نکته نگاری های بعد از حادثه تروریستی در تهران: خط مقدم مبارزه با تروریسم، جایی دورتر از مرزهای ایران/ عربستان، کینه و عقده/ رویکرد امنیتی صدا و سیما/ "خندوانه" و حوادث تروریستی تهران/ تصمیم مناسب مجلس و جمله نامناسب رئیس مجلس/ مردم در می رفتند و بر می گشتند!

یک روز بعد از اقدام تروریستی در تهران، نکات زیر قابل تأمل هستند:


خط مقدم مبارزه با تروریسم، جایی دورتر از مرزهای ایران

در پی حوادث تروریستی تهران، عده ای زبان به انتقاد گشوده اند که پس چه شد آن امنیتی که می گفتید؟ و مگر نه این است که می گفتید در سوریه می جنگید تا در ایران امنیت داشته باشیم؟ و نظایر این ها.


اگر بخواهیم منصفانه در این باره سخن بگوییم باید تصریح کنیم که ایران، همچنان امن ترین کشور منطقه است ، آن هم در شرایطی که سال هاست مستقیم و غیر مستقیم علیه داعش می جنگد.

گذشته از این، حوادث تروریستی تهران نشان داد که سیاست بردن خط مقدم نبرد با تروریسم به خارج از مرزها، کاملاً اصولی بوده است. اگر ایران صدها کیلومتر دورتر از مرزهایش با تروریست ها نمی جنگید، حمله تروریست ها، نه اتفاقی نادر در دو نقطه تهران که رویدادی عادی در سراسر کشور می شد.

به این فکر کنید که ایران دست روی دست می گذاشت و به عراق و سوریه در مقابله با داعش کمک نمی کرد و با سقوط این دو کشور، "دولة الاسلامية في العراق والشام" در آن سوی مرزهای غربی ایران شکل می گرفت و ما با کشور غاصب "داعش" همسایه می شدیم. آنگاه آیا داعش به تهران پیام می داد که بیایید حسن همجواری را رعایت کنیم یا آن که در اندیشه تشکیل "دولت الاسلامیه فی ولایة الخوراسان" بود؟ (داعش ایران را ولایت خوراسان/خراسان می نامد).


حادثه تهران مهر تأییدی است بر این که اولاً باید مبارزه با تروریسم را تقویت کرد و ثانیاً هر چه خط مقدم این مبارزه، دورتر از ایران باشد، مردم ایران در امنیت بیشتری خواهند زیست.

عربستان، کینه و عقده

دو نقطه مورد حمله تروریست ها قرار گرفت: حرم امام (ره) و مجلس شورای اسلامی.
امام خمینی(ره) همیشه مورد کینه سعودی ها بوده است. وزیر دفاع عربستان نیز که یک ماه پیش گفته بود نبرد را به ایران منتقل می کنیم در همان مصاحبه کلی علیه امام خمینی(ره) حرف زده بود.

مجلس شورای اسلامی نیز مظهر مردمسالاری و انتخابات در ایران است، یعنی جایی که ایران بر عربستان مزیت و برتری مطلق دارد. اتفاقاً بعد از سفر ترامپ به عربستان و اظهارات ضد ایرانی اش، مهم ترین جوابی که به او داده شد این بود که ترامپ از یک حکومت دیکتاتوری دفاع و به حکومتی حمله می کند که همزمان یکی از بزرگ ترین انتخابات منطقه را برگزار کرده است.

حمله داعش، به دو نقطه ای بود سعودی ها در تعامل با ایران به آن حساسیت دارند: "کینه" نسبت به امام و "عقده" نسبت به مردمسالاری در ایران.
دست داشتن عربستان در حوادث تروریستی تهران، گزاره ای است که نیازمند بررسی جدی است. هر چند که برخی کارشناسان، مداخله اسرائیل را نیز دور از ذهن نمی دانند.

 رویکرد امنیتی صدا و سیما

در توجیه رویکرد صدا و سیما در هنگام حادثه تروریستی تهران گفته می شود که چون می خواسته جو ناامنی در کشور درست نکند، از کنار اطلاع رسانی همزمان و جدی با بی اعتنایی گذشته و به یک پوشش عادی بسنده کرده است.

این نگاه، از منظر امنیتی قابل تأمل است اما واقعیت این است که تلویزیون در تمام دنیا و از جمله در ایران، یک رسانه است و نه یک سازمان امنیتی. اتفاقاً همین نگاه امنیتی به رسانه است که باعث شده رسانه های ایران نتوانند آن گونه که باید و شاید رشد کنند و به برندهای منطقه ای و بین المللی تبدیل شوند. همین نگاه امنیتی است که باعث می شود صدا و سیمای ایران بازی را به شبکه های ماهواره ای ببازد.

اگر صدا و سیما، پوشش خبری مناسبی داشته باشد و در عین حرفه ای گری، ملاحظات ملی را نیز رعایت کند، آنگاه مردم ایران برای دستیابی به خبرها  به رسانه های خارجی و حتی معاند مراجعه نمی کنند، به ویژه در لحظاتی که عطش خبری وجود دارد.

فراتر از این، حتی اگر نگاه امنیتی مدرن و نه کلاسیک به رسانه وجود داشته باشد، باید آن را در فعالیت حرفه ای اش تقویت کرد چرا که رسانه های آزاد، حرفه ای و فعال، از عناصر نرم امنیت پایدار هستند.

"خندوانه" و حوادث تروریستی تهران

بعد از پخش برنامه دیشب "خندوانه"، عده ای بر صدا و سیما خرده گرفتند که چرا ساعاتی بعد از اقدام تروریستی داعش در مرکز کشور، برنامه ای چنین شاد پخش کرده است؟!
 به نظر می رسد تصمیم تلویزیون برای پخش خندوانه، کاملاً درست بوده است. یادمان باشد که هدف تروریست ها، صرفاً کشتن چند انسان نیست، هدف آنها گسترش رعب و وحشت و اخلال در روند عمومی جامعه است. بنابر این نباید در مسیر طراحی شده تروریست ها حرکت کرد و روند جاری امور را متوقف کرد.



تصمیم مناسب مجلس و جمله نامناسب رئیس مجلس

این که مجلس، همزمان با اقدام تروریست ها جلسه کاری خود را ادامه داد، اقدامی جالب توجه و تحسین برانگیز بود که در راستای عدم حرکت در مسیر طراحی شده تروریست ها ارزیابی می شود. اما این جمله رئیس مجلس که "حادثه جزئی بوده" ، آن هم در شرایطی که بیرون از صحن، مردم کشته و مجروح می شدند، اصلاً مناسب نبود هر چند با هدف تحقیر تروریست ها گفته شد.

مردم در می رفتند و بر می گشتند!

یکی از معضلات حادثه تروریستی دیروز تهران، تجمع مردم پیرامون محل درگیری در بهارستان بود. خبرنگاران عصر ایران که دیروز برای تهیه گزارش به مجلس رفته بودند روایت می کنند که مردم در اطراف ساختمان مجلس جمع شده بودند؛ هر از گاهی تروریست ها از پنجره های مجلس به سمت بیرون شلیک می کردند و مردم به کوچه های اطراف فرار می کردند و دقایقی بعد دوباره جمع می شدند و تماشا می کردند و مجدداً با تیراندازی بعدی می رفتند و دوباره بر می گشتند!


این رفتار غیر حرفه ای مردم، یکی از دردسرهای نیروهای امنیتی و انتظامی و از دلایل افزایش تلفات بوده است. گذشته از لزوم آموزش مردم که دیروز بدان اشاره کردیم، لازم است در چنین مواردی پلیس با قاطعیت و حتی اگر لازم شد با ابزارهایی مانند گاز اشک آور هم که شده، جمعیت را متفرق کند تا اولاً خود مردم در حملات تروریست ها آسیب نبینند و هم نیروهای عمل کننده علیه تروریست ها، بتوانند روی عملیات اصلی تمرکز کنند.

عادت زشت "تجمع مردم در جاهایی که نباید"، اکنون یک معضل اجتماعی شده است؛ از صحنه تصادفات گرفته تا محل عملیات تروریستی!