رمزگشایی از محتوای گفت‌وگوی جو بایدن و رئیس موساد درباره ایران

رویداد۲۴ پایگاه خبری "المانیتور" در گزارشی، به دیدار اخیر "یوسی کوهن" رئیس سازمان موساد با "جو بایدن" رئیس‌جمهور آمریکا، با محوریت موضوع ایران پرداخته و به طور خاص به سرخوردگی طرفِ اسرائیلی از مواضع و رویکرد‌های رئیس جمهور آمریکا در قبال ایران، و سیاست وی در زمینه احیای توافق برجام، اشاره کرده است.

المانیتور در این رابطه می‌نویسد: «"جو بایدن" رئیس جمهور آمریکا و "یوسی کوهن" رئیس سازمان اطلاعات‌خارجی اسرائیل (موساد)، در تاریخ ۳۰ آپریل، در کاخ سفید با یکدیگر دیدار کردند. سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفته است که دیدار اصلیِ رئیس موساد، با "جیک سالیوان" مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا بوده و "جو بایدن" رئیس جمهور آمریکا بیش از همه در گفتگوی خود با رئیس موساد، وقوع فاجعه اخیر (سقوط یک پل در جریان برگزاری یکی از مراسم شهروندان اسرائیلی در اراضی اشغالی که موجب کشته شدن چند صهیونیست شد) در اسرائیل را به طرفِ اسرائیلی تسلیت گفته است.

بر اساس گزارش ها، یوسی کوهن رئیس موساد که به زعم بسیاری از تحلیلگران، یکی از اصلی‌ترین مهره‌های نخست وزیر اسرائیل "بنیامین نتانیاهو" جهت خرابکاری در روند مذاکرات هسته‌ای ایران و بازگشت آمریکا به توافق برجام است، چیزی در حدود یک ساعت با رئیس جمهور آمریکا، در جلسه و رایزنی بوده است.

یوسی کوهن از چهره‌های سرشناس اطلاعاتی اسرائیل است که به زبان انگلیسی مسلط است و از توانایی‌های بالایی جهت اقناع طرف‌هایی که با آن‌ها مذاکره می‌کند، برخوردار است. وی در تاریخ ۲۶ آپریل وارد واشنگتن پایتخت آمریکا شد و با "ویلیام برنز" (رئیس سازمان سیا)، "جیک سالیوان" (مشاور امنیت ملی آمریکا)، "آنتونی‌بلینکن" (وزیر خارجه آمریکا)، و "وندی شرمن" (معاون وزیر خارجه آمریکا) دیدار و ملاقات کرد.

منابع آگاه دیپلماتیک در بیت المقدس که تا حدی از محتوای دیدار‌های کوهن با مقام‌های آمریکایی مطلع شده‌اند گفته اند: "یوسی کوهن با واکنشِ گرم جو بایدن رئیس جمهور آمریکا رو به رو شده است. سابقه آشنایی دو طرف به طور خاص به زمانی باز می‌گردد که بایدن در دولت اوباما، معاون رئیس جمهور بود و یوسی کوهن، کرسی مشاور امنیت ملی اسرائیل را در اختیار داشت. جو بایدن در دیدار با یوسی کوهن گفته است که اسرائیل و مردم یهودی را دوست دارد و عمیقا به امنیت و رفاه اسرئیل متعهد است و از این تعهد خود، عقب نشینی نمی‌کند.

بایدن به کوهن از اعتقاد شدید خود به "هولوکاست" سخن گفته و ابراز امیدواری کرده که روند گفتگو‌های صلح اسرائیل با اعراب که در دوره ترامپ آغاز شده بود، همچنان ادامه یابد.

بیشتربخوانید: جنگ ایران و اسرائیل/ پای آمریکا به این درگیری کشیده می‌شود؟

در ادامه، بحث‌ها بیشتر معطوف به "ایران" شده است. بر اساس آنچه منابع آگاه در دولت آمریکا و همچنین رژیم‌اسرائیل گفته اند، کوهن عمیقا در دیدار با بایدن از خطر و تهدیدات ایران ابراز نگرانی کرده و ظاهرا مدارکی را نیز در راستای صحبت‌های خود به رئیس جمهور آمریکا ارائه کرده است. به گفته یوسی کوهن (در دیدار با بایدن): "هرگونه بازگشت دولت آمریکا به توافق اصلی و اولیه برجام، اشتباهی عظیم خواهد بود. در این راستا، واشنگتن باید برای انعقاد توافقی جدید با ایران تلاش کند. در واقع، واشنگتن باید متعهد به پروژه برجام ۲ باشد. توافقی که نواقض توافق اولیه را پوشش دهد".

یوسی کوهن از جمله مهمترین نواقض توافق اولیه برجام، به بی توجهی آن به موشک‌های میانبرد و دور برد ایران، و ارتباطات گسترده ایران با گروه‌های نیابتی اش در اقصی نقاط منطقه خاورمیانه اشاره کرده است. در ادامه، بحث کوهن با جو بایدن، به ابعاد مختلف توان و قدرت نظامی ایران معطوف شده است.

با این حال، بایدن نقطه تاکید خود را بر این مساله قرار داده که ایران و دیگر طرف‌های برجام، بایستی به طور همزمان (در قالب الزام در برابر الزام نسبت به تعهدات، در رابطه با توافق برجام)، به توافق اولیه هسته‌ای ایران بازگردند و پس از آن، طرف‌های غربی می‌توانند به دنبال گسترش و بهبود بخشیدنِ توافق مذکور باشند.

در این رابطه، یوسی کوهن یک دیدگاه متفاوت را ارائه کرده است. وی گفته: "توافق اولیه و اصلی، بر پایه مفروضات غلط بنیان گذاشته شده است. مفروضاتی که غلط بودنِ آن‌ها از سوی اسرائیل آشکار شده است". یوسی کوهن تاکید کرده که بازگشت آمریکا به توافق برجام و لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، عملا آمریکا را از ابزار‌ها و اهرم‌های موثر جهت اعمال فشار بر ایران محروم می‌کند. اگرچه تا پایان دیدار، اختلاف نظر‌ها میان رئیس موساد و رئیس جمهور آمریکا حل نشدند، با این حال، دو طرف این ملاقات را دوستانه و سازنده توصیف کرده اند. با این همه، بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که دیدار رئیس موساد با بایدن، به هیچ عنوان برای طرف اسرائیلی، مخصوصا در مساله ایران، حاملِ قوت قلب و اطمینان خاطر نبوده و بر عکس، تشویش هایِ طرف اسرائیلی در این رابطه را تشدید نیز کرده است.

در این زمینه، "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر اسرائیل که خلاصه دیدار کوهن با بایدن را از وی دریافت کرده و در جریان رایزنی‌های طولانی خود با وی، از ابعاد مختلف این دیدار نیز آگاه شده، چندان از رویکرد آمریکایی‌ها در رابطه با ایران، خوشحال و خشنود نیست. یکی از همکاران نتانیاهو در گفتگو با المانیتور (وی به شرط ناشناس ماندن سخن گفته)، تاکید کرده: "بدون تردید، آمریکایی‌ها با سرعتی بالا در حال بازگشت به توافق برجام و احیای آن هستند. حتی امکان دارد ظرف چند روز آینده، طرف‌های مختلف برجام از کسب موفقیتی بزررگ در قالب توافق مذکور و به طور خاص احیای آن خبر دهند. امری که به هیچ وجه برای اسرائیل خبری خوشحال کننده نیست".

در این میان یک سوال اساسی از سوی بسیاری از تحلیلگران مطرح می‌شود: آیا صحبت‌های بایدن در رابطه با ایران، عمدتا معطوف به نتانیاهو و جایگاه متزلزل او در قدرت بوده اند؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت: چه نتانیاهو در قدرت باشد یا از قدرت کنار رود، مساله اصلی و محوری در گفتگو‌های آتی میان اسرائیل و آمریکا، همچنان "ایران" خواهد بود».