افزایش قیمت بنزین؛ سادهترین راه اصلاحات اقتصادی/ تاثیر افزایش قیمت سوخت بر هزینههای زندگی چیست؟
رویداد۲۴ ندا جعفری- بامداد جمعه ۲۴ آبان، بنزین سهمیهبندی شد و قیمت آن به ۳۰۰۰ تومان رسید؛ دولت اعلام کرده این تصمیم برنامهای اقتصادی در راستای اصلاح قیمتها و کمک به طبقه محروم بوده است. توضیحات سازمان هدفمندی یارانهها نشان میدهد پول افزایش قیمت بنزین قرار است به عنون یارانه به طبقات محروم داده شود.
ببینید: سخنان جهانگیری در مناظرههای انتخاباتی درباره افزایش قیمت بنزین +فیلم
با اینکه دولت در سال ۹۶ با این تصمیم مخالف بود، این سیاست اجرایی شد و قیمت بنزین افزایش یافت. سوال عمده مردم این بود که چرا این تصمیم گرفته شده است؟ وحید شقاقی شهری اقتصاددان در گفتگو با رویداد۲۴ به این سوال پاسخ داده و دلایل افزایش قیمت بنزین را بررسی کرده است. او میگوید: با توجه به کاهش درآمدهای نفتی این اقدام از سوی دولت پیش بینی میشد و به جز افزایش قیمت بنزین، مردم باید منتظر آغاز اصلاحات ساختاری در سایر حوزهها نیز باشند.
این اقتصاددان ادامه میدهد: تجربه نشان داده دولتها زمانی که با وفور درآمدهای ارزی مواجه هستند، اصلاحات ساختاری انجام نمیدهند، اما در شرایط فعلی که با کاهش درآمدهای ارزی مواجه هستیم و بر اساس برخی آمارها میزان فروش نفت به ۱۲۰ هزار بشکه در روز رسیده، این اصلاحات صورت گرفته است.
شقاقی میگوید: اصلاحات ساختاری تنها با آزادسازی قیمت حاملهای انرژی محقق نمیشود و در صورت کاهش تداوم بهای نفت بودجه ریزی بر اساس قیمت نفت نخواهد بود و اصلاح نظام مالیاتی، اصلاح نظام صندوقهای بازنشستگی و اصلاح سایر نهادهای فساد و رانت و ... انجام خواهد شد.
این اقتصاددان با بیان اینکه دولت از سادهترین اصلاح قیمتی یعنی اصلاح قیمت بنزین استفاده کرد، میگوید: مسلما اصلاحات سایر حوزهها هزینه بیشتری روی دست دولت میگذاشت زیرا جراحیهای دیگر نیازمند زیرساختهای قویتری بود.
بیشتر بخوانید:
نسبت قیمت بنزین به حداقل حقوق مردم جهان چقدر است؟ +جدول
آیا مصرف بنزین در ایران زیاد است؟ +جدول
شقاقی ادامه میدهد: راحتترین اصلاح ساختاری افزایش قیمت بنزین بود؛ این در حالی است که راه حلهای دیگری نیز پبش روی دولت قرار داشت. به اعتقاد بنده دولت نباید در مصرف متعارف مردم و ۶۰ لیتر در ماه تغییری ایجاد میکرد و همان لیتری ۱۰۰۰ تومان باقی میگذاشت و مصرف بیشتر را با نرخی بالاتر اعلام میکرد.
او با اشاره به تورمزا بودن این تصمیم دولت میگوید: در شرایط کنونی بدون هیچگونه تکانه ارزی تورم بین ۳۳ تا ۳۵ درصد خواهد بود و سال پیش نیز همین زمان میزان تورم ۲۷ درصد بود و جمعا در ۲ سال گذشته تورم ۶۰ درصدی را تجربه کردیم ضمن آنکه در بخش کالاهای اساسی و ضروری و در بخش مسکن افزایش تورم بیش از این میزان بوده است.
استاد اقتصاد دانشگاه میگوید: دولت باید تلاش میکرد ابتدا حداقل هزینه مصرف بنزین متعارف را افزایش نمیداد و برای مازاد مصرف قیمتی بیشتر تعیین میکرد؛ این در حالی است که در حال حاضر ۵۰ درصد به قیمت مصرف متعارف افزوده شده است؛ این یعنی افزایش ۵۰ درصدی هزینههای زندگی.
او میگوید: آنچه دولت عنوان کرده، این است که با افزایش نرخ بنزین و از این منبع ۳۰ هزار میلیارد تومان بدست خواهد آمد و کل این مبلغ را در قالب سبد معیشتی به ۱۸ میلیون خانوار کم درآمد به صورت یارانه نقدی پرداخت خواهد کرد. کسری بودجه سال آینده دولت رقمی حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده و با افزایش نرخ بنزین، تنها ۳۰ هزار میلیارد تومان آن تامین میشود و برای پوشش این کسری بودجه نیازمند سیاستهای دیگری است.
شقاقی شهری میگوید: از این منظر دو سوال مطرح میشود، سوال اول اینکه دولت پوشش هزینهای که بار تورمی بنزین به همراه دارد را چطور مدیریت میکند و سوال بعدی این است که دولت برای پوشش کسری بودجهاش چه برنامهای دارد؟