود را برای نبرد پیچیده‌تر با اسراییل به میدان می‌آورد.
