برندگان نوبل چگونه جایزه خود را خرج می‌کنند؟
صبح روز 28 اکتبر سال 1954 مری ولش همینگوی در خواب ناز بود که همسرش ارنست همینگوی وارد اتاق شد و در گوشش زمزمه کرد: «جایزه بردم.» مری ولش به آرامی پاسخ داد: «چه جایزه‌ای؟» و نویسنده «پیرمرد و دریا» در جوابش گفت: «یک جایزه سوئدی.»
البته منظور همینگوی از یک جایزه سوئدی جایزه نوبل ادبیات بود اما برای نویسنده «زیر آفتاب هیچ چیز تازه نیست» چندان مایه خوشوقتی و مسرت نبود. همینگوی همچنان که می‌گفت احتمالا جایزه را قبول نمی‌کند، مکثی کرد و گفت: «یک مرد با 35 هزار دلار چه قدر می‌تواند خوش بگذراند؟»
به زودی بنیاد نوبل در استکهلم برندگان جوایز نوبل پزشکی، فیزیک، شیمی و صلح را اعلام می‌کند و پس از آن‌ها نوبت به جوایز اقتصاد و در نهایت ادبیات می‌رسد. با اهدای این جوایز یافته‌ها و دستاوردها ارج نهاده می‌شوند و نام برندگان در تاریخ ثبت می‌شود، اما در کنار تمام این‌ها برندگان نوبل جایزه‌ای نقدی بسیار بیشتر از 35 هزار دلار جایزه همینگوی می‌گیرند.
برندگان نوبل چگونه جایزه خود را خرج می‌کنند؟ جایزه نقدی نوبل در حال حاضر بیش از 900 هزار دلار است. البته کم لطفی است اگر فکر کنیم که جایزه نوبل برای برندگانی که عمر خود را در راستای کسب دانش صرف کرده‌اند تنها از دیدگاه مادی ارزشمند است، اما در عین حال همانگونه که فیلیپ شارپ برنده نوبل پزشکی سال 1993 می‌گوید، افتخار حاصل از دریافت این جایزه شاید اصل ماجرا باشد اما در عین حال «جایزه مالی بخش مطلوبی از این فرایند است.»
در این میان جایزه نقدی نوبل برای برخی برندگان مایه مسرت بسیاری است. هنگامی که پل نرس جایزه نوبل پزشکی را سال 2001 دریافت کرد، برای خودش یک موتورسیکلت کاواساکی جی‌پی‌زد خرید. فرانکو مودیلیانی که سال 1985 نوبل اقتصاد گرفت هرچند که قول داد زیاده‌روی نکند، اما خیلی زود با جایزه‌اش قایق تفریخی خود را ارتقا داد.
آلبر کامو برنده نوبل ادبیات در سال 1957 با جایزه‌اش در جنوب فرانسه خانه‌ای خرید تا در آن به خلق آثارش ادامه دهد. یوجین اونیل برنده نوبل ادبیات سال 1936 هم از پول جایزه برای خرید یک خانه در کالیفرنیا بهره برد. این خانه به مکان خلق برخی از بهترین نمایشنامه‌های این هنرمند تبدیل شد.
الفرید جلنیک برنده نوبل ادبیات سال 2004 به پرسشی درباره معنای این جایزه این گونه پاسخ می‌دهد: «البته، استقلال مالی»
بررسی رابطه میان پول و رضایت یکی از کارهای آنگوس دیتون اقتصاددان ساکن آمریکای برنده نوبل اقتصاد است. اما او خود چگونه جایزه مالی نوبل را خرج می‌کند؟ دیتون گفت: «من تمام عمر برای درک خرج کردن و ذخیره کردن پول مطالعه کردم و در حالی که هنوز به درک کاملی از این مبحث نرسیده‌ام، می‌دانم نباید تمام پولی را که ناگهان به دست آمده، به یکباره خرج کرد. بنابراین من این پول را پس‌انداز کردم، البته پس از اینکه مالیات آن را پرداختم.» آمریکا برخلاف بسیاری از کشورها به عنوان درآمدی معمولی از جایزه نقدی نوبل هم مالیات می‌گیرد.
البته برای بسیاری از برندگان نوبل جایزه نقدی حکم تضمینی برای ادامه تحقیقاتشان دارد. برای نمونه ماری کوری برنده نوبل فیزیک در سال 1903 از پول جایزه برای ادامه دادن فعالیت‌های علمی خود استفاده کرد.
در این میان وقتی برندگان نوبل صلح جایزه را در راه ادامه فعالیت‌شان صرف می‌کنند، معنای جز بخشیدن پول و صرف آن برای کارهای خیریه ندارد. مادر ترزا برنده صلح نوبل در سال 1979 یکی از این نمونه‌ها است. البته این کار تنها مختص برندگان نوبل صلح نیست. نادین گوردیمر برنده نوبل ادبیات سال 1991، وله سوینکا برنده نوبل ادبیات سال 1986 و بسیاری دیگر از برندگان نوبل جایزه نقدی خود را صرف کارهای خیریه کردند.
بخشیدن جایزه همیشه هم در راستای کارهای خیریه نیست. ساموئل بکت برنده نوبل ادبیات سال 1969 مبلغ اهدایی را به آن دسته از دوستانش بخشید که پول نیاز داشتند. آلبرت اینشتین هم این پول را به میلوا ماریک همسر سابقش بخشید.
برندگان نوبل جایزه مالی خود را در جریان مراسم اهدای جایزه در استکهلم دریافت نمی‌کنند. در حقیقت حتی مدال طلایی نوبل و دیپلم افتخاری که از پادشاه سوئد می‌گیرند نیز پس از مراسم از آن‌ها گرفته می‌شود چرا که پس از مراسم قرار است در یک مهمانی بزرگ شرکت کنند.
صبح روز بعد است که برنده به دفتر مدیر اجرایی بنیاد نوبل می‌روند تا علاوه بر دریافت مدال و دیپلم افتخار خود شانس این را داشته باشند تا روی صندلی آلفرد نوبل نشسته و دفتر یادبود مهمان‌ها را امضا کنند. اگر برنده نوبل فیزیک شوید می‌توانید نام اینشتین را در این دفتر مشاهده کنید. پس از تمام این رویدادها است که نحوه پرداخت جایزه نقدی به برنده مطرح می‌شود.
خالی از لطف نیست که مطلبی درباره جایزه نقدی نوبل را با نظر اندره گایم برنده نوبل فیزیک در سال 2010 به پایان برسانیم. او با اشاره به بی‌اهمیت بودن جایزه نقدی گفته بود: «همانند هر جایزه دیگری بهتر است مدالی از طلای واقعی بگیرید تا اینکه مدالی با روکش طلا دریافت کنید.»
