کت و دامن صورتی ژاکلین کندی؛ از مُد روز تا اعماق تراژدی
رویداد ۲۴: صبح روز ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳، ژاکلین کندی کت و دامن صورتی ابریشمین خود را بر تن کرده بود. این لباس که توسط طراح محبوبش اولگ کاسینی و با الهام از مدل «شنل» طراحی شده بود، قرار بود پیامی برای زنان ثروتمند جمهوری‌خواه تگزاس ارسال کند: «سادگی، اوج شکوه است.»، اما سرنوشت، نقشه‌های دیگری کشیده بود. در عرض چند دقیقه، صدای شلیک گلوله‌ها این استایل بی‌نقص را از نماد قدرت نرم به یادبودی خونین از یکی از تاریکترین روز‌های تاریخ آمریکا تبدیل کرد.
ترکیبی از ظرافت فرانسوی و اصالت آمریکایی
این کت و دامن صورتی از پشم بوکله باکیفیت دوخته شده بود و با دکمه‌های طلایی و حاشیه‌های آبی تزئین شده بود. اگرچه طرح اولیه متعلق به شنل بود، اما ژاکلین کندی به عنوان بانوی اول آمریکا، پس از انتخابات سال ۱۹۶۰ متعهد شده بود فقط از لباس‌های ساخت آمریکا استفاده کند. این تعهد او در نامه‌ای به نشریه معتبر «دبلیو دبلیو دی» در ژانویه ۱۹۶۱ به وضوح بیان شده بود.
سفر سرنوشت‌ساز به دالاس
سفر به تگزاس برای کندی‌ها نوعی چالش بود. جمهوری‌خواهان ژاکلین کندی را به «اشرافیگری اروپایی مآبانه» متهم می‌کردند. جان اف. کندی شخصا از همسرش خواست تا با پوششی ساده، اما باشکوه، انتقادات را خنثی کند. ژاکلین کندی، پیش از این، حداقل شش بار این لباس را در مناسبت‌های مهم بین‌المللی پوشیده بود؛ از جمله در مارس ۱۹۶۲ هنگام سفر به لندن.
لحظه ترور: تبدیل نماد زیبایی به نماد تراژدی
در ساعت ۱۲:۳۰ بعدازظهر، نخستین گلوله به جان اف. کندی اصابت کرد و یکی از صحنه‌های دردناک تاریخ آمریکا را رقم زد. سپس در کسری از ثانیه، این لباس زیبا به شاهد خونینی بر یکی از بزرگترین تراژدی‌های تاریخ آمریکا تبدیل شد. ژاکلین کندی جسد همسرش را در آغوش گرفته بود و تمام پیکرش غرق خون بود.
ساعتی پس از حادثه و اعلام رسمی درگذشت جان. اف. کندی، وقتی در بیمارستان پارکلند به ژاکلین کندی پیشنهاد دادند لباس خون‌آلوده را عوض کند، با قاطعیتی غیرمنتظره پاسخ داد: «نه، می‌خواهم ببینند با جانی چه کرده‌اند.» این تصمیم که در عین شخصی بودن، همزمان سیاسی بود، باعث شد این لباس به نمادی از مقاومت و استقامت تبدیل شود. ژاکلین تا صبح روز بعد و حتی در مراسم سوگند لیندون جانسون به عنوان رئیس جمهور جدید، همان لباس خونآلود را بر تن داشت.
بیشتر بخوانید: اسناد تازه منتشر شده درباره قتل جان. اف. کندی چه می‌گویند؟
لیدی برد جانسون در خاطراتش به جزئیاتی هولناک اشاره می‌کند: «خون روی دستکش سفیدش خشک شده بود، اما او با چنان وقاری کنار جانسون ایستاد که گویی در مراسم تحلیف است. این زن با صورتی خونآلود، قدرتمندتر از هر پرچمی بود.»
پس از مراسم تشییع رئیس جمهور فقید، خدمتکار ویژه ژاکلین، لباس خونین وی را درون جعبه‌ای مخصوص قرار داد. جالب اینجاست که این لباس هرگز شسته نشد و لکه‌های خون جان اف. کندی تا به امروز بر روی آن باقی مانده است. در سال ۲۰۰۳، کارولین کندی، دختر ژاکلین، رسما این لباس را به بایگانی ملی آمریکا اهدا کرد، اما با شرطی خاص: این لباس تا سال ۲۱۰۳ نباید به نمایش عمومی گذاشته شود.
معمای کلاهک و تاثیر ماندگار
در حالی که اکنون خود لباس در بایگانی ملی نگهداری می‌شود، کلاهک صورتی آن به یکی از بزرگترین معما‌های تاریخ مد تبدیل شده است. آخرین فردی که این کلاهک را دیده، منشی شخصی ژاکلین بوده است. برخی معتقدند این کلاهک ممکن است حاوی شواهد مهمی درباره جهت شلیک بوده که عمدا ناپدید شده است.
این لباس نمادین الهامبخش آثار هنری بیشماری شده است. در سال ۲۰۱۶، ناتالی پورتمن برای بازی در نقش ژاکلین در فیلم «جکی» نسخه دقیقی از این لباس را بر تن کرد. طراح لباس فیلم برای بازسازی دقیق رنگ صورتی لباس، از نمونه خون خشکشدۀ روی لباس اصلی الهام گرفته بود. این لباس همچنین الهامبخش مجموعه‌های مد متعددی از جمله مجموعه پاییز ۲۰۱۸ موسکینو بوده است.
پرسش‌های بی‌پاسخ
مدت‌زمان ۲۱۰۳ برای نمایش عمومی این لباس سوالات زیادی را برمی‌انگیزد. آیا این زمانبندی تصادفی است یا دلایل سیاسی خاصی دارد؟ برخی معتقدند این زمانبندی به این دلیل انتخاب شده که تا آن زمان همه شاهدان عینی و نزدیکان این تراژدی از دنیا رفته باشند و لباس بتواند به عنوان یک اثر تاریخی صرف، بدون تاثیرات عاطفی شدید به نمایش گذاشته شود.
نمادی فراتر از زمان
امروزه، در فرهنگ ایالات متحده، کت و دامن صورتی و خونآلود ژاکلین کندی هم نماد زیبایی و ظرافت است، هم یادآور یکی از تاریکترین لحظات تاریخ معاصر. هم نشانه قدرت نرم یک بانوی اول است، هم سندی بر آسیب‌پذیری انسان‌ها در برابر خشونت. شاید به همین دلیل است که پس از شصت سال، هنوز از این لباس یاد می‌شود و در خاطره ملی مردم ایالات متحده زنده است.
