همه‌پرسی نداشتیم، چون نمی‌خواهیم بار تصمیم‌گیری را روی دوش مردم بیندازیم/ تصمیم‌گیری درباره حجاب را نمی‌توان به مردم واگذار کرد

رویداد۲۴ روزنامه همشهری با محمد دهقان، معاون حقوقی رئیس‌جمهور درخصوص فرضیات، استدلالات و شائبات مطرح‌شده حول موضوع همه‌پرسی گفتگو کرده است.

به گزارش همشهری، بخش‌های مهم این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

قانونگذاری توسط پارلمان‌ها و مجالس کشور‌ها طبق سازوکار قوانین اساسی آن‌ها انجام می‌شود؛ در موارد استثنایی به‌جای اینکه پارلمان‌ها مستقیم تصمیم بگیرند، موضوع مهمی را که خودشان از تصمیم‌گیری در آن عاجز هستند یا آنقدر اهمیت دارد که فکر می‌کنند خودشان تصمیم نگیرند، استثنائا این موضوع را به مردم واگذار می‌کنند تا آن‌ها تصمیم بگیرند.

الآن ما ۲۹۰ نماینده مجلس داریم. برای امری مثل همه‌پرسی باید دوسوم کل آن‌ها یعنی ۱۹۴ نفر از آن‌ها به آن رای مثبت دهند. اگر مجلس با این شرایط به چنین نتیجه‌ای برسد، این همه‌پرسی قابل انجام است؛ یعنی کسی با اصل همه‌پرسی مخالفت ندارد.

همه‌پرسی جزو قانون اساسی است. ما معتقد به همه اصول قانون اساسی هستیم. برخی فقط از بخش خاصی از قانون اساسی خوش‌شان می‌آید. ما باید از همه اصول قانون اساسی خوش‌مان بیاید و همه اصول آن را قبول داشته باشیم؛ منتهی اصول قانون اساسی یک ترکیب جمعی است و به‌صورت استثنایی در قالب یک چارچوب و قانون تعیین‌تکلیف شده است.

همه‌پرسی موقعی اتفاق می‌افتد که کشور دچار نوعی بن‌بست شده باشد؛ یعنی مجلس به بن‌بست رسیده باشد یا دولت و رهبری به این نتیجه رسیده باشند که باید در امری همه‌پرسی صورت گیرد. همه‌پرسی در توده مردم التهاب ایجاد می‌کند و هزینه‌هایی دارد. چه زمانی سراغ آن می‌رویم؟ زمانی که به بن‌بست رسیده باشیم.

در ۴۴ سال اخیر از این ظرفیت استفاده نکرده‌ایم به‌علت اینکه بن‌بستی نداشته‌ایم و اگر هم باشد در خود قانون اساسی و اصل ۱۱۰ راه‌حل بن‌بست‌ها معلوم شده است. اگر یک معضل به‌عنوان شقی از بن‌بست پیش آمد، رهبر انقلاب در مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام راجع به آن موضوعات تصمیم می‌گیرند. این نقطه ضعف ما نبوده، بلکه نقطه قوت ما بوده است.

برخی نسبت به این مسئله که چرا ما از همه‌پرسی استفاده نکرده‌ایم، یک نگاه سیاسی صرف بدون توجه به موازین حقوقی دارند و آن را نقطه ضعف جمهوری اسلامی می‌دانند. این نقطه ضعف جمهوری اسلامی نیست. اگر ما معضلی در کشور داریم راه‌حل آن در قانون اساسی صرفا همه‌پرسی نیست. یک جایی معضل از طریق رهبری و مشورت ایشان با مجمع تشخیص مصلحت نظام براساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی قابل رفع است. ما نمی‌خواهیم هر روز مردم را درگیر التهابات سیاسی کنیم.

مساله حجاب از جنسی نیست که بخواهد به توده مردم واگذار شود و با اصلاح قوانین عمومی قابل حل است. پارلمان در دنیا مشکلات را حل می‌کند. نمایندگان حقوق می‌گیرند که بار مردم را خودشان بکشند؛ بار مردم را دوباره روی دوش خودشان نمی‌اندازند. همه‌پرسی یعنی اینکه مجلس بار خودش را روی دوش مردم بیندازد. تشخیص این مسئله با خود نمایندگان است.