عوارض جراحی لاغری؛ از افتادگی پوست تا سنگ کیسه صفرا

رویداد۲۴ این روز‌ها تعداد بیشتری از افراد در تلاش برای کاهش وزن و بهتر کردن ساختار بدنی‌شان زیر تیغ جراحی‌های لاغری می‌روند. اما جراحی‌های تهاجمی همیشه و طبیعتا خطراتی دارند، و حتی اگر عمل جراحی از جهت هدفی که مد نظر بوده موفقیت آمیز باشد، همچنان عوارض جانبی وجود دارد که ممکن است بعد‌ها روی بدهد.

در این مطلب حقایقی را به شما می‌گوییم که چرا عمل بای پس معده ممکن است بهترین راه رسیدن شما به هدف نباشد.

عمل جراحی لاغری چیست؟

داشتن اضافه وزن و افزایش ریسک بیماری‌های خطرناک، ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با هم دارند. در حال حاضر این بیماری‌ها عامل چیزی حدود سالیانه دو و نیم میلیون مرگ در سراسر دنیا هستند. برای غلبه بر چنین مشکلی، موسسه ملی سلامت (NIH) در دهه ۱۹۹۰ دستورالعمل‌هایی برای جراحی لاغری ارائه داده است. عبارت «جراحی لاغری» به عنوان پوششی برای گروهی از جراحی‌ها تهاجمی به منظور کاهش نرخ چاقی فراگیر شده است.

جراحی باریاتریک به جراحی‌هایی گفته می‌شود که به منظور کاهش وزن، تغییراتی در دستگاه گوارش فرد ایجاد می‌شود. این جراحی معمولا روی افرادی صورت می‌گیرد که چاق محسوب می‌شوند و شاخص توده بدنی‌شان حداقل ۴۰ است.

عمل‌های لاغری به دو دسته‌ی محدود کننده و سوء جذب تقسیم می‌شوند:

گاستریک باندینگ یا کارگذاری حلقه‌ی معده، یک عمل محدود کننده است که شامل برش شکم و گذاشتن حلقه‌ای دور قسمت بالای معده می‌شود. با این کار معده به دو قسمت تقسیم می‌شود که قسمت کوچک‌تر که در بالای معده کیسه مانند شده دیگر نمی‌تواند غذایی را به درون بکشد. این شرایط باعث می‌شود از حجم معده کاسته شده و بنابراین با خوردن مقدار غذای کمتری احساس سیری کنید.

اسلیو گاسترکتومی، یک عمل محدود کننده‌ی دیگر است که شامل برداشتن بخشی از معده می‌شود. این کار نیز باعث کاهش حجم معده شده و با خوردن غذای کمتری سیر خواهید شد.

مکانیسم سوء جذب به شکل گاستریک بای پس صورت می‌گیرد. در این عمل فضای کیسه مانند کوچکی در بالای معده ایجاد می‌شود، سپس روده‌ی کوچک از قسمت زیر معده بریده شده و به فضای کوچک جدید متصل می‌شود و با ایجاد این ارتباط شما قسمت باقیمانده‌ی معده‌تان را رد می‌کنید و در نتیجه باز هم با خوردن غذای کمتری سیر خواهید شد.

عوارض جانبی جراحی لاغری چیست؟

هر چند همیشه توصیه می‌شود که با رژیم غذایی و ورزش به طور طبیعی وزن کم کنید، اما خیلی از افراد، جراحی لاغری را انتخاب می‌کنند. حتما می‌توانید حدس بزنید که این جراحی‌ها و مداخلات، بدون عوارض و خطر نیستند.

عمل جراحی لاغری می‌تواند شما را به موفقیت بزرگی در کاهش وزن برساند، اما عوارض جانبی‌اش هم می‌تواند خطرناک باشد. لیست عوارض جانبی عمل لاغری، بلند و پیچیده است و خیلی از آن‌ها همچنان در حال کشف شدن هستند! اما عوارضی وجود دارد که بیشتر از بقیه لازم است درموردشان آگاه باشید.

۱. سندرم دامپینگ

سندرم دامپینگ یکی از عوارض متداول جراحی لاغری است. وقتی سایز معده کوچک می‌شود، از قابلیت عملکرد آن نیز کاسته می‌شود. یعنی مقداری غذای گوارش نشده وارد بخش بعدی سیستم گوارش که روده‌ی کوچک است می‌شود. این اتفاق به این دلیل می‌افتد که معده، غذا را خیلی فوری بدون اینکه وقت کافی برای گوارش آن داشته باشد به روده‌ی کوچک می‌فرستد.

هر چند توضیح علمی این حالت پیچیده است، اما خوب است بدانید روده‌ی کوچک خیلی زود باز می‌شود و تغییراتی که در فشار به وجود آمده، غذای گوارش نشده را وارد آن می‌کند. این اتفاق می‌تواند در عرض مدت کوتاهی (۱۵ دقیقه) بعد از خوردن غذا روی بدهد. اگر چنین اتفاقی بیفتد، شما احساس تهوع، سرگیجه و ضعف خواهید داشت. تورم روده‌ی کوچک و روده‌ی بزرگ نیز می‌تواند منجر به درد‌های شکمی و کاهش حجم خون شود. همچنین ممکن است دچار علائمی از اسهال اسموتیک شوید. اسهال اسموتیک نوعی اسهال شدید است که آب بدن به داخل روده کشیده شده و باعث اسهال می‌شود.

۲. هایپو گلیسمی

یکی از عوارض جانبی سندرم دامپینگ، هایپو گلیسمی تغذیه‌ای یا قند خون پایین است. به این دلیل که غذا فورا از معده تخلیه می‌شود، لوزالمعده نیز مقدار زیادی انسولین در خون ترشح می‌کند؛ یعنی خیلی بیشتر از مقدار لازم. این عارضه‌ی جدی از عمل جراحی لاغری، به سختی برطرف می‌شود. برای حفظ یکنواختی قند خون باید کربوهیدرات‌های پیچیده و مقدار زیادی پروتئین بخورید. اما مشکل اینجاست که این نوع غذا‌ها می‌توانند احساس ناراحتی ایجاد کنند و بخاطر حجم‌شان فقط مقدار کمی از آن‌ها می‌توانید بخورید.

هایپو گلیسمی می‌تواند موجب تعریق، احساس آشفتگی، سرگیجه و اختلال در تفکر شود.

---

۳. افتادگی پوست

کاهش وزن فوری هرگز بدون عارضه نیست. وقتی شما از طریق تغذیه، ورزش و چربی سوز‌های مغذی وزن کم می‌کنید، کاهش وزن تدریجی دارید و به بدن‌تان فرصت کافی برای سازگاری می‌دهید. اما در کاهش وزن‌های فوری مانند عمل لاغری، شما زمان کافی برای تطبیق دادن بدن‌تان ندارید. هر چند خود ِ عمل موجب از دست دادن چربی می‌شود، اما نمی‌تواند به سفت شدن و جمع شدن پوست کمکی بکند؛ بنابراین موجب افتادگی و چین خوردگی پوست در ناحیه‌ی شکم و اطراف آن، سینه، باسن و پا‌ها خواهد شد.

برای همین خیلی از افراد بعد از عمل لاغری به جراحی‌های زیبایی نیاز پیدا می‌کنند که ممکن است گاهی به ۵ جراحی نیاز باشد تا مشکل افتادگی پوست برطرف شود.

۴. سنگ کیسه صفرا

یکی از درناک‌ترین عوارض جانبی جراحی لاغری، تشکیل سنگ کیسه صفراست. این سنگ‌ها یا توده‌ها یا در کیسه صفرا و یا در مجرای صفراوی تشکیل می‌شوند. این اتفاق معمولا در افراد چاق مکررا روی می‌دهد و می‌تواند منجر به کلسترول بالا در خون شود. کاهش وزن فوری شما را در معرض ابتلا به سنگ کیسه صفرا قرار می‌دهد و تقریبا یک سوم تمام آن‌هایی که عمل لاغری انجام داده‌اند دچار این عارضه می‌شوند. هر چند این مشکل به مرور زمان خود به خود برطرف خواهد شد، اما در برخی از موارد ممکن است نیاز به کولستکتومی برای برداشتن کیسه صفرا باشد. علائم این بیماری شامل درد در ناحیه‌ی بالای شکم و درد در شانه‌ی سمت راست می‌شود.

۵. کمبود مواد مغذی

جراحی سوء جذب مانند بای پس معده می‌تواند موجب کمبود مواد مغذی شود. زیرا مقدار غذا و کالری که بدن می‌تواند جذب کند محدود است. برای همین به افرادی که تحت عمل لاغری قرار می‌گیرند اکیدا توصیه می‌شود که تا حد ممکن غذا‌های مغذی در رژیم غذایی خود داشته باشند. مصرف مولتی ویتامین هم لازم است.

عدم تحمل غذا نیز می‌تواند در درصد کمی از افرادی که عمل لاغری انجام داده‌اند روی بدهد. علائم این بیماری می‌تواند سال‌ها بعد از عمل بروز کند و شامل نفخ، احساس ناراحتی در شکم، میگرن و احساس ضعف و خستگی می‌شود.

۶. عدم موفقیت بعد از عمل

عمل‌های جراحی تهاجمی مانند جراحی‌های لاغری به خودی خود ریسک دارند. هر چند میزان مرگ و میر در عرض یک سال بعد از عمل تنها یک تا شش درصد در هر ۵ سال است، اما باز هم مشکلاتی می‌تواند بوجود بیاید.

لغزش حلقه برای یک نفر از هر ۵۰ نفر روی می‌دهد و زمانی است که حلقه‌ی تنظیم شده‌ی معده از جای خود لغزیده و متعاقبا فضای باقی مانده‌ی معده را بزرگ‌تر از آنچه باید باشد می‌کند. در چنین حالتی دچار ریفلاکس و استفراغ می‌شوید و ممکن است برای جاگذاری مجدد نیاز به عمل داشته باشید.

پارگی فضای کوچک ایجاد شده مشکل رایجی است که بعد از عمل جراحی لاغری و معمولا در کیسه‌هایی که عمودی ایجاد شده‌اند روی می‌دهد. پارگی کیسه می‌تواند موجب افزایش وزن دوباره و زخم در کناره‌ی معده شود.