پشیمانی، نقطه مشترک ورزشکاران ایرانی که ترک وطن کرده‌اند

رویداد۲۴ وقتی فریاد‌های از سر ناراحتی سعید ملایی بعد حذف از رقابت‌های جهانی گوش ورزش ایران را پر کرد، خیلی‌ها دوباره گمان کردند که یک ورزشکار دیگر هم قرار است به صف ورزشکارانی که قید جنگیدن زیر پرچم کشورشان را می‌زنند و به کشور‌های دیگر پناهنده می‌شوند، اضافه شود. در حالیکه فکر کردن به چنین موضوعی اذیت کننده و سخت بود، خیلی زودتر از چیزی که تصور می‌شد، خبر پناهندگی سعید ملایی همه جا را پر کرد.

 

جودوکار قهرمان ایران که در نیمه نهایی رقابت‌های جهانی از دور رقابت‌ها کنار رفت، هنوز هم درگیر دوگانگی شدیدی است و در حالیکه موضوع پناهنده شدنش به کشوری مثل آلمان که در خبر‌ها اسمش آمده بود رسمی نشده، اما باز هم وضعیت مشخصی ندارد. سعید در حال حاضر در ایران حضور ندارد و همین شک و ابهام در خصوص آینده او را بیشتر می‌کند. حتی همین چهارشنبه گذشته بود که حدود ۳۰۰ نفر از مربیان، داوران، پیشکسوتان و روسای هیئت‌های استانی با امضای متنی خواستار بازگشت سعید ملایی به ایران و کسب اولین مدال المپیک جودو، زیر پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران توسط این ورزشکار شدند. همین اتفاق باعث شد که حساسیت‌ها در خصوص موضوع سعید مولایی بیشتر و بیشتر شود.

طی چند سال اخیر مسئله پناهنده شدن ورزشکاران ایرانی به کشور‌های دیگر و جنگیدن زیر پرچمی غیر از پرچم کشور خودشان تبدیل به یکی از چالش برانگیزترین اتفافات ورزش ایران شده. آبان ماه سال ۹۶ بود که خبر پناهنده شدن محمد رشنونژاد، جودوکار تیم ملی بعد از شرکت در رقابت‌های گرندپری هلند خیلی‌ها را تحت تاثیر قرار داد. رشنونژاد یکی از تازه‌ترین نمونه‌های ورزش ایران است که به یک کشور اروپایی یعنی هلند پناهنده شده و حتی برای این کشور کسب مدال هم کرده است.

از پوریا جلالی پور هم می‌توان به عنوان یکی دیگر از تازه‌ترین ورزشکاران ایران یاد کرد که تصمیم عجیب پناهنده شدن را گرفته. چندی پیش مسابقات کسب سهمیه پارالمپیک ۲۰۲۰ توکیو برای رشته تیراندازی با کمان در کشور هلند برگزار شد و جلالی پور موفق به کسب یک مدال طلا در کامپوند تیمی مردان و یک سهمیه در میکس تیم کامپوند و ۶ سهمیه در ریکرو و کامپوند انفرادی زنان و مردان شد. او، اما پس از پایان مسابقات به همراه تیم به ایران بازنگشت تا شائبه پناهنده شدنش به گوش برسد. در نهایت این ورزشکار روز چهارشنبه ۲۲ خرداد اعلام کرد که در کانادا حضور دارد و منتظر است تا بحث مهاجرتش به آمریکا نهایی شود. مهاجرتی که باید دید جلالی پور را به چیزی بهتر از این همه افتخار که در ایران داشت خواهد رساند؟

 

در واقع موضوع پناهنده شدن ورزشکاران ایرانی به کشور‌های دیگر از پیچیدگی زیادی برای تحلیل، نقد و بررسی برخوردار است. اینکه یک ورزشکار در حساس‌ترین مقطع زندگی خودش چه می‌شود که به یکباره تصمیم به ترک وطن و جنگیدن زیر پرچم کشور دیگری می‌گیرد؟ اینکه آیا صدای خوشبختی که در کشور‌های دیگر به گوش می‌رسد واقعا فقط از دور خوش است یا ورزشکار ایرانی با فکر به عواقب تصمیمی که می‌گیرد، بلیط خودش را یک طرفه و بدون برگشت رزرو می‌کند؟

سامان طهماسبی، کشتی گیر سرشناس کشورمان هم یکی دیگر از پناهنده‌های ورزشی به کشور‌های دیگر است. سامان با پیشنهاد آذربایجانی‌ها تصمیم گرفت برای این کشور کشتی بگیرد. آذربایجانی‌ها سرمایه گذاری خاصی روی این کشتی گیر کرده بودند و دوبنده تیم ملی این کشور خیلی زود به طهماسبی سپرده شد. طهماسبی توانست برای آذربایجان به ترتیب مدال نقره جام جهانی ۲۰۱۳ بوداپست، مدال نقره جام جهانی ۲۰۱۴ تاشکند و مدال برنز جام جهانی ۲۰۱۵ لس آنجلس را به ارمغان بیاورد. المپیک ۲۰۱۶ لندن، اما پایان راه او بود. طهماسبی با قبول باخت در دور اول، در شانس مجدد به حبیب الله اخلاقی برخورد کرد و مقابل این کشتی‌گیر ایرانی شکست خورد و با پارگی رباط خود از مسابقات کشتی خداحافظی کرد. سامان بعد از این اتفاقات به طرز عجیبی از پشیمانی خودش بابت تصمیمی که گرفته بود می‌گفت، اما همه می‌دانستند که این پشیمانی برای او سود زیادی نخواهد داشت.

البته که در این مسیر ورزشکارانی هم بودند که بعد از پناهنده شدن موفق به کسب مدال برای کشور جدیدشان شدند. بدون شک یکی از تلخ‌ترین روز‌های ورزش ایران زمانی رقم خورد که میلاد بیگی در رشته تکواندو و در المپیک موفق به شکست نماینده ایران و کسب مدال برنز شد. مهاجرت بیگی به کشور آذربایجان بعد از طرد شدن رضا مهماندوست صورت گرفت.

به غیر از همه این نمونه‌های شناخته شده، ورزشکاران دیگری هم بودند که مسیر بیگی، طهماسبی و ... را پیش گرفتند. صباح شریعتی در رشته کشتی که برای آذربایجان در المپیک ۲۰۱۶ ریو کشتی گرفت و موفق به کسب مدال برنز شد. ایمان جمالی هندبالیست که سابقه بازی در سپاهان را هم دارد و چند سال پیش به بهانه وضعیت خیلی بد هندبال ایران تابعیت کشور مجارستان را گرفت تا برای این تیم بازی کند.

رفت و آمد‌های از این دست زیاد بوده، اما شکی وجود ندارد که حالا اگر از همه آن‌هایی که رفته اند سوال کنید یک حس پشیمانی را روی شانه‌های خودشان احساس می‌کنند. شاید درآمد آن‌ها در غربت بیشتر از چیزی باشد که در ایران به دست می‌آوردند، اما آن‌ها چیز‌های دیگری را از دست دادند که با هیچ پولی به دست نمی‌آید!