پایان پیرمردان اعتدال/ آیت الله ابراهیم امینی که بود؟
رویداد۲۴ مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی چه تلاشی کرد در سال ۹۴ که نیروهای معتدل را وارد مجلس خبرگان کند. از آن همه روحانی مشهور و شاگردان مراجعی، چون وحید خراسانی و صانعی و شبیری زنجانی، تعداد زیادی رد صلاحیت شده بودند. آنها که باقی مانده بودند پیرمردانی بودند که چه بسا آیت الله جنتی از رد صلاحیت کردن آنها شرم داشت. با این حال این بار اجل بود که برنامه مرحوم هاشمی را به هم زد.
وفات پیرمردان خبرگان پدیده عجیبی نیست. از اعضای دوره قبلی خبرگان پانزده تن درگذشتهاند و مجلس خبرگان این دوره نیز تا اینجا ده نفر جان باختهاند. با درگذشت اعضای خبرگان، چهرههایی همچون مصباح یزدی و محمد یزدی که با رای مردم تهران از خبرگان بیرون مانده بودند، از قم و مشهد به این مجلس بازگشتند.
در انتخابات خبرگان علی مومن پور فردی بود که در فهرست جامعه مدرسین قرار گرفته بود تا نام هاشمی در این فهرست قرار نگیرد. طنز تلخ روزگار این بود که مومن پور هم در کنار مصباحی مقدم و عباسعلی اختری در تهران به مجلس خبرگان رفتند تا تیم تندروها تکمیل شود.
آخرین پیرمرد میانه رو، اما آیت الله ابراهیم امینی بود. وی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، عضو هیات امنای دانشگاه امام صادق (ع)، عضو مجلس خبرگان و مجمع تشخیص مصلت نظام و همچنین عضو شورای بازنگری قانون اساسی بود و در اوایل انقلاب به عنوان نماینده امام خمینی به نهاوند، هرمزگان، مازندران، همدان و ملایر رفت و در نهایت امام جمعه قم شد.
آیت الله ابراهیم امینی از جمله روحانیونی بود که بعد از وفات مرحوم منتظری به بیت ایشان رفته بود. پیش از آن هم رابطه او با آیت الله منتظری، رابطه نزدیکی بود؛ همچنانکه با هاشمی هم بسیار نزدیک بود. او در پیام تسلیت خود برای آیت الله هاشمی نوشت: «خبر درگذشت و فقدانت را به من دادند. خدا می داند آنچنان این مصیبت اندوه بار، جانکاه، ناگوار و دردآور بود که ساعت ها گریستم ؛ زیرا برادری بصیر، سنگ صبوری مدبر، همسنگری صمیمی و یار و رفیقی شصت ساله را از دست داده ام. علیرغم آنکه همه دنیایت را فدای انقلاب و نظام کردی، در این اواخر به شما بی مهری های فراوان شد، مظلومتر از شهید بهشتی بودی.»
البته انتقاداتی هم وجود داشت. بخش انتقادات از آیت الله هاشمی و آیت الله منتظری، معمولا در رسانههای اصولگرا بسیار برجسته شده است و از آن سو از موضعگیری او در قبال حوادث انتخابات سال ۸۸ چشمپوشی کردهاند.
آیت الله امینی (سمت چپ) در کنار آیت الله منتظری
آیت الله امینی بعد از انتخابات ۸۸ نیز در خطبههایهای خود به دنبال وحدت بود: «ماجراجویی جوانان از عمق جان و احساس وی نیست و نباید به آنها انگ بزنیم و آنها را از خود جدا کنیم و آنها را ضد انقلاب و بد بدانیم؛ چراکه این امر به صلاح نیست و به زیان نظام خواهد بود... اگر بین جوانان افرادی پیدا شدند که خلافی را مرتکب شدند باید اینها را به عنوان جوانی بپذیریم و بدانیم این خلاف آنها ریشهدار نیست و نباید آنها را از جمع جدا کنیم... اگر قرار باشد آنها را زندانی کنیم و حکمی برای آنها صادر شود، باید عدالت و رافت اسلامی رعایت شود»
خطبههای آیت الله امینی در قم چند باری بر هم زده شد؛ از جمله خطبه معروف سال ۸۸ که پس از گفتن جمله « آقایی كه تریبون در دست داری خداوند این تریبون را در اختیار تو قرار داده است و تو باید با آن برای ایجاد وحدت كوشش كنی نه این كه باعث ایجاد تفرقه شوی.» سر و صدا و ایجاد شد و تندروها خطبههای او را قطع کردند. همان موقع عدهای دیگر شعار «مرگ بر ضد ولایت فقیه» سر دادند و کل نماز جمعه بهم ریخت.
این اتفاق البته منحصر به آیت الله امینی نبود و آیت الله استادی و آیت الله جوادی آملی به خاطر همین مسائل دیگر به نماز جمعه قم نرفتند.
آیت الله امینی سرانجام سال ۹۳ با امامت جمعه قم خداحافظی کرده بود در حالی که گفته میشد مرحوم هاشمی از او برای ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام دعوت کرده است. حالا او هم به درگذشتگان خبرگان پیوسته است و به این ترتیب حالا احمد جنتی، مسنترین عضو مجلس خبرگان رهبری به شمار میرود.
در حال حاضر پنج مجتهد مجلس خبرگان در تمامی ادوار عضو این مجلس اثرگذار بوده اند که جوانترین آنها سید محمدعلی موسوی جزایری با ۷۷ سال سن بود که چندی پیش به خاطر ضعف جسمانی از این مسئولیت استعفا کرد.
آخرین خاطره مردم از امینی زمان انتخاب رئیس مجلس خبرگان بود که او و هاشمی شاهرودی، رقیبان احمد جنتی برای ریاست بودند. احمد جنتی در انتخابات پیروز شد و بعد برای هر دو رقیب خود پیام تسلیت صادر کرد.