غلامعلی حدادعادل کیست؟
رویداد۲۴ نازنین فرزانجو:غلامعلی حداد عادل فعال سیاسی اصولگرا را از زمان مبارزاتش در دوران شاهنشاهی با مقاله مشهور «فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی» میشناسند. او که از شاگردان احمد فردید بود، یکی از چهرههای مخالف با سیاستهای مدرن پهلوی بود. منتقدین جهان مدرن از کرسیهای فلسفی تا ادبیات علیه سیاستهای محمدرضا پهلوی نوشتند و تبلیغ کردند. حداد عادل پس از پیروزی انقلاب در صداوسیما و آموزش و پرورش و نمایندگی مجلس نیز همین رویکرد فکری را دنبال کرد.
غلامعلی حداد عادل زاده ۱۹ اردیبهشت ۱۳۲۴ در تهران است. او که اصالتا اهل تهران و خیابان ری است سالها پیش نام خانوادگی خود را تغییر داد. نام خانوادگی او در ابتدا غلامعلی مشهد محمدعلی حداد بود که او بعدها آن را به حدادعادل تغییر داد.
به گزارش رویداد۲۴ وی سیاستمدار اصولگرای ایرانی و دانشیار بازنشسته دانشگاه است که هماکنون بهعنوان رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد سعدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی و همچنین عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی فعّالیت میکند. بد نیست بدانید از وی بهعنوان پدر معنوی جناح اصولگرایان نیز یاد میشود.
زندگی و تحصیلات حداد عادل
حداد عادل پدربزرگی داشت که در در دوران سلطنت ناصرالدینشاه برای تعمیرات ماشین دودی بین تهران و شهرری استخدام شد و به همین دلیل هم او به حداد مشهور شد. غلامعلی حدادعادل بچه بالاشهر نیست بلکه کودکی را در یکی از مناطق پایین شهر به نام «پای خط» گذراند و دبستان را در مدرسه عمومی بندار رازی در خیابان لرزاده طی کرد.
او برای دبیرستان به مدرسه علوی رفت و در آنجا زیر نظر علامه کرباسچیان تعلیمات دینی دید. در سال ۱۳۴۲ از دبیرستان علوی فارغالتحصیل شد و در سالهای ۱۳۴۵ و ۱۳۴۷ لیسانس و فوق لیسانس خود را در رشته فیزیک از دانشگاههای تهران و پهلوی دریافت کرد.
بین سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ او در دانشگاه پهلوی و از ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۰ در دانشگاه ملی ایران فیزیک درس میداد. در سال ۱۳۵۱، کارشناسی ارشد فلسفه را از دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران دریافت کرد. دروس دوره دکتری فلسفه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران را در سال ۱۳۵۳ به پایان برد. در این دوران به دلیل تحصیل فلسفه نزد نصر که استاد مذهبی فلسفه آن زمان دانشگاه تهران بود، مورد توجه سیدحسین نصر واقع شده و در دفتر وی به فعالیت مشغول میشود.
حدادعادل در دهه ۱۳۴۰ از شاگردان احمد فردید بود. او بین سالهای ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷ در دانشگاه صنعتی آریامهر به تدریس فلسفه، تاریخ علم و تاریخ فلسفه غرب و تاریخ فلسفه اسلامی پرداخت.
در سال ۱۳۶۴ از پایاننامه دکتری فلسفه باعنوان «نظر کانت درباره مابعدالطبیعه» دفاع کرد.
او از ۱۳۶۴ تاکنون به تدریس فلسفه غرب در دانشگاه تهران اشتغال دارد و درواقع حدادعادل جزو استادان در کانتشناسی است.
ورود حداد عادل به سیاست
حدادعادل مانند بسیاری از مخالفان اسلامی شاه، فعالیتهای سیاسی خود را آغاز کرد. او در یکم شهریور ۱۳۵۰ هنگامیکه مدرس فیزیک دانشگاه ملی بود، جزو ۴۴ نفر وابسته به نهضت آزادی بهشمار میرفت که به همراه برادرش مجید حداد عادل به جرم تلاش برای خرابکاری در جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی دستگیر شد و ۶۶ روز زندانی بود.
این گروه نخستین بیانیه خود را در زندان به عنوان بیانیه نهضت مجاهدین خلق ایران منتشر کردند و پس از خروج از زندان، در آذر همان سال، بنای اولیه تشکیل سازمان مجاهدین خلق ایران را گذاشتند.
لطفالله میثمی در گفتوگو با حسین دهباشی در مجموعه تاریخ شفاهی ایران میگوید:« غلامعلی حدادعادل در آن ماجرا اشتباهی دستگیرشده و در واقع این برادر او مجید حدادعادل بوده که با مجاهدین خلق در ارتباط بوده، اما مأموران ساواک او را به همراه برادرش و دو تن دیگر با این تصور که اینها اعضای یک خانهتیمی هستند، دستگیر کردهبودند.»
فعالیتهای حداد عادل پس از انقلاب
حدادعادل پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ مسئولیتهایی گرفت و در معاونت وزارت ارشاد وقت به فعالیت مشغول شد. از دیگر مسئولیتهای وی در این دوران، شورای مدیریت صداوسیما بود. کمی بعد از آن وی به وزارت آموزش و پرورش رفت و در آنجا نیز از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۷۲ ابتدا مشاور و بعد معاونت این وزارت خانه را بر عهده گرفت.
تغییر کتب درسی و خصوصیسازی آموزشوپرورش
به دستور غلامعلی حدادعادل و از کارهای مهم دوران مدیریت وی در آموزش و پرورش و ریاست وی بر سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی (۱۳۶۲–۱۳۷۲)، تمام کتب درسی زمان پهلوی، در ظرف سه سال تغییر کردند و مرکز المپیادهای علمی راهاندازی شد.
دیدگاه غلامعلی حدادعادل درباره آموزشوپرورش خصوصیسازی این نهاد است. او بر این باور است که براساس اصل ۴۴ قانون اساسی و نه اصل ۴۳ قانون اساسی معنا دارد و ضرورت دارد قید غیرانتفاعی از روی مدارس غیردولتی برداشته شود تا بدین طریق سرمایههای مردمی به سمت آموزشوپرورش سرازیر شود.
حدادعادل مؤسس ۱۲ مدرسه غیرانتفاعی فرهنگ در تهران است. این مدارس نخستین مدارسی بودند که بهطور تخصصی به آموزش علوم انسانی میپرداختند.
بیشتر بخوانید: سید محمد موسوی بجنوردی کیست؟
سخنان یکی از دانشآموزان مدرسه حدادعادل
یکی از دانش آموزان ورودی سال ۱۳۷۸ این مدرسه به رویداد۲۴، میگوید: «من سال ۷۸ وارد این مدرسه شدم و آن زمان شهریه برای مقطع ما یک میلیون و پانصد هزار تومان بود. از آنجایی که مؤسس و مدیریت این مدرسه متعلق به حداد عادل و همسر ایشان بود و فرزندان برخی از مسئولان و مقامات در این مدرسه حضور داشتند، افکار خاصی هم در فضا حاکم بود و نحوه تدریس و آموزشها و سخنرانیها همگی جهتگیری سیاسی داشت… مدرسه قبلاً ویلای بزرگ شخصی بود و اصلاً کاربری آموزشی نداشت و چون توسط بنیاد مستضعفان مصادره شده بود، آن را به آقای حداد عادل دادند. گمان میکنم از سالن نمازخانه قبلاً به عنوان سالن رقص میشدهاست. برخی از دانش آموزان آن زمان به مدیران مدرسه و آقای حدادعادل نامه نوشتند و درباره غصبی بودن فضای مدرسه و عدم امکان نماز خواندن در آن سؤال میپرسیدند. دختر و عروس حداد عادل نیز که آن زمان نسبتاً سن کمی داشتند به عنوان معلم در مدرسه، دروسی مانند نقد فیلم، نقد روزنامه، نقد گلستان و بوستان را تدریس میکردند.» گفته میشود فرزندان سید مصطفی میرسلیم، قاسم سلیمانی، مهدی کوچکزاده، صادق لاریجانی، سید علی قاضی عسکر، احمد توکلی، صادق زیباکلام، محمدعلی زم، سید مجتبی خامنهای و همچنین حورا صدر در این مدرسه تحصیل کردهاند.
بحث بر سر زمینهای مدارس حدادعادل
پرویز فتاح رئیس بنیاد مستضعفان در اواسط مرداد ۱۳۹۹ طی سخنانی بیان کرد که غلامعلی حداد عادل، ساختمانی در محله فرشته تهران به ارزش ۲۰۰ میلیارد تومان و زمینی در منطقه هروی به ارزش ۴۰۰ میلیارد تومان (معادل بیش از ۴۰میلیون دلار در سال ۱۳۹۹) برای مدرسه فرهنگ تصرف کردهاست.
حداد عادل که از اقوام رهبر انقلاب است در پیامی به پشتیبانی آیتالله خامنهای از این پروژه اشاره کرد: «مدرسه فرهنگ به توصیه رهبر جمهوری اسلامی ایجاد شده و او به مسئولان سابق بنیاد دستور داده که به تأسیس و اداره این مدرسه کمک کنند.» او گفت فرزند فتاح خود در این مدرسه تحصیل کرده و اموال این مدرسه شخصی نیست و به «بیت المال تعلق دارد.» فتاح متعاقباً از حدادعادل عذرخواهی کرد و گفت جانب انصاف را رعایت نکردهاست. این عذرخواهی در فضای مجازی بازتاب گستردهای داشت که برخی آن را نشانه حاشیه امن چهرههای پرنفوذ در جمهوری اسلامی ایران دانستند.
راهیابی غلامعلی حداد عادل به مجلس
حداد عادل که بعد از انقلاب سال ۵۷ همواره مواضع اصولگرایانه داشته برای نمایندگی مجلس ششم کاندید شد و در جریان بازشماری آرای تهران به جای علیرضا رجایی به این مجلس راه پیدا کرد.
به گزارش رویداد ۲۴ او در مجلس هفتم پس از انتخاب شدن به عنوان منتخب اول مردم تهران در انتخابات هیئت رئیسه با ۱۹۶ رای در مقابل ۵۵ رای حسن سبحانی به پیروزی رسید.
حدادعادل در مجلس هشتم، رئیس کمیسیون فرهنگی بود و بازی ریاست را به علی لاریجانی واگذار کرد. در جریان انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۸۸ در تلویزیون ایران با یک سؤال خطاب به میرحسین موسوی گفت: «دوست عزیز اگر بنا به تقاضای شما انتخابات باطل گردد و دوباره رایگیری شود و فرضاً شما پیروز شوید و این بار رقیب شما آقای احمدینژاد تقاضای ابطال انتخابات کند، تکلیف چیست؟ این چرخه تا کی میتواند ادامه داشته باشد؟»
از دیگر اقدامات او در مجلس هشتم میتوان به وساطت او برای عدم استیضاح وزیر کار بر سر انتصاب سعید مرتضوی به ریاست سازمان تأمین اجتماعی اشاره کرد. حداد پیغام آورد که مرتضوی قول شرف داده که کنار برود، نمایندگان هم امضای استیضاح را پس گرفتند. اما مرتضوی زیر قولش زد و کنار نرفت. محمود احمدینژاد رئیسجمهور وقت با حضور در مجلس گفت، دولت هیچ تعهدی ندادهاست و مرتضوی نیز که صبح به احترام جلسه شب گذشتهاش به سازمان تأمین اجتماعی نرفته بود، از بعد از ظهر بر سرکار حاضر شد.
در جریان انتخابات هیئت رئیسه مجلس نهم غلامعلی حدادعادل از سوی فراکسیون اصولگرایان مجلس و علی لاریجانی نیز از طرف رهروان ولایت به عنوان رئیس پیشنهادی مجلس نهم انتخاب و معرفی شدند. در نهایت علی لاریجانی با کسب ۱۷۳ رأی از مجموع ۲۷۵ آرای مأخوذه به سمت رئیس موقت مجلس نهم برگزیده شد. غلامعلی حدادعادل هم صد رأی منتخبان مجلس را از آن خود کرد. حداد عادل در انتخابات مجلس دهم، در جایگاه سی و یکم در تهران قرار گرفت و پس از چهار دوره موفق به راهیابی به مجلس شورای اسلامی نشد.
همسر و زندگی شخصی حداد عادل
طیبه ماهروزاده همسر حدادعادل و دارای دکترای فلسفه تعلیم و تربیت است. او تاکنون سمتهای اجرایی بسیاری چون، مشاور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، مدیر پژوهشکده مطالعات زنان دانشگاه الزهرا و دانشیار دانشگاه الزهرا، همچنین عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو هیئت مؤسس انجمن فلسفه ایران، عضو هیئت امنای سازمان انجمن اولیاء و مربیان، مؤسس شبکه زنان دانشمند مسلمان و سردبیری چندین مجله تخصصی و… ایفای نقش کردهاست.
طیبه ماهروزاده دبیرستان دخترانه فرهنگ مخصوص علوم انسانی را تأسیس کرد و تا چند سال این موسسات با نظر او اداره میشد. دبیرستان دخترانه فرهنگ در سال (۱۳۸۲) از طرف وزارت آموزش و پرورش به عنوان چهار مدرسه عالی ایران معرفی شد. وی در کنار سایر فعالیتهای علمی و اجرائی خود از آغاز تأسیس، مدیریت این دبیرستان را خود بر عهده داشتهاست. این دو چهار فرزند دارند: فریدالدین، متولد ۱۳۵۲، دکترای علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق (ع)، آزاده، متولد ۱۳۵۴، دکترای فناوری نانو از دانشگاه کانازاوای ژاپن، زهرا، متولد ۱۳۵۸، کارشناسی ارتباطات از دانشگاه علامه طباطبایی، کارشناسی ارشد مدیریت خبر از دانشکده صدا و سیما، دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت فرهنگی و بنت الهدی، متولد ۱۳۶۴، کارشناسی فلسفه از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد فلسفه دین هستند.
جالب بدانید یکی از دامادهای او روحالله رحمانیست که زاده و بزرگ شده اهایوی آمریکاست.
یکی دیگر از دامادهای این خانواده سید مجتبی حسینی خامنهای پسر دوم رهبر انقلاب و همسر زهرا حدادعادل است.
تحریم حداد عادل از سوی آمریکا
غلامعلی حدادعادل جزو کسانیست که ازسوی امریکا تحریم شده است. وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۹۸، ۹ تن از نزدیکان سید علی خامنهای از جمله حداد عادل را تحریم کرد.
در بیانیه این وزارتخانه آمدهاست: «این افراد در طیف وسیعی از رفتارهای شرورانه رژیم، از جمله بمبگذاری در مجتمع تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت در سال ۱۹۸۳ و انفجار ساختمان انجمن همیاری اسرائیل و آرژانتین در سال ۱۹۹۴ به علاوه شکنجه، کشتار فراقانونی و سرکوب مردم دست داشتهاند.»