شیوع دوپینگ زیرنافی بین ورزشکاران/ دوپینگی سرطانزا و عقیم کنند
با اینکه هر روز نظارت بیشتری روی ورزشکاران برای کنترل دوپینگ میشود، اما به نظر میرسد همواره راههای فراری که توسط برخی افراد به ورزشکاران پیشنهاد میشود، یک گام جلوتر است.
رویداد24- با اینکه هر روز نظارت بیشتری روی ورزشکاران برای کنترل دوپینگ میشود، اما به نظر میرسد همواره راههای فراری که توسط برخی افراد به ورزشکاران پیشنهاد میشود، یک گام جلوتر است.
اگر وارد دنیای مواد نیروزایی که این روزها توسط ورزشکاران مورد استفاده قرار میگیرد، شوید؛ قطعا از برخی روشها بهشدت تعجب میکنید. اخیرا هم یک روش جدید که «دوپینگ زیرنافی» نام دارد، بین ورزشکاران مرسوم شده و گفته میشود راههای کنترل آن هم در کشورمان هنوز خیلی دقیق و پیشرفته نیست.
ماجرا چیست؟
بعد از اینکه چندی پیش شنیدیم برخی از ورزشکاران قبل از هر مسابقه از تزریق سرم بهعنوان یک عامل نیروزا برای خود استفاده میکنند، حالا هم نام روش جدیدی به گوشمان رسیده است؛ دوپینگ زیرنافی، روشی است که ورزشکار با تزریق مواد نیروزا در زیر یا دور ناف خود قدرت دوچندانی پیدا میکند.
همچنین شنیده میشود از قرصهای تقویت قوای جنسی نیز بهعنوان مکمل این دارو استفاده میشود تا اثر داروی نیروزا را چند برابر کند. شنیده میشود این روش در بین برخی از فوتبالیستها مرسوم شده و عوارض زیادی هم دارد.
راههای کنترل
این روش که در میان پزشکان با نام «سوما» مشهور است، در تستهای معمول دوپینگ که از نمونههای ادرار استفاده میشود، قابل تشخیص نیست. برای تشخیص دوپینگ زیرنافی یا باید تست خون گرفته شود که فعلا امکاناتش در ایران وجود ندارد یا اینکه درخواست ویژه برای چک کردن «سوما» به آزمایشگاه محل بررسی ارسال شود.
تست خون به دلیل محدودیتهایی که در ایران وجود دارد، کمتر از ورزشکاران گرفته میشود و درخواست برای تست «سوما» نیز روی ٢٠ تا ٣٠درصد نمونههای ادرار و بهصورت کاملا تصادفی به آزمایشگاه کلن ارسال میشود.
عوارض؛ از سرطان تا عقیم شدن و حمله قلبی
زهره هراتیان، رئیس مرکز پزشکی منتخب فیفا در ایران درباره شایع شدن دوپینگ زیرنافی در میان فوتبالیستها به شهروند میگوید: «این نوع دوپینگ در تست خون قابل تشخیص است، اما به دلیل هزینه بالا و همچنین نگهداری سخت نمونهها، تست خون در کشورمان کمتر گرفته میشود. البته تست خون هماکنون بهصورت تصادفی از فوتبالیستها گرفته میشود و در فصل جاری حدود ٥٠٠ تست از بازیکنان فوتبال و فوتسال اخذ شده است. با این حال باید این هشدار را به بازیکنان بدهم که استفاده از سوما عوارض بسیار بدی ازجمله حمله قلبی، عقیم شدن و حتی ابتلا به سرطان دارد که ما سعی میکنیم با آموزشهای لازم این را در میان فوتبالیستها جا بیندازیم.»
وی درباره اینکه آماری از افزایش این نوع دوپینگ در میان بازیکنان فوتبال دارد، عنوان میکند: «من بهعنوان یک پزشک نمیتوانم وقتی آمار مستندی ندارم، چیزی ارایه کنم اما هیچ وقت نمیتوانم بگویم چنین دوپینگی در میان بازیکنان وجود ندارد. با این حال هنوز از میان تستهای گرفته شده، هیچ نمونه مثبتی به ما اعلام نشده است. ما سعی میکنیم به کمک فیفا در ابتدای فصل آینده از تمام بازیکنان تست خون بگیریم و صحبتهای اولیه نیز در اینباره انجام شده است.»
طباطبایی: ٢٠ تا ٣٠درصد کنترل میکنیم
رامین طباطبایی، سخنگوی ستاد ملی مبارزه با دوپینگ (نادو) درباره اینکه دوپینگ زیرنافی در رشتههایی به غیر از فوتبال هم وجود دارد یا خیر، میگوید: «ما بهصورت موردی در تمام رشتهها تست خون را میگیریم، اما برای اینکه این موضوع گستردهتر شود، باید خودمان آزمایشگاه داشته باشیم. این نوع دوپینگی که مطرح شده، با تزریق هورمون سوما انجام میشود و البته در فوتبال زیاد اثربخش نیست چون در اینگونه رشتههای تیمی که بازیکن ٩٠ دقیقه به میدان میرود، شاید فقط در ٣٠ دقیقه فعال باشد. خبر خوب اینجاست که اخیرا از طریق آزمایش ادرار نیز استفاده از این نوع ماده قابل کشف است. در تمام رشتهها بهصورت تصادفی بین ٢٠ تا ٣٠درصد نمونههای گرفته شده را با درخواست چک کردن ماده «سوما» ارسال میکنیم.»
وی همچنین میافزاید: «تا الان در میان آزمایشهایی که گرفته شده، چنین موردی را نداشتهایم، اما متاسفانه شنیدهایم که در میان ورزشکاران رواج پیدا کرده است. مدتی مرسوم شده بود که ورزشکاران قبل از مسابقه سرم میزدند که اصلا روی توانایی یک ورزشکار بهویژه فوتبالیستها اثری ندارد. این اقدامات شاید در برخی از ورزشکاران در رشتههای انفرادی که با وزن کم کردن انرژی زیادی را از دست میدهند، تاثیرگذار باشد اما باز هم از روی عدم آگاهیشان است. با این حال ما طبق استاندارد جهانی وادا روی ٢٠ تا ٣٠درصد نمونههای دوپینگ درخواست چک کردن سوما را قرار میدهیم. البته میتوانم طبق آماری که از همین میزان تست بهدست آمده، بگویم که دوپینگ در فوتبال ایران درصد بسیار کمی دارد. ورزشکاران بدانند که اگر تغذیه مناسب و استراحت کافی داشته باشند، اصلا نیازی به مواد نیروزا نیست و بهتر است مشاورههای درست بگیرند.»
چرا و به چه قیمتی؟
راههای زیادی برای فرار از مثبت شدن نمونههای دوپینگ وجود دارد که فقط ما به یک نوع جدید آن پرداختیم، اما در هر حال تمام این روشهای غیرمجاز درنهایت به ضرر ورزشکار است. یا روزی مثل خیلی از ورزشکاران بزرگ جهان همچون آرمسترانگ و شاراپووا دستشان رو میشود یا اینکه آنقدر ضرر به بدن خود میرسانند که از این کار پشیمان خواهند شد. مطمئنا اگر ورزشکاران بهویژه فوتبالیستهای ما زندگی سالم و بابرنامهای داشته باشند، دیگر نیازی به اقدامات خطرناکی همچون تزریق زیرناف و سرم نیست. به نظر میرسد امکانات پزشکی ایران در سالهای اخیر رو به پیشرفت است، اما همانطور که در ابتدای مطلب گفتیم، همواره راههای فرار از مثبت شدن دوپینگ یک گام جلوتر است.