تله سعودی برای ایران

رویداد۲۴،امیر ساعدی داریان*-در خاورمیانه پازلی جدید در حال شکل‌گیری است. قطعات یک‌به‌یک کنار هم قرار می‌گیرند تا این پازل تکمیل شود؛ پازلی که تصویر خوبی ندارد؛ حداقل برای جمهوری اسلامی ایران. مثلث آمریکا، اسرائیل و عربستان صحنه‌گردانان تکمیل این پازل هستند تا تصویری شوم را برای خاورمیانه و جمهوری اسلامی ایران ترسیم کنند.

این اتحاد نامیمون مدتی است که از یک‌سو تحریک و از سوی دیگر تلاش برای تحدید نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه را در دستور کار قرار داده است تا تهران را سرانجام به واکنش وادارد و از قبال آن اهداف خود را محقق کنند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا ابتدا زیر میز بازی توافق هسته‌ای زد و با تهدید خروج از برجام و طرح ادعای عدم پایبندی ایران به این توافق از یک‌سو از زیر بار مسؤولیت تائید این توافق خارج شد و توپ تائید آن را به زمین کنگره ارسال کرد تا به‌زعم او نواقص آن برطرف شود و بندهای برای محدود کردن برنامه موشکی ایران به آن اضافه شود و از سوی دیگر با به راه انداختن هیاهویی برای هیچ عملاً برجام را به حالت تعلیق درآورد تا مانع از بهره‌برداری جمهوری اسلامی ایران از حداکثر ظرفیت برجام حداقل برای یک بازه زمانی کوتاه شد.

به نظر می‌رسد هدف اصلی ترامپ از به راه انداختن خیمه‌شب‌بازی جدید چیزی غیر از بازخوانی و اصلاح و تکمیل توافق هسته‌ای باشد. چراکه او به‌خوبی بر این امر واقف است که برجام یک توافق دوجانبه میان ایران و آمریکا نبوده و نیست تا یکی از طرفین درخواست بازنگری در برجام را دهد و طرف دیگر بالطبع مجبور به پذیرش شود؛ بنابراین محتمل‌ترین دلیل در این رابطه می‌تواند همان تلاش برای تحریک ایران باهدف خروج از برجام باشد.

درایت، هوشمندی و بازبخوانی خوب در رأس نظام جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اینکه این ایران نیست که ابتدا از برجام خارج شود، تاکنون مانع از آن شده است که این هدف ترامپ محقق شود. ازاین‌رو به نظر می‌رسد او اهداف خود را در بازی دیگری جستجو می‌کند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز بازی تازه‌ای برای ایجاد اتحاد بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی با طرح این ادعا که ایران تهدیدی برای صلح و ثبات منطقه است به راه انداخته و هم‌صدا با دونالد ترامپ، خواستار بازنگری بر توافق هسته‌ای شده که به‌زعم او نیز تحدید نفوذ در خاورمیانه و محدود کردن برنامه موشکی ایران باید به آن اضافه شود.

نتانیاهو به دعوت همتای بریتانیایی‌اش ترزا می و به مناسبت یکصدمین سال «اعلامیه بالفور» از پنجشنبه ۱۱ آبان به لندن سفر کرد و این سفر و ملاقات با مقامات بریتانیایی و حضور روز جمعه‌اش در اندیشکده چتم هاوس را به تریبونی برای بیان نظراتش علیه ایران و تبیین تئوری خود در رابطه با ضرورت بازنگری برجام بدل کرد.

نتانیاهو در بخشی از سخنان خود با استفاده از نقشه‌ای در اندیشکده چتم هاوس، تصویر نهایی پازل شوم جدید در خاورمیانه را افشا کرد و با اشاره به اشتراک نظر دولت‌های عربی منطقه خاورمیانه و اسرائیل در مورد ایران، یادآور شد که در این زمینه اتحادی میان این رژیم و کشورهای عربی در حال شکل‌گیری است.

رژیم آل سعود هم که با صرف دلارهای نفتی خود نیز نتوانسته مانع از گسترش نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه شود و تاب و تحمل تماشای دست برتر ایران در منطقه به‌ویژه پس از شکست پروژه تقسیم سوریه و عراق تحت هدایت ائتلاف غربی – عربی را ندارد بازی متفاوتی را با به اوج رساندن جنگ سرد علیه ایران به راه انداخته است.

این بازی با بر هم زدن توافق سیاسی ایران و عربستان در لبنان آغاز شد. این توافق به یک سال پیش باهدف پایان دادن به بن‌بست سیاسی در لبنان و در پی موافقت با گزینه موردحمایت ایران برای ریاست جمهوری یعنی میشل عون و گزینه موردحمایت عربستان برای نخست‌وزیری یعنی رفیق حریری حاصل شد.

استعفای رفیق حریری در ریاض پس‌ازآنتقال پیام جمهوری اسلامی ایران به مقامات سعودی که به‌هیچ‌وجه حمایت از مردم مظلوم یمن متوقف نخواهد شد، مهر تأییدی بر پایان توافق سیاسی ایران و عربستان در لبنان شد.

به دنبال آن جهادگران حوثی که بیش از دو سال است با اندک نیروهای خود مانع از سقوط یمن در برابر ارتش بزرگ ائتلاف تا بن دندان مسلح عربی شده، موفق شدند موشک بالستیک بازطراحی شده خود را به سمت ریاض شلیک کنند. این حمله موشکی شوک بزرگی به سعودی‌ها وارد کرد و پس‌ازآن چند تن از مقامات عالی‌رتبه این کشور انگشت اتهام را به‌سوی جمهوری اسلامی ایران نشانه رفتند.

مقامات سعودی ازجمله محمد بن سلمان ولیعهد این کشور در سخنانی کاملاً نسنجیده مدعی شد: «حمایت نظام ایران در تسلیح حوثی‌های یمن به موشک‌های بالستیک، به معنای تجاوز نظامی و مستقیم به خاک عربستان بوده و این اقدام به معنای اعلام جنگ علیه پادشاهی سعودی است.»

اوج گرفتن جنگ سرد میان ایران و عربستان هم‌زمان‌شده است با شدت گرفتن «بازی تاج‌وتخت» در ریاض به‌منظور حذف رقبای صندلی سلطنتی باهدف هموار کردم مسیر به قدرت رسیدن محمد بن سلمان؛ امری که البته خوشایند سعودی‌ها است و شاید اساساً هم‌زمانی این دو اتفاقی نباشد. چراکه یقیناً دشمن خارجی شرایط برای پاک‌سازی داخلی را هموارتر خواهد کرد. بر همین اساس سعودی‌ها در روزهای اخیر در چند نوبت به اشکال مختلف علیه ایران اعلام جنگ کرده‌اند و حق پاسخ‌گویی به حمله موشکی را برای خود محفوظ دانسته‌اند.

این موضع‌گیری‌ها عربستان سعودی با حمایت تمام‌قد بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ نیز همراه شده که خود گواهی است بر شکل‌گیری اتحاد آمریکا، اسرائیل و عربستان و هماهنگی این مثلث علیه ایران.

بر این اساس کنار هم قرار دادن این قطعات نشان می‌دهد نقشه‌ای برای به تله انداختن جمهوری اسلامی ایران در منطقه طرح‌ریزی‌شده است. پازل شوم مثلث غربی – عربی در خاورمیانه تکمیل نخواهد شد مگر با یک خطاهای استراتژیک در داخل ایران. این اتحاد و مثلث مدت‌ها است در پی به واکنش واداشتن ایران با تصمیمات هیجانی است. ازاین‌رو باید درک درستی از شرایط موجود داشت تا در این تله گرفتار نشویم.

طبعاً از یک‌سو باید دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با دقت و حساسیت این وضعیت را موردتوجه قرار دهد و ضمن رایزنی با بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی بااقتدار کامل ائتلاف شکل‌گرفته را علیه را تهدیدی علیه صلح و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی معرفی کند و از سوی دیگر، گروه‌های سیاسی با خودداری از اقدامات نابخردانه و اظهارات نسنجیده و پرهیز از ورود به میدانی که دشمن برای ایران طراحی کرده است بیش‌ازپیش حفظ وحدت و انسجام ملی را دستور کار قرار دهند تا این تله نقشه‌های شوم ضد ایرانی و ضدمنطقه‌ای خنثی شود.

*عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی