قصد شینزو آبه از سفر به تهران فقط انتقال پیام بود نه میانجیگری / ژاپن در سیاست خارجی بسیار کم ریسک می‌کند

 رویداد۲۴  نصرت االه تاجیک، سفیر پیشین ایران در اردن درباره سفر نخست وزیر ژاپن به ایران می‌گوید: در حال حاضر اقتضای شرایط این نیست که پیشنهاد‌های مشخصی داده شود. در حال حاضر دو طرف یکدیگر را می‌سنجند تا ببینند آمادگی لازم را دارند یا خیر. هر دو طرف دارای قدرت‌های سخت و نرم تاثیرگذاری هستند و سعی می‌کنند تا ببنید از کدام قدرت‌ها استفاده کنند تا بتوانند بر اراده طرف مقابل تاثیر بگزارد.

تاجیک اظهار داشت: کسانی که به پیچیدگی‌های سیاست‌های ژاپنی و همین طور پیچیدگی‌های خاورمیانه و مسائل غرب آسیا آشنا هستند از ابتدا این تحلیل را داشتند که به دلیل محافظه کاری ژاپنی‌ها مخصوصا در مقابل آمریکایی‌ها نباید از سفر آبه انتظار خیلی زیادی داشت.

او با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های میانجیگری این است که میانجی باید بر دو طرف دارای تاثیراتی باشد، اظهار داشت: در این که ژاپن یک کشور قدرتمند اقتصادی است، جای هیچ شکی نیست، اما از نظر سیاسی به دلیل وابستگی به آمریکا، از ابتدا نمی‌شد انتظار داشت که ژاپن نقش تعیین کننده‌ای در این میانجیگری داشته باشد.

قصد شینزو آبه از سفر به تهران انتقال پیام بود نه میانجیگری / ژاپن در سیاست خارجی بسیار کم ریسک می‌کند / تا زمانی که مطمئن نشده اند، وارد پروسه میانجیگری نمی‌شوند

او در عین حال افزود: می‌توانیم بگوییم آقای آبه پیام‌هایی را منتقل کرده است. از زمانی که ترامپ به ژاپن سفر و بحث عدم تغییر رژیم را در آنجا مطرح کرد که به تغییر موضع ترامپ یا آمریکا تلقی شد، حدس زده می‌شد که آقای آبه می‌خواهد پیام‌هایی را منتقل کند.

تاجیک تصریح کرد: به عقیده من اتفاق تعیین کننده در این معادله این است که آیا واقعا می‌شود به ترامپ اعتماد کرد و پیامی‌هایی را که فرستاده، پیام‌های واقعی تلقی کرد یا خیر؟

این تحلیلگر مسائل بین الملل ادامه داد: به عقیده من ویژگی‌های عمومی و شخصیتی ترامپ از یک طرف و تغییر مواضعش به صورت مکرر و خروج از موافقت نامه‌های بین المللی و از جمله برجام از سوی دیگر، شرایطی را به وجود نمی‌آورد که حتی روی این پیام هم بایستد.

او افزود: سیاست آمریکا و مشخصا ترامپ ایجاد شورش داخلی از طریق فشار‌های اقتصادی است. اگر این نقشه محقق شود، او به دنبال تغییر نظام است نه تغییر دولت و این که می‌گوید من به دنبال تغییر رژیم در ایران نیستم، دروغ است، منتها مسئله این است که می‌تواند یا نمی‌تواند.

تاجیک با بیان اینکه استراتژی ترامپ ایجاد فشار علیه حکومت برای قبول شرایط خود است گفت: میانجیگری بر مبنای اصولی است که هر دو طرف اتفاق‌های مشترکی را قبول کنند و بعد بر اساس آن میانجیگیری ایجاد شود، اما روشی که ترامپ می‌خواهد این است که خودش صحنه بازی را بچیند، بازی را طراحی کند و قوانین و فرمول و همه چیز را خودش تعریف کند. در این شرایط مجالی برای میانجیگری وجود ندارد.

تاجیک درباره پیشنهاد احتمالی شینزو آبه گفت: فکر می‌کنم که آقای آبه دکتر روحانی را به اجلاس جی بیست دعوت کرده است و ایشان احتمالا به آنجا سفر کنند.

او با تاکید براینکه ایران سابقه حمله به هیچ کشوری را حداقل ۲، ۳ قرن اخیر نداشته؛ یعی هیچوقت شروع کننده جنگ نبوده ایم گفت: وضعیتی که ترامپ فراهم کرده، یعنی این فشار اقتصادی، قابل تداوم نیست یعنی نمی‌توان گفت که ما به دنبال صلح هستیم، ولی همزمان یکی از کشور‌های مهم و تاثیرگذار منطقه را تحت فشار‌های سنگین اقتصادی قرار دهیم تا مردم آن کشور علیه حکومت خود شورش کنندو این اصلا عملی نیست و هیچ صلح و ثباتی شکل نمی‌گیرد.

تاجیک گفت: اگر دنیا قائل به این است که ایران یک بازیگر فعال و تاثیرگذار است و می‌تواند مانند مبارزه با داعش، نقش مثبت و سازنده‌ای ایفا کند، باید شرایطی را فراهم کند تا فشار‌ها و تحریم‌های یکجانبه آمریکا و فشار اقتصادی بر مردم به نوعی برداشته شود.

تاجیک تاکید کرد: بعید می‌دانم که آقای آبه حامل شرایط و پیشنهاد مشخصی از سوی ترامپ برای مذاکره بوده باشد. فکر می‌کنم سقف کار آقای آبه همین حرف‌هایی بوده که در دیدار با مقام معظم رهبری داشتند؛ در حال حاضر اقتضای شرایط این نیست که پیشنهاد‌های مشخصی داده شود. در حال حاضر دو طرف یکدیگر را می‌سنجند تا ببینند آمادگی لازم را دارند یا خیر. فکر می‌کنم هنوز آمادگی لازم وجود ندارد.

او افزود: هر دو طرف دارای قدرت‌های سخت و نرم تاثیرگذاری هستند و سعی می‌کنند تا ببنید از کدام قدرت‌ها استفاده کنند تا بتوانند بر اراده طرف مقابل تاثیر بگزارد.

تاجیک در پایان گفت: نکته دیگر این است که ژاپنی‌ها در کنار محافظه کاری، در سیاست خارجی بسیار کم ریسک می‌کنند. یعنی تا زمانی که مطمئن نشوند می‌توانند یک تاثیر قطعی داشته باشند، وارد پروسه میانحیگری نمی‌شوند. الان هم همین طور که رسانه‌های رسمی ژاپن قبل از سفر گفته اند، آقای آبه قصد میانجیگری نداشته و کار او در حد همین پیام‌هایی بوده است که عنوان شد.