سیده‌حمیده زرآبادی، عضو فراکسیون امید مجلس:
قدرت بالای زنان مجلس برای پیگیری مطالبات جامعه
معتقدم فراکسیون زنان در مسیر خوبی برای پیگیری مطالبات جامعه و به‌ویژه بانوان قرار دارد. امروز فراکسیون زنان نسبت به گذشته فعال‌تر و در عین حال پرتوان‌تر در مسائل ظاهر می‌شود هرچند مطالبات بدون مرز و محدودیت‌ها نیز زیاد است.
رویداد۲۴ سیده‌حمیده زرآبادی، یکی از نمایندگان جوانی است که تنها با اختلاف ۵۲ رای
نسبت به نفر اول حوزه انتخابیه قزوین، البرز و آبیک وارد مجلس شورای اسلامی
شد. وی نوه آیت‌ا... سیدجلیل زرآبادی و نتیجه علامه آیت‌ا... سیدموسی
زرآبادی است و بی‌تردید این عقبه خانوادگی یکی از عمده دلایلی بود که در
انتخابات اسفند ۹۴ موفقیت‌اش را برای حضور در بهارستان تضمین کرد. هرچند
عده‌ای نگران عدم‌سابقه سیاسی او بودند ولی این نماینده جوان خیلی زودتر از
آنچه تصور می‌شد شایستگی‌های خود را به اثبات رساند بطوری که از زرآبادی
به عنوان یکی از نمایندگان صاحب‌نظر مجلس دهم یاد می‌کنند. از این‌رو فرصت
را مغتنم شمردیم و به سراغ این نماینده جوان مجلس رفتیم تا از آخرین نقطه
نظرات ایشان باخبر شویم.
به عنوان اولین سوال بفرمایید چه شد که تصمیم گرفتید در انتخابات مجلس دهم کاندیدا شوید؟
مجلس به فرموده مقام معظم رهبری، به عنوان ریل‌گذار دولت در حرکت کشور به سمت توسعه و تعالی است. قوه‌ای که باید با درايت، به‌روز، مشورت‌پذیر، پویا و در عین حال مستقل و با صلابت عمل کند. همیشه دیدی کلان به مسائل داشتم و بر این باورم که اگر دو وظیفه اصلی مجلس یعنی قانون‌گذاری و نظارت بصورت هوشمندانه و البته بدون اغماض صورت گیرد، می‌توان به پیشبرد امور ملی و منطقه‌ای امیدوار بود. از طرفی، اعتقاد دارم نیروی جوانی در کنار تجربه عمل‌گرایانه، می‌تواند انتظارت مردم برای قرار گرفتن مجلس در راس امور را جامه عمل بپوشاند. پس با تکیه به اعتماد مردم، سعی کردم بضاعت خودم را در این راه بکار گیرم تا ضمن انجام وظایف ملی، خواسته‌های منطقه‌ای را در همین راستا به سرانجام برسانم. در ایام انتخابات نیز، دیدگاه‌ها و برنامه‌هایم را ارائه کردم و مردم به آن اعتماد کردند و امیدوارم با کمک همه مردم و دست اندرکاران امر، خصوصاً مردم و بزرگان استان قزوین بتوانم در این مسیر، سربلند باشم.
علیرغم اینکه در بیشتر انتخابات‌ها به کاندیداهای خانم اقبال لازم نشان داده نمی‌شود شما با رای قابل توجهی وارد مجلس شدید، مهمترین دلایل این پیروزی چه بود؟
مردم باید باور داشته باشند که فرد منتخب‌شان می‌تواند خواسته‌ها و مطالبات آن‌ها را با وضعیت و شرایط موجود، پیگیری کند و روند پیشبرد برنامه‌ها را در این راستا ببینند. اعتقاد قلبی خودم تکیه بر مردم است، هرچند همیشه مردم نیز ملاک‌هایی برای همراهی دارند که از جایگاه خانوادگی و عملکرد فرد در مسئولیت‌های مختلف گرفته تا توانایی فردی و اجتماعی و تعامل‌پذیری.
بیش از دو سال از عمر مجلس دهم می‌گذرد، عملکرد مجلس را چطور ارزیابی می‌کنید؟
اکنون در شرایط خاص اقتصادی و سیاسی قرار داریم که شاید کمتر نظیر آن را در گذشته شاهد بوده‌ایم. شخصاً نقدهایی به برخی عملکردها دارم و همچنان اعتقاد و انتظار دارم که قوه مقننه باید از حالت کارخانه تولید قانون به یک قوه عاقله برای رصد مشکلات و تهیه و تصویب قوانین که راهگشای امور مردم باشد، تبدیل شود. ولی در عین حال ورود نمایندگان در مسائل مختلف و احساس مسئولیت آنان در قبال دغدغه‌های مردم و همچنین درک شرایط خطیر پیش‌روی و همراهی با دولت منتخب ملت را از جمله ویژگی‌های برجسته بهارستان‌نشینان دهم می‌دانم.
شما یکی از اعضای فراکسیون امید مجلس هستید، آیا فراکسیون متبوع شما توانسته در پاسخ به اعتماد حامیان خود موفق باشد؟
اول باید دید فراکسیون امید در چه شرایطی شکل گرفت. ما مجلس نهمی را داشتیم که بعد از اتفاقات سال ۸۸ شکل گرفته بود، مجلسی یک‌دست اصولگرا با نحله‌های فکری بعضاً تندرو که در ابتدای دولت یازدهم، هر روز چالشی را برای آن ایجاد می‌کرد. هنوز دو سال از حماسه حضور مردم در سال ۹۲ نگذشته بود و دولت به نیمه راه نرسیده بود که اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان با تکیه بر تجربه خود در انتخابات ریاست جمهوری، وارد گود انتخابات مجلس دهم شدند. بالاخره بضاعت جبهه اصلاحات بسیار قابل تامل است، لیکن همه دوستان و همفکران ما مجال اینکه در معرض رای مردم قرار بگیرند را نداشتند. با همه این شرایط و همه محدودیت‌ها، به نظرم فراکسیون امید با گذشت زمان، هر روز منسجم‌تر و بالغ‌تر می‌شود و قطعاً در مسیر پاسخ به مطالبات مردم و حامیان خود گام برمی‌دارد هرچند در این مسیر برخی معذوریت‌ها وجود دارد که گام به گام قابل رفع است.
برخی از اصلاح‌طلبان معتقدند محمدرضا عارف، رییس فراکسیون امید از مدیریت و صلابت لازم برای اداره فراکسیون برخوردار نیست، با این نظر موافقید؟
آقای دکتر عارف، شخصیتی کاردان و آینده‌نگر است که دارای سعه صدر بالایی نیز هستند. ایشان با پذیرفتن مسئولیت‌های مختلف در رده‌های متفاوت نظام و خصوصاً معاونت اول دولت آقای خاتمی، تجارب گران‌سنگی دارند که در مواقع مختلف، راهگشای مجلس و جبهه اصلاحات بوده‌اند. عرض من این است، شکل‌گیری و جهت‌گیری‌های خاص فراکسیونی در مجلس دهم گاهاً ابهام‌آلود بود و اصلاح‌طلبان پس از چند دوره، به یک فراکسیون قابل توجه رسیده بودند که نیاز به برخی مراقبت‌ها داشت. اگر نگاهی به حضور تاثیرگذار افراد فراکسیون امید در هیات رییسه و کمیسیون‌ها بیاندازیم خواهیم دید که برای تعالی فراکسیون، مدیریت خوبی صورت گرفته است هرچند توقعات از فراکسیون امید که اتفاقاً به‌جا و قابل درک می‌باشد، در حدی است که همچنان به نقش‌آفرینی بیشتر امیدی‌ها در مجلس دل بسته شده است.
چهره‌های زیادی به مانند شما در مجلس دهم به چشم می‌خورند که پس از پیروزی انقلاب اسلامی متولد شده‌اند و اکنون در فراکسیون جوانان حضور دارند، چقدر این فراکسیون در جهت مطالبات اصلی جوانان گام برداشته است؟
صرف حضور جوانان و بانوان در مجلس، امر مبارکی است. همین موضوع باعث ایجاد انگیزه بیشتر و پویایی بهتر مجلس و ارتباط بیشتر با بدنه جوانان و نخبگان خواهد شد که اتفاقاً این امر نسبت به گذشته ملموس‌تر شده است. یکی از کارهایی که ما در فراکسیون جوانان در حال پیگیری آن هستیم جداسازی دو حوزه ورزش و جوانان از یکدیگر است. یعنی علاقه‌مند هستیم که دوباره حوزه جوانان به مانند گذشته تبدیل به سازمان ملی جوانان شود. از طرفی موضوع اشتغال، مهمترین دغدغه جوانان کشور است. اکنون حضور بازنشستگان در سمت‌های دولتی کار را برای ورود جوانان به عرصه شغل‌های دولتی سخت کرده است. تا زمانی که بازنشستگان دوباره دعوت به کار شوند، فرصت شغلی از جوانان گرفته می‌شود و خیلی نمی‌توان به روی کار آمدن جوانان در دستگاه‌های دولتی امیدوار بود. بر این اساس طرح منع بکارگیری بازنشستگان باید با دقت لازم دنبال شود که از این به بعد بیش از پیش شاهد روی کار آمدن جوانان در سیستم دولتی باشیم. ازدواج جوانان و حضور پررنگ‌تر این قشر در احزاب از دیگر موضوعاتی است که در فراکسیون جوانان مجلس دهم مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. کادرسازی و سپردن مسئولیت‌ها به جوانان، موضوعی است که برای همه کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. من معتقدم حتی باید بستری آماده شود که جوانانی که از ظرفیت خوبی برخوردار هستند پا در عرصه‌های بین‌المللی بگذارند و نمایندگان شایسته‌ای برای ایران باشند. اینکه می‌گوییم احزاب از جوانان بیشتر استفاده کنند به خاطر آن است که حضور در چنین محافلی باعث پخته‌تر شدن این قشر می‌شود و زمانی که قرار باشد این افراد مسئولیتی را بپذیرند، خواهیم دید که تا حد قابل ملاحظه‌ای کار و اداره یک حوزه را یاد گرفته‌اند و راحت‌تر می‌توانند موضوعات کاری را در سیستم اداری دنبال کنند. همه همکاران در فراکسیون جوانان در تلاشند تا دولتمردان را برای بکارگیری جوانان در مدیریت کشور متقاعد کنند زیرا معتقدیم جوانان نخبه زیادی در کشور حضور دارند که لازم و ضروری است که دولت از پتانسیل آن‌ها به نحو احسن استفاده کند. پیگیری اعضای فراکسیون جوانان و نامه نگاری‌هایی که در این راستا صورت گرفت در نتیجه منجر به آن شد که آقای رییس جمهور دستور دهند که ۳۰ درصد ظرفیت پست‌های دولتی در اختیار زنان و جوانان قرار گیرد.
در حال حاضر ۱۷ نماینده زن در مجلس دهم حضور دارند که در تاریخ ادوار مجلس یک رکورد محسوب می‌شود اما به نظر می‌رسد فراکسیون زنان مجلس از تحرک و پویایی لازم برخوردار نیست و نتوانسته به خواسته به‌حق جامعه زنان ایران پاسخ در خور توجهی دهد، دلیل این موضوع را در چه می‌بینید؟
بگذارید واقع‌بینانه به قضایا نگاه کنیم. جامعه ایرانی از گذشته تا به حال، جامعه‌ای مردسالار بوده است که بنیان‌های این جامعه نیز قاعدتاً بر این منوال گذارده شده است. تغییر این بنیان‌ها که بصورت بطئی و تدریجی طی ده‌ها سال پی‌ریزی شده را نمی‌توان طی یک کار کوتاه چند ساله تغییر داد. از طرفی همان‌طور که قبلاً گفتم امروز ما در شرايط ويژه‌اى قرار داريم كه بايد اولویت‌بندی‌هایی را در نظر داشته باشيم که همه نيز به آن اذعان داریم که مسائل اقتصادی کلان کشور در راس آن است. با همه این تفاسیر فراکسیون زنان مجلس که از مجموعه‌ای جوان و در عین حال با تجربه تشکیل شده است سعی کرده تا مواضع و پیگیری‌های خود را به جد انجام دهد. البته حضور نمایندگان خانم در کمیسیون‌ها و فراکسیون‌های مختلف، قدرت پیگیری و چانه‌زنی را بالا برده است. معتقدم فراکسیون زنان در مسیر خوبی برای پیگیری مطالبات جامعه و به‌ویژه بانوان قرار دارد. امروز فراکسیون زنان نسبت به گذشته فعال‌تر و در عین حال پرتوان‌تر در مسائل ظاهر می‌شود هرچند مطالبات بدون مرز و محدودیت‌ها نیز زیاد است.
در ایام بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی کابینه دوازدهم به عنوان یکی از مخالفین آقای آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به ایراد نطق پرداختید و حتی پس از اینکه ایشان از مجلس رای اعتماد گرفت در یک مرحله دیگر، برای پاسخ به سوال خود مجدداً وی را راهی بهارستان کردید. عده‌ای اینطور استنباط کردند که شما و این وزیر جوان با یکدیگر مشکل شخصی دارید، کمی در این خصوص برایمان بگویید.
این برداشت را اولین بار است که می‌شنوم. اصولاً یک بُعد پررنگ کار در بهارستان، بحث نظارت است و به فراخور فعالیت و تخصص و ارتباط با افکار عمومی و بدنه تخصصی دستگاه‌ها، موارد و مشکلاتی به نمایندگان منتقل می‌شود و ما نیز خود را ملزم به پیگیری و اخذ پاسخ از مسئولان مربوطه می‌دانیم. کما اینکه در صحن علنی شاهد سوالات و تذکرات متعدد نمایندگان در مسائل مختلف به وزرای متعدد هستیم. من هم در همین راستا سعی کردم اولاً مسائل مختلف را رصد و از طرفی در متن مردم، مشکلات را ارزیابی و پیگیری کنم. از سوی دیگر، جامعه ما در حال گذر از تحولات پرسرعت ارتباطات و فناوری، خصوصاً در عرصه مجازی است و بالطبع کشور، نیز درگیر چالش‌های مختلفی است که نیازمند برنامه‌ریزی قوی و منسجم‌تر است. اگر مشکلاتی در این زمینه دیده شود قطعاً بنده و همکارانم برای رفع آن از اختیارات قانونی خود استفاده خواهیم کرد. از این‌رو صحبت‌های من درباره وزیر ارتباطات و فناوری ارتباطات فقط جنبه کاری و فنی داشته و به هیچ عنوان با ایشان مشکل شخصی ندارم.
یکی از طرح‌هایی که شما در مجلس در حال پیگیری هستید و تا حد زیادی در جامعه سر و صدا به پا کرد، ازدواج مشروط دختران بدون اذن پدر بود. ضمن توضیح درباره طرح بفرمایید که این موضوع به کجا رسید؟
یک نکته‌ای که در این مورد وجود دارد این است که در بحث فقهی گفته می‌شود که اگر دختر "رشیده" باشد برای ازدواج نیاز به اذن پدر ندارد اما تعریف خاصی وجود ندارد که ما به چه دختری می‌توانیم بگوییم "رشیده". موضوعی که ما نسبت به عرف اعلام کردیم، "رشیده" بودن را معرفی کرده است. در خصوص اینکه چرا تیم کارشناسی ما سن ۲۸ را ملاک قرار داد باید بگویم، ۸۵ درصد دختران در ایران در بین سنین ۱۵ تا ۲۹ سال ازدواج می‌کنند و تنها ۱۵ درصد هستند که بعد از این سن روی به ازدواج می‌آورند. با توجه به این موارد، ما ۲۸ سال را برای "رشیده" بودن یک دختر انتخاب کردیم زیرا این سنی است که دختران به سمت تجرد بودن می‌روند. انتخاب این سن توسط تیمی کارشناسی و پس از ساعت‌ها مطالعه و بحث و بررسی انتخاب شده و نظر شخصی من یا فرد خاصی نبوده است. به هر حال در فقه، "رشیده" بودن دختر برای ازدواج بدون اذن پدر آمده و داشتن معیار برای تشخیص این موضوع حائز اهمیت است زیرا افرادی که می‌خواهند در این موارد قانون را اجرا کنند باید تعریف خاص از موضوع داشته باشند. ضمناً طرحی که من ارائه دادم یک ماده‌ای هم دارد. هر دختری با هر شرایطی که دارد اگر بخواهد ازدواج کند و با مخالفت پدر یا قیم خود مواجه شود به دادگاه می‌رود تا تکلیفش روشن شود اما زمان بررسی در دادگاه بسیار طولانی است و شاید چند سالی به طول بی‌انجامد. در واقع این بندی که ما ارائه دادیم می‌گوید اگر فردی برای این موضوع به دادگاه رفت، خارج از نوبت به پرونده‌اش رسیدگی شود و سپس حداکثر ظرف مدت یک ماه نتیجه را به او اعلام کنند و اگر در این مدت جوابی ارائه نشد فرد با همان برگه درخواستی که به دادگاه رفته می‌تواند ازدواج خود را به ثبت برساند. یعنی این ماده، سایر دیگر افراد را هم پوشش می‌دهد و می‌تواند بستری را آماده کند که افراد متقاضی حداکثر در مدت یک ماه تعیین تکلیف شوند. این طرح به صورت عادی تقدیم هیات رییسه مجلس شد و پس از اعلام وصول برای بررسی بیشتر به کمیسیون حقوقی و قضایی ارجاع داده شده است.
اکنون سابقه دو سال نمایندگی را در کارنامه خود دارید، مهمترین مشکلی که نمایندگان با آن روبرو هستند چیست؟
کارشناسی بودن طرح‌ها و لوایح از جمله تاکیدات نمایندگان است، هرچند در کاربردی شدن این موضوع هم انتقاداتی وارد است. بعضاً در حین بررسی طرح‌ها و لوایح، القائات نادرستی به افکار عمومی منتقل می‌شود که کار رسیدگی در مجلس را تحت تاثیر و روند کارشناسی امور را در محاق قرار می‌دهد. از نظر من این موضوع، یکی از چالش‌های اساسی است که گاهی نمایندگان را گرفتار خود می‌کند.
در سالهای اخیر مرتباً اخباری از فسادهای گسترده مالی به گوش می‌رسد و به تبع همین سوءمدیریت‌ها، وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم در بدترین شرایط قرار گرفته است. ادامه این روند چه خطراتی را می‌تواند متوجه کشور کند؟
بزرگترین خطر، کاهش اعتماد مردم به حاکمیت است. ما از اول انقلاب تاکنون چالش‌های مختلفی را پشت سر گذاشتیم که در همه این موارد اعم از هشت سال دفاع مقدس، ترورهای کور، تحریم‌های مختلف و... اتکای نظام به مردم بود و مردم نیز با اعتماد به دولتمردان و حاکمیت، از بذل جان و مال خود دریغ نکردند. ادامه برخی مشکلات و بخصوص بی‌عدالتی‌ها و فسادها، ضمن پایین آوردن آستانه تحمل مردم، اعتماد آنان به حاکمیت را دچار خدشه می‌کند و باید گفت بی‌اعتمادی به مسئولان همیشه به عنوان یک خطر جدی برای کشور مطرح بوده است.
کمتر از دو سال دیگر تا انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی باقی مانده، وضعیت اصلاح‌طلبان را در انتخابات آتی چطور ارزیابی می‌کنید؟
اصلاح‌طلبی، جریان ریشه‌دار و مردمی است که در ادوار مختلف، کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشته است و توانسته نظر مردم را جلب کند. حتی در مقطعی که حرکت‌های رادیکال و تندی در جامعه بر علیه اصلاح‌طلبان راه افتاده بود و عده‌ای از سیاسیون جناح مقابل، از تشییع اصلاحات قلم فرسایی‌ها می‌کردند اما این جریان عمیق و روان كه خود را درون انقلاب و گفتمانش را حركت در مسير تحقق آرمان‌هاى انقلاب اسلامى مى‌داند، توانست مسیر خود را به پیش ببرد. اما همه این‌ها باعث نمی‌شود ما از رسالت خویش یعنی رسیدگی و حل مشکلات مردم شانه خالی کنیم. معتقدم هر قدر بتوانیم به برنامه‌ها و شعارهایمان در جبهه اصلاحات، در قبال مردم و حل مشکلات آنان جامعه عمل بپوشانیم، به همان میزان نیز فاصله ما با رقبا بیشتر خواهد شد. این موضوع را هم باید بدانیم که مردم به نمایندگان چک سفید امضا نداده‌اند. عملکردهایی که باعث رضایت‌بخشی مردم می‌شود این اعتماد را مستحکم‌تر می‌کند.
در پایان اگر صحبت خاصی دارید بفرمایید؟
امروز بيش از هر زمانى، نیاز به جوانان و استفاده از آنان در مراكز تصميم‌گيرى احساس مى‌شود. جوانان بالاترين سرمايه نظام هستند و بدون تريد بايد سياست‌هاى قهرى نسبت به جوانان و جوان‌گرايى را كنار گذاشت. تخصص، شفافيت و سلامت از ويژگى‌هاى بارز اکثر جوانان است و همین موضوع می‌تواند شعار جذب حداكثرى را محقق کند. باید در مقابل غوغاسالارى حاميان پيرسالارى ایستاد تا در مسير تعالى و پويايی كشور و انقلاب، فلك را سقف بشكافيم و طرحى نو دراندازيم. در خاتمه لازم مى‌دانم تا بار ديگر يادآور شوم، به میثاقی که با مردم بسته‌ام که هرچه در توان دارم برای تعالی کشور و توسعه حوزه انتخابیه و حل مشکلات مردم مصروف دارم، وفادارم و در این مسیر همچنان به نقدها و پیشنهادات دلسوزانه و منصفانه نیازمندم و امیدوارم مسیر پرشتاب توسعه استان همچنان پرفروغ و آینده‌نگرانه به پیش برود.
به عنوان اولین سوال بفرمایید چه شد که تصمیم گرفتید در انتخابات مجلس دهم کاندیدا شوید؟
مجلس به فرموده مقام معظم رهبری، به عنوان ریل‌گذار دولت در حرکت کشور به سمت توسعه و تعالی است. قوه‌ای که باید با درايت، به‌روز، مشورت‌پذیر، پویا و در عین حال مستقل و با صلابت عمل کند. همیشه دیدی کلان به مسائل داشتم و بر این باورم که اگر دو وظیفه اصلی مجلس یعنی قانون‌گذاری و نظارت بصورت هوشمندانه و البته بدون اغماض صورت گیرد، می‌توان به پیشبرد امور ملی و منطقه‌ای امیدوار بود. از طرفی، اعتقاد دارم نیروی جوانی در کنار تجربه عمل‌گرایانه، می‌تواند انتظارت مردم برای قرار گرفتن مجلس در راس امور را جامه عمل بپوشاند. پس با تکیه به اعتماد مردم، سعی کردم بضاعت خودم را در این راه بکار گیرم تا ضمن انجام وظایف ملی، خواسته‌های منطقه‌ای را در همین راستا به سرانجام برسانم. در ایام انتخابات نیز، دیدگاه‌ها و برنامه‌هایم را ارائه کردم و مردم به آن اعتماد کردند و امیدوارم با کمک همه مردم و دست اندرکاران امر، خصوصاً مردم و بزرگان استان قزوین بتوانم در این مسیر، سربلند باشم.
علیرغم اینکه در بیشتر انتخابات‌ها به کاندیداهای خانم اقبال لازم نشان داده نمی‌شود شما با رای قابل توجهی وارد مجلس شدید، مهمترین دلایل این پیروزی چه بود؟
مردم باید باور داشته باشند که فرد منتخب‌شان می‌تواند خواسته‌ها و مطالبات آن‌ها را با وضعیت و شرایط موجود، پیگیری کند و روند پیشبرد برنامه‌ها را در این راستا ببینند. اعتقاد قلبی خودم تکیه بر مردم است، هرچند همیشه مردم نیز ملاک‌هایی برای همراهی دارند که از جایگاه خانوادگی و عملکرد فرد در مسئولیت‌های مختلف گرفته تا توانایی فردی و اجتماعی و تعامل‌پذیری.
بیش از دو سال از عمر مجلس دهم می‌گذرد، عملکرد مجلس را چطور ارزیابی می‌کنید؟
اکنون در شرایط خاص اقتصادی و سیاسی قرار داریم که شاید کمتر نظیر آن را در گذشته شاهد بوده‌ایم. شخصاً نقدهایی به برخی عملکردها دارم و همچنان اعتقاد و انتظار دارم که قوه مقننه باید از حالت کارخانه تولید قانون به یک قوه عاقله برای رصد مشکلات و تهیه و تصویب قوانین که راهگشای امور مردم باشد، تبدیل شود. ولی در عین حال ورود نمایندگان در مسائل مختلف و احساس مسئولیت آنان در قبال دغدغه‌های مردم و همچنین درک شرایط خطیر پیش‌روی و همراهی با دولت منتخب ملت را از جمله ویژگی‌های برجسته بهارستان‌نشینان دهم می‌دانم.
شما یکی از اعضای فراکسیون امید مجلس هستید، آیا فراکسیون متبوع شما توانسته در پاسخ به اعتماد حامیان خود موفق باشد؟
اول باید دید فراکسیون امید در چه شرایطی شکل گرفت. ما مجلس نهمی را داشتیم که بعد از اتفاقات سال ۸۸ شکل گرفته بود، مجلسی یک‌دست اصولگرا با نحله‌های فکری بعضاً تندرو که در ابتدای دولت یازدهم، هر روز چالشی را برای آن ایجاد می‌کرد. هنوز دو سال از حماسه حضور مردم در سال ۹۲ نگذشته بود و دولت به نیمه راه نرسیده بود که اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان با تکیه بر تجربه خود در انتخابات ریاست جمهوری، وارد گود انتخابات مجلس دهم شدند. بالاخره بضاعت جبهه اصلاحات بسیار قابل تامل است، لیکن همه دوستان و همفکران ما مجال اینکه در معرض رای مردم قرار بگیرند را نداشتند. با همه این شرایط و همه محدودیت‌ها، به نظرم فراکسیون امید با گذشت زمان، هر روز منسجم‌تر و بالغ‌تر می‌شود و قطعاً در مسیر پاسخ به مطالبات مردم و حامیان خود گام برمی‌دارد هرچند در این مسیر برخی معذوریت‌ها وجود دارد که گام به گام قابل رفع است.
برخی از اصلاح‌طلبان معتقدند محمدرضا عارف، رییس فراکسیون امید از مدیریت و صلابت لازم برای اداره فراکسیون برخوردار نیست، با این نظر موافقید؟
آقای دکتر عارف، شخصیتی کاردان و آینده‌نگر است که دارای سعه صدر بالایی نیز هستند. ایشان با پذیرفتن مسئولیت‌های مختلف در رده‌های متفاوت نظام و خصوصاً معاونت اول دولت آقای خاتمی، تجارب گران‌سنگی دارند که در مواقع مختلف، راهگشای مجلس و جبهه اصلاحات بوده‌اند. عرض من این است، شکل‌گیری و جهت‌گیری‌های خاص فراکسیونی در مجلس دهم گاهاً ابهام‌آلود بود و اصلاح‌طلبان پس از چند دوره، به یک فراکسیون قابل توجه رسیده بودند که نیاز به برخی مراقبت‌ها داشت. اگر نگاهی به حضور تاثیرگذار افراد فراکسیون امید در هیات رییسه و کمیسیون‌ها بیاندازیم خواهیم دید که برای تعالی فراکسیون، مدیریت خوبی صورت گرفته است هرچند توقعات از فراکسیون امید که اتفاقاً به‌جا و قابل درک می‌باشد، در حدی است که همچنان به نقش‌آفرینی بیشتر امیدی‌ها در مجلس دل بسته شده است.
چهره‌های زیادی به مانند شما در مجلس دهم به چشم می‌خورند که پس از پیروزی انقلاب اسلامی متولد شده‌اند و اکنون در فراکسیون جوانان حضور دارند، چقدر این فراکسیون در جهت مطالبات اصلی جوانان گام برداشته است؟
صرف حضور جوانان و بانوان در مجلس، امر مبارکی است. همین موضوع باعث ایجاد انگیزه بیشتر و پویایی بهتر مجلس و ارتباط بیشتر با بدنه جوانان و نخبگان خواهد شد که اتفاقاً این امر نسبت به گذشته ملموس‌تر شده است. یکی از کارهایی که ما در فراکسیون جوانان در حال پیگیری آن هستیم جداسازی دو حوزه ورزش و جوانان از یکدیگر است. یعنی علاقه‌مند هستیم که دوباره حوزه جوانان به مانند گذشته تبدیل به سازمان ملی جوانان شود. از طرفی موضوع اشتغال، مهمترین دغدغه جوانان کشور است. اکنون حضور بازنشستگان در سمت‌های دولتی کار را برای ورود جوانان به عرصه شغل‌های دولتی سخت کرده است. تا زمانی که بازنشستگان دوباره دعوت به کار شوند، فرصت شغلی از جوانان گرفته می‌شود و خیلی نمی‌توان به روی کار آمدن جوانان در دستگاه‌های دولتی امیدوار بود. بر این اساس طرح منع بکارگیری بازنشستگان باید با دقت لازم دنبال شود که از این به بعد بیش از پیش شاهد روی کار آمدن جوانان در سیستم دولتی باشیم. ازدواج جوانان و حضور پررنگ‌تر این قشر در احزاب از دیگر موضوعاتی است که در فراکسیون جوانان مجلس دهم مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. کادرسازی و سپردن مسئولیت‌ها به جوانان، موضوعی است که برای همه کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. من معتقدم حتی باید بستری آماده شود که جوانانی که از ظرفیت خوبی برخوردار هستند پا در عرصه‌های بین‌المللی بگذارند و نمایندگان شایسته‌ای برای ایران باشند. اینکه می‌گوییم احزاب از جوانان بیشتر استفاده کنند به خاطر آن است که حضور در چنین محافلی باعث پخته‌تر شدن این قشر می‌شود و زمانی که قرار باشد این افراد مسئولیتی را بپذیرند، خواهیم دید که تا حد قابل ملاحظه‌ای کار و اداره یک حوزه را یاد گرفته‌اند و راحت‌تر می‌توانند موضوعات کاری را در سیستم اداری دنبال کنند. همه همکاران در فراکسیون جوانان در تلاشند تا دولتمردان را برای بکارگیری جوانان در مدیریت کشور متقاعد کنند زیرا معتقدیم جوانان نخبه زیادی در کشور حضور دارند که لازم و ضروری است که دولت از پتانسیل آن‌ها به نحو احسن استفاده کند. پیگیری اعضای فراکسیون جوانان و نامه نگاری‌هایی که در این راستا صورت گرفت در نتیجه منجر به آن شد که آقای رییس جمهور دستور دهند که ۳۰ درصد ظرفیت پست‌های دولتی در اختیار زنان و جوانان قرار گیرد.
در حال حاضر ۱۷ نماینده زن در مجلس دهم حضور دارند که در تاریخ ادوار مجلس یک رکورد محسوب می‌شود اما به نظر می‌رسد فراکسیون زنان مجلس از تحرک و پویایی لازم برخوردار نیست و نتوانسته به خواسته به‌حق جامعه زنان ایران پاسخ در خور توجهی دهد، دلیل این موضوع را در چه می‌بینید؟
بگذارید واقع‌بینانه به قضایا نگاه کنیم. جامعه ایرانی از گذشته تا به حال، جامعه‌ای مردسالار بوده است که بنیان‌های این جامعه نیز قاعدتاً بر این منوال گذارده شده است. تغییر این بنیان‌ها که بصورت بطئی و تدریجی طی ده‌ها سال پی‌ریزی شده را نمی‌توان طی یک کار کوتاه چند ساله تغییر داد. از طرفی همان‌طور که قبلاً گفتم امروز ما در شرايط ويژه‌اى قرار داريم كه بايد اولویت‌بندی‌هایی را در نظر داشته باشيم که همه نيز به آن اذعان داریم که مسائل اقتصادی کلان کشور در راس آن است. با همه این تفاسیر فراکسیون زنان مجلس که از مجموعه‌ای جوان و در عین حال با تجربه تشکیل شده است سعی کرده تا مواضع و پیگیری‌های خود را به جد انجام دهد. البته حضور نمایندگان خانم در کمیسیون‌ها و فراکسیون‌های مختلف، قدرت پیگیری و چانه‌زنی را بالا برده است. معتقدم فراکسیون زنان در مسیر خوبی برای پیگیری مطالبات جامعه و به‌ویژه بانوان قرار دارد. امروز فراکسیون زنان نسبت به گذشته فعال‌تر و در عین حال پرتوان‌تر در مسائل ظاهر می‌شود هرچند مطالبات بدون مرز و محدودیت‌ها نیز زیاد است.
در ایام بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی کابینه دوازدهم به عنوان یکی از مخالفین آقای آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به ایراد نطق پرداختید و حتی پس از اینکه ایشان از مجلس رای اعتماد گرفت در یک مرحله دیگر، برای پاسخ به سوال خود مجدداً وی را راهی بهارستان کردید. عده‌ای اینطور استنباط کردند که شما و این وزیر جوان با یکدیگر مشکل شخصی دارید، کمی در این خصوص برایمان بگویید.
این برداشت را اولین بار است که می‌شنوم. اصولاً یک بُعد پررنگ کار در بهارستان، بحث نظارت است و به فراخور فعالیت و تخصص و ارتباط با افکار عمومی و بدنه تخصصی دستگاه‌ها، موارد و مشکلاتی به نمایندگان منتقل می‌شود و ما نیز خود را ملزم به پیگیری و اخذ پاسخ از مسئولان مربوطه می‌دانیم. کما اینکه در صحن علنی شاهد سوالات و تذکرات متعدد نمایندگان در مسائل مختلف به وزرای متعدد هستیم. من هم در همین راستا سعی کردم اولاً مسائل مختلف را رصد و از طرفی در متن مردم، مشکلات را ارزیابی و پیگیری کنم. از سوی دیگر، جامعه ما در حال گذر از تحولات پرسرعت ارتباطات و فناوری، خصوصاً در عرصه مجازی است و بالطبع کشور، نیز درگیر چالش‌های مختلفی است که نیازمند برنامه‌ریزی قوی و منسجم‌تر است. اگر مشکلاتی در این زمینه دیده شود قطعاً بنده و همکارانم برای رفع آن از اختیارات قانونی خود استفاده خواهیم کرد. از این‌رو صحبت‌های من درباره وزیر ارتباطات و فناوری ارتباطات فقط جنبه کاری و فنی داشته و به هیچ عنوان با ایشان مشکل شخصی ندارم.
یکی از طرح‌هایی که شما در مجلس در حال پیگیری هستید و تا حد زیادی در جامعه سر و صدا به پا کرد، ازدواج مشروط دختران بدون اذن پدر بود. ضمن توضیح درباره طرح بفرمایید که این موضوع به کجا رسید؟
یک نکته‌ای که در این مورد وجود دارد این است که در بحث فقهی گفته می‌شود که اگر دختر "رشیده" باشد برای ازدواج نیاز به اذن پدر ندارد اما تعریف خاصی وجود ندارد که ما به چه دختری می‌توانیم بگوییم "رشیده". موضوعی که ما نسبت به عرف اعلام کردیم، "رشیده" بودن را معرفی کرده است. در خصوص اینکه چرا تیم کارشناسی ما سن ۲۸ را ملاک قرار داد باید بگویم، ۸۵ درصد دختران در ایران در بین سنین ۱۵ تا ۲۹ سال ازدواج می‌کنند و تنها ۱۵ درصد هستند که بعد از این سن روی به ازدواج می‌آورند. با توجه به این موارد، ما ۲۸ سال را برای "رشیده" بودن یک دختر انتخاب کردیم زیرا این سنی است که دختران به سمت تجرد بودن می‌روند. انتخاب این سن توسط تیمی کارشناسی و پس از ساعت‌ها مطالعه و بحث و بررسی انتخاب شده و نظر شخصی من یا فرد خاصی نبوده است. به هر حال در فقه، "رشیده" بودن دختر برای ازدواج بدون اذن پدر آمده و داشتن معیار برای تشخیص این موضوع حائز اهمیت است زیرا افرادی که می‌خواهند در این موارد قانون را اجرا کنند باید تعریف خاص از موضوع داشته باشند. ضمناً طرحی که من ارائه دادم یک ماده‌ای هم دارد. هر دختری با هر شرایطی که دارد اگر بخواهد ازدواج کند و با مخالفت پدر یا قیم خود مواجه شود به دادگاه می‌رود تا تکلیفش روشن شود اما زمان بررسی در دادگاه بسیار طولانی است و شاید چند سالی به طول بی‌انجامد. در واقع این بندی که ما ارائه دادیم می‌گوید اگر فردی برای این موضوع به دادگاه رفت، خارج از نوبت به پرونده‌اش رسیدگی شود و سپس حداکثر ظرف مدت یک ماه نتیجه را به او اعلام کنند و اگر در این مدت جوابی ارائه نشد فرد با همان برگه درخواستی که به دادگاه رفته می‌تواند ازدواج خود را به ثبت برساند. یعنی این ماده، سایر دیگر افراد را هم پوشش می‌دهد و می‌تواند بستری را آماده کند که افراد متقاضی حداکثر در مدت یک ماه تعیین تکلیف شوند. این طرح به صورت عادی تقدیم هیات رییسه مجلس شد و پس از اعلام وصول برای بررسی بیشتر به کمیسیون حقوقی و قضایی ارجاع داده شده است.
اکنون سابقه دو سال نمایندگی را در کارنامه خود دارید، مهمترین مشکلی که نمایندگان با آن روبرو هستند چیست؟
کارشناسی بودن طرح‌ها و لوایح از جمله تاکیدات نمایندگان است، هرچند در کاربردی شدن این موضوع هم انتقاداتی وارد است. بعضاً در حین بررسی طرح‌ها و لوایح، القائات نادرستی به افکار عمومی منتقل می‌شود که کار رسیدگی در مجلس را تحت تاثیر و روند کارشناسی امور را در محاق قرار می‌دهد. از نظر من این موضوع، یکی از چالش‌های اساسی است که گاهی نمایندگان را گرفتار خود می‌کند.
در سالهای اخیر مرتباً اخباری از فسادهای گسترده مالی به گوش می‌رسد و به تبع همین سوءمدیریت‌ها، وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم در بدترین شرایط قرار گرفته است. ادامه این روند چه خطراتی را می‌تواند متوجه کشور کند؟
بزرگترین خطر، کاهش اعتماد مردم به حاکمیت است. ما از اول انقلاب تاکنون چالش‌های مختلفی را پشت سر گذاشتیم که در همه این موارد اعم از هشت سال دفاع مقدس، ترورهای کور، تحریم‌های مختلف و... اتکای نظام به مردم بود و مردم نیز با اعتماد به دولتمردان و حاکمیت، از بذل جان و مال خود دریغ نکردند. ادامه برخی مشکلات و بخصوص بی‌عدالتی‌ها و فسادها، ضمن پایین آوردن آستانه تحمل مردم، اعتماد آنان به حاکمیت را دچار خدشه می‌کند و باید گفت بی‌اعتمادی به مسئولان همیشه به عنوان یک خطر جدی برای کشور مطرح بوده است.
کمتر از دو سال دیگر تا انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی باقی مانده، وضعیت اصلاح‌طلبان را در انتخابات آتی چطور ارزیابی می‌کنید؟
اصلاح‌طلبی، جریان ریشه‌دار و مردمی است که در ادوار مختلف، کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشته است و توانسته نظر مردم را جلب کند. حتی در مقطعی که حرکت‌های رادیکال و تندی در جامعه بر علیه اصلاح‌طلبان راه افتاده بود و عده‌ای از سیاسیون جناح مقابل، از تشییع اصلاحات قلم فرسایی‌ها می‌کردند اما این جریان عمیق و روان كه خود را درون انقلاب و گفتمانش را حركت در مسير تحقق آرمان‌هاى انقلاب اسلامى مى‌داند، توانست مسیر خود را به پیش ببرد. اما همه این‌ها باعث نمی‌شود ما از رسالت خویش یعنی رسیدگی و حل مشکلات مردم شانه خالی کنیم. معتقدم هر قدر بتوانیم به برنامه‌ها و شعارهایمان در جبهه اصلاحات، در قبال مردم و حل مشکلات آنان جامعه عمل بپوشانیم، به همان میزان نیز فاصله ما با رقبا بیشتر خواهد شد. این موضوع را هم باید بدانیم که مردم به نمایندگان چک سفید امضا نداده‌اند. عملکردهایی که باعث رضایت‌بخشی مردم می‌شود این اعتماد را مستحکم‌تر می‌کند.
در پایان اگر صحبت خاصی دارید بفرمایید؟
امروز بيش از هر زمانى، نیاز به جوانان و استفاده از آنان در مراكز تصميم‌گيرى احساس مى‌شود. جوانان بالاترين سرمايه نظام هستند و بدون تريد بايد سياست‌هاى قهرى نسبت به جوانان و جوان‌گرايى را كنار گذاشت. تخصص، شفافيت و سلامت از ويژگى‌هاى بارز اکثر جوانان است و همین موضوع می‌تواند شعار جذب حداكثرى را محقق کند. باید در مقابل غوغاسالارى حاميان پيرسالارى ایستاد تا در مسير تعالى و پويايی كشور و انقلاب، فلك را سقف بشكافيم و طرحى نو دراندازيم. در خاتمه لازم مى‌دانم تا بار ديگر يادآور شوم، به میثاقی که با مردم بسته‌ام که هرچه در توان دارم برای تعالی کشور و توسعه حوزه انتخابیه و حل مشکلات مردم مصروف دارم، وفادارم و در این مسیر همچنان به نقدها و پیشنهادات دلسوزانه و منصفانه نیازمندم و امیدوارم مسیر پرشتاب توسعه استان همچنان پرفروغ و آینده‌نگرانه به پیش برود.
منبع: دوهفته نامه آیت ماندگار
