آیا شما مریل استریپ هستید خانم حاجیان؟

زمان چندانی از برخورد بد لیلا حاتمی با خبرنگاران نگذشته بود که اظهارات آزیتا حاجیان درباره مخالفان سریال کیمیا منتشر شد. تشبیه منتقدان و مخالفان سریال ضعیف کیمیا به مگس و طعنه نفهمی زدن به خبرنگاران از سوی لیلا حاتمی باعث شد این پرسش در ذهن ما شکل بگیرد که توقع هنرمندان عرصه تصویر از اصحاب رسانه چیست؟ 

این سوال شاید در نگاه اول بسیار کلیشه‌ای به نظر برسد، ولی با توجه به اظهارات اخیر هنرمندان درباره اهالی رسانه باید دقیق‌تر به این سوال پرداخت. در واقع این سوال به ظاهر کلیشه‌ای سوال روز است.

آیا توقع هنرمندان حمایت بی چون و چرا از تمامی اعمال و رفتارشان توسط اهالی رسانه است؟ آیا تمامی آثاری که عزیزان هنرمند تولید و یا در آن به ایفای نقش می‌پردازند همگی شاهکارهای عرصه تصویر هستند؟ آیا اظهارات این‌گونه راه گفت و گو و تحلیل در عرصه سینما و تلویزیون را نمی‌بندد؟

این سوالات و سوالات بی‌شمار دیگری را می‌توان مطرح کرد که چرا همگی هنرمندان ما به نقد احتیاج دارند. چنانکه اگر نقدی در کار نباشد پیشرفتی در کار نخواهد بود. اگر همین اصحاب رسانه و خبرنگاران نبودند چه کسی کارهای این عزیران را پوشش می‌داد و آنان را در سطح جامعه مطرح می‌کرد؟

توقع بی‌جای این هنرمندان که با ادبیاتی زننده همراه شده است تنها فرار به جلو برای پوشاندن ضعف‌های بی‌شماری است که در رفتارهای اجتماعی و آثارشان وجود دارد.

زمانی که بازیگری به عرصه تصویر پا گذاشت و به شهرت رسید باید آمادگی نقد شدن و در معرض دید بودن را داشته باشد، باید آماده باشد که به سوالات اهالی رسانه که باعث به شهرت رسیدنش شدند پاسخ دهد. این کمترین وظیفه یک هنرمند در برابر طرفداران و مخاطبانش است. به نظر می‌رسد باید به عقب‌تر برگشت و برخی از مفاهیم را از بنیان برای برخی از هنرمندان توضیح داد.

اولین گزاره اخلاقی برای هر کسی، در هر قشری داشتن ادب است. مودب سخن گفتن و متین و موقر حرف‌زدن بیانگر والایی شخصیت افراد است. این توقع از اهالی فرهنگ و هنر که نخبگان عرصه اندیشه محسوب می‌شوند صدها بار بیشتر است.

من با مگس خواندن منتقدان توسط خانوم حاجیان مشکلی ندارم. بله، منتقدان مگس هستند و عامل مزاحمت. این از وظایف ذاتی منتقد است که با ایجاد مزاحمت و جدا کردن سره از ناسره اجازه ندهد آگاهی‌بخشی تعطیل شود. منتقد با نقد خود و با قلم خود اجازه نمی‌دهد هر اثر ضعیفی یک شاهکار سینمایی یا تلویزیونی قلمداد شود. بله منتقد مگسی است که هشدار و زنهار می‌دهد تا هنرمند در دام آثار مبتذل و پیش‌پاافتاده نیفتد.وجود منتقدان نه تنها لازم، که واجب است. 

نکته آخر این‌که هنرمندانی که توقع افرادی هم سطح پالین کیل، راجر ایبرت و آندره بازن را در مطبوعات دارند، این سوال را از خود پرسیده‌اند که چه آثاری تولید کرده‌اند که احتیاج به منتقدی در سطح آن بزرگان داشته باشد. آیا ما فورد و هیچکاک و کوروساوا داریم که چنان منتقدانی بخواهیم؟ اوضاع در بازیگری اسفناک‌تر است. سوالی که امثال خانم حاتمی و حاجیان باید پاسخ دهند این است: ما منتقدان مگس هستیم، قبول. آیا شما مریل استریپ هستید خانم حاجیان؟