از مذاکرات آتش بس غزه بدون حماس چه خبر؟ | حماس پیشنهاد‌ها را رد کرد، اسرائیل از پیشرفت مذاکرات حرف زد
رویداد۲۴ | لیلا فرهادی: ۱۰ ماه پس از بمباران بی امان نوار غزه، رهبران اسرائیل و بدون حضور حماس با چند میانجی خارجی دور جدیدی از مذاکرات را روز پنجشنبه در دوحه آغاز کردند. برخی رسانه‌ها معتقدند این گفتگو‌ها تا حد زیادی برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها بین ایران و اسرائیل پس از ترور اسماعیل هنیه رهبر حماس در تهران در ۳۱ جولای انجام شده است.
چه کسانی در این مذاکرات شرکت کردند؟
حماس نماینده خود را به نشست اعزام نکرده است، اما نمایندگانی از قطر، مصر و ایالات متحده در آن حضور داشتند.
اسرائیل در مذاکرات دوحه شرکت کرده است. ویلیام برنز، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، و همچنین روسای سرویس‌های اطلاعاتی خارجی اسرائیل، موساد، و اطلاعات داخلی، شین بت در این مذاکرات حاضر بودند.
چه چیزی در مذاکرات مورد بحث قرار گرفت؟
در بیانیه مشترک آمریکا، قطر و مصر آمده که مذاکرات با هدف «آتش‌بس» و تضمین توافق آزادی اسرای اسرائیلی در نوار غزه انجام می‌شود. گمان می‌رود که حدود ۱۱۰ اسیر هنوز در غزه باشند که تقریباً ۲۴۰ نفر آن‌ها در ۷ اکتبر سال گذشته از جنوب اسرائیل اسیر شده اند
نمایندگان سه کشور میانجی در این بیانیه افزودند که در مورد توافق چارچوبی که ماه‌ها به طور مشترک روی آن کار کرده اند، باید مورد گفتگو قرار بگیرد.
این مذاکرات هم بر اساس طرح آتش بس پیشنهادی بایدن در ۳۱ می‌شکل گرفت. این پیشنهاد اساس قطعنامه ۲۷۳۵ شورای امنیت سازمان ملل متحد را تشکیل داد که در ۱۰ ژوئن با رایی ۱۴ کشور موافق، بدون مخالف، و تنها یک ممتنع یعنی روسیه به تصویب رسید.
این قطعنامه خواستار اجرای طرح سه مرحله‌ای برای دستیابی به آتش بس در منطقه شد. مرحله اول آزادی اسرای اسرائیلی و اسرای فلسطینی در مدت شش هفته، مرحله دوم پایان دائمی خصومت‌ها و فاز سوم یک برنامه چند ساله برای بازسازی غزه است.
خبر‌های رسیده از جلسه دو روزه مذاکرات در دوحه حاکی از آن است که هیأت اسرائیلی «شرایط جدیدی را در توافق آتش بس گنجانده اند. از جمله آن می‌توان به اصرار بر حفظ نیرو‌های نظامی در منطقه نوار مرزی با مصر و کریدور فیلادلفی و درخواست حق وتو در مورد اسامی اسرایی که قرار است آزاد شود و دیپورت مابقی اسرا به خارج از فلسطین، اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:
نشریه اکسیوس: بایدن می‌گوید در صورت توافق با غزه، ایران به اسرائیل حمله نمی‌کند
موضع اسرائیل چیست؟
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بار‌ها تاکید کرده که در پایان جنگ باید به "پیروزی کامل" بر حماس دست پیدا کند.
اسرائیل همچنین گفته است که می‌خواهد ارتشش کنترل مرز جنوبی غزه با مصر را حفظ کند.
اسرائیل همچنین بر ایجاد پست‌های بازرسی اصرار دارد که فلسطینی‌هایی که به خانه‌های خود در شمال غزه بازمی‌گردند باید از آن‌ها عبور کنند. اسرائیل بعد از نشست دو روزه دوحه از پیشرفت مذاکرات خبر دادهاست.
مقامات ارشد آمریکایی به اورشلیم پست گفته اند که پیشرفت‌های قابل توجهی در مذاکرات حاصل شده است و شکاف‌ها در مورد همه مسائل باقی مانده در مورد توافق برای آزادی گروگان‌ها و آتش بس در غزه کاهش یافته است.
یک مقام آمریکایی گفته ایرانی‌ها در جریان مذاکرات خود با قطری‌ها مدعی شدند که می‌خواهند شاهد آتش‌بس در غزه و کاهش تنش‌ها در منطقه باشند. اکنون فرصت آن‌ها است که نشان دهند جدی هستند و در هفته آینده برای تحقق آن اقدام می‌کنند.»
موضع حماس چیست؟
غازی حمد، یکی از مقامات ارشد حماس که از نزدیکان سینوار رهبر جدید حماس است، روز جمعه به رسانه لبنانی المیادین وابسته به حزب‌الله گفت که هیچ یک از شکاف‌های باقی‌مانده در جریان مذاکرات دوحه برطرف نشده است و این گونه ادعای مقامات اسرائیلی و آمریکایی را زیر سوال برد.
حمد گفته نتانیاهو با این مذاکرات می‌خواهد وقت بخرد و آمریکا و سایر میانجی‌ها باید به اسرائیل برای یک آتش بس کامل فشار بیاورند.
دو مقام حماس روز جمعه به خبرگزاری فرانسه گفتند که حماس "شرایط جدیدی" را که اسرائیل در توافقنامه پیشنهادی در دوحه در دو روز مذاکرات آتش‌بس اعمال کرده، رد کرده است.
این منبع آگاه تاکید کرده: حماس چیزی کمتر از آتش بس کامل، خروج کامل اسرائیل از نوارغزه، بازگشت همه آوارگان و مبادله بدون محدودیت اسرا را نمی‌پذیرد.
حسام بادران، یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس در بیانیه‌هایی در پی از سرگیری مذاکرات در دوحه اعلام کرد: هر توافقی باید به آتش‌بس جامع، خروج کامل از غزه و بازگشت آوارگان بیانجامد.
موضع ایران چیست؟
ایران موضع حماس برای شرکت نکردن در مذاکرات دوحه را تحسین کرده است. محمد حسین سلطانی فرد، رئیس دفتر حفاظت منافع ایران در مصر گفته: عدم مشارکت حماس در مذاکرات دوحه موضعی قاطع و درست است.
او همچنین گفته: همانگونه قابل پیش‌بینی بود مذاکرات دوحه نتیجه‌ای نداشت و به ادامه گفتگو در قاهره احاله داده شد. یعنی دارند برای تعویق پاسخ مشروع ایران به تجاوز آشکار رژیم در نقض حاکمیت جمهوری اسلامی ایران زمان می‌خرند.
این دیپلمات ایرانی می گوید: نتانیاهو اگر آتش بس را با شرایط متعادل بپذیرد باید با قدرت خداحافظی کند.
جنگ یعنی فاجعه