متحدان حزب جمهوری خواه و دموکرات آمریکا در خاورمیانه

رویداد۲۴ فارین پالیسی نوشت: در حال حاضر می‌توان خاورمیانه را به دو دسته «کشور‌های حزب جمهوری خواه» و «کشور‌های حزب دموکرات» تقسیم کرد. البته کشور اردن در این میان استثنا محسوب می‌شود، زیرا هر دو حزب روابط خوبی با عبدالله دوم، پادشاه این کشور دارند. اما کشور‌های اسرائیل، مصر، امارات و عربستان در کمپ جمهوری خواهان قرار دارند، از این لحاظ که سیاست مداران یا رای دهندگان جمهوری خواه بیشتر از منافع یا نگرانی‌های این کشور‌ها حمایت می‌کنند. در مقابل، دموکرات‌ها بیشتر به توافق هسته‌ای ایران و حمایت از حقوق فلسطینی‌ها اهمیت می‌دهند.

از اواسط دهه ۲۰۰۰ روابط بین آمریکا و اسرائیل در کنار حق حمل سلاح، مالیات، قوانین سقط و بودجه دفاعی به یکی از موضوعات مهم برای جمهوری خواهان تبدیل شده است. آن‌ها اشاره میکنند که اسرائیل تنها کشور دموکراتیک در خاورمیانه است، منافع و ارزش‌های مشترکی با آمریکا دارد و منبع ترویج خشونت در منطقه نیست. بدون شک برخی فعالان و تحلیلگران صحت این ادعا‌ها را زیر سوال می‌برند. در مقابل، در سال‌های اخیر تعداد بیشتری از دموکرات‌ها نسبت به پیوند ویژه بین دو کشور ابراز تردید کرده اند. آن‌ها به طور ویژه نگران مسائلی همچون حقوق بشر، عدالت بین المللی و مداخله گرایی نظامی هستند. در نتیجه، دو حزب همچون گذشته در مورد حمایت از اسرائیل اجماع نظر ندارند. تلاش نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل برای نابود کردن توافق هسته‌ای ایران نیز باعث افزایش سطح بی اعتمادی دموکرات‌ها نسبت به دولت اسرائیل شد.

مصر نیز یکی از دیگر نقاط اختلاف بین دو حزب محسوب می‌شود. در سال ۲۰۱۳ کودتای ارتش به رهبری عبدالفتاح السیسی به سرنگونی حکومت محمد مرسی و بازگشت یک حکومت اقتدارگرا در این کشور منجر شد. دولت اوباما به خاطر مسائلی همچون نقض حقوق بشر روابط خوبی با رژیم السیسی نداشت. به همین خاطر مصری‌ها از پیروزی دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ استقبال کردند. اما سیاست مداران جمهوری خواه اولویت زیادی برای مسائل حقوق بشر و دموکراسی در مصر قائل نیستند، زیرا معتقدند که اسلام گرایی خطر بزرگ تری برای منافع آمریکا در منطقه است. جمهوری خواهان آقای السیسی را به عنوان یکی از متحدان قوی خود در جنگ علیه افراط گرایی می‌بینند.

اما امارات متحده عربی و رهبر این کشور نیز همچون جمهوری خواهان آمریکا معتقدند که ایران و اسلام گرا‌ها تهدیدات اصلی در مقابل ثبات و امنیت منطقه هستند. البته دموکرات‌ها نیز با این دیدگاه موافق هستند. اما سیاست مداران جمهوری خواه و رهبران امارات راه حل‌های ارائه شده توسط دموکرات‌ها از جمله مذاکره و تغییرات دموکراتیک را ساده لوحانه تصور می‌کنند. واشنگتن و ابوظبی از زمان پیروزی آقای ترامپ در انتخابات روابط نزدیکی با یکدیگر داشته اند. آقای محمد بن زاید، رهبر امارات در دسامبر ۲۰۱۶ با برخی مقامات نزدیک به ترامپ در شهر نیویورک دیدار کرد. ترامپ همچنین به طور عمومی از محاصره اقتصادی قطر توسط امارات، عربستان و متحدانشان حمایت کرد.

اما بدون شک در حال حاضر عربستان به عنوان مهم‌ترین متحد آقای ترامپ در نظر گرفته می‌شود. عربستان و محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور در ماه‌های اخیر به خاطر قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار منتقد صعودی و همچنین مداخله نظامی خود در یمن شدیدا مورد انتقاد قرار گرفتند. اما ترامپ تمام تلاش خود را برای محافظت از آقای بن سلمان انجام داد. اخیرا نمایندگان دموکرات در مجلس آمریکا به دنبال تصویب لایحه‌ای برای قطع کمک‌های آمریکا از ائتلاف نظامی عربستان در یمن بودند. اما در نهایت نمایندگان جمهوری خواه مانع تصویب این لایحه شدند.

یکی از نقاط اشتراک اسرائیل، امارات و عربستان مخالفت آن‌ها با توافق هسته‌ای ایران است. این موضوع به نزدیک‌تر شدن روابط بین این کشور‌ها و جمهوری خواهان کمک کرده است. البته بیشتر دموکرات‌ها نیز حامی ایران نیستند، اما باقی ماندن آمریکا در توافق هسته‌ای را به صلاح کشور خود و منطقه می‌دانستند. آن‌ها معتقدند که خروج ترامپ از برجام باعث افزایش بی ثباتی و بالا رفتن احتمال تقابل نظامی بین دو کشور شده است.

مناقشه بین فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها نیز به یکی از موضوعات حساس برای دموکرات‌ها تبدیل شده است. البته هنوز بیشتر سیاست مداران هر دو حزب حامی اسرائیل هستند. اما تلاش‌های اخیر اسرائیل برای ضمیمه کردن بخش‌هایی از کرانه باختری باعث ایجاد اختلافاتی بین دو حزب شده است. اخیرا بسیاری از نمایندگان مجلس و کاندیدا‌های انتخابات ۲۰۲۰ به طور عمومی به آقای نتانیاهو در مورد عواقب تصمیم خود هشدار داده اند. تعدادی از آن‌ها حتی در مورد قطع کمک‌های آمریکا به تل آویو صحبت کرده اند.

در طول دو سال گذشته شاهد بودیم که اختلافات دو حزب در زمینه سیاست خارجی چه عواقب مخربی می‌تواند برای اقتصاد آمریکا و ثبات جهان داشته باشد. آقای ترامپ اشتیاق زیادی برای لغو کردن توافق‌ها و دستاورد‌های باراک اوباما نشان داده است. بدون شک رئیس جمهور دموکرات بعدی نیز تلاش خواهد کرد که سیاست‌های دوره ترامپ را کنار بگذارد و مسیر جدیدی را دنبال کند. اما دو حزب نمی‌توانند با ادامه دادن این رویکرد به طور موثر کشور خود را مدیریت کنند.