علت تداوم اعتراضات راننده‌های کامیون چیست؟

رویداد۲۴ بالارفتن قیمت تمام شده خودروهای سنگین که در طول سال‌های گذشته در بازار عرضه شده‌اند، از چند سال قبل ابهام‌ها و گمانه‌زنی‌هایی را درباره آینده کامیون‌های فعال در جاده‌های ایران به وجود آورده بود.

طبق برآوردهای سازمان راهداری حدود ۲۰۰ هزار کامیون نیاز به نوسازی جدی داشتند و این در حالی بود که اختلاف قیمت تمام شده خودروهای جدید با قیمتی که خودروهای فرسوده خریداری می‌شد، بسیار زیاد بود و همین مساله باعث شد راننده‌ها از چند سال قبل نسبت به موقعیت خود اعتراضاتی را مطرح کنند.

هرچند دولت تلاش کرد با طراحی برخی طرح‌های حمایتی شرایط را برای نوسازی کامیون‌ها فراهم کند، اما در ماه‌های ابتدایی سال ۱۳۹۷ برهم خوردن دیگر شرایط اقتصادی باعث شد راننده‌ها نسبت به موقعیت شغلی خود اعتراضات جدیدی داشته باشند.

پایین‌بودن نرخ کرایه جابه جایی بار، در دسترس نبودن خدمات مورد نیاز بیمه‌ای و بالارفتن قیمت تمام شده لوازم یدکی اصلی‌ترین محورهایی بود که اعتراض راننده‌ها را در ماه‌های ابتدایی سال جاری برانگیخت.

به‌دنبال این اعتراض‌ها وزارت راه و شهرسازی و سازمان راهداری در جریان جلساتی مشترک با نمایندگان کامیون‌داران تلاش کردند لااقل بخشی از دغدغه‌های آن‌ها را پوشش دهند. تنها چند روز پس از آغاز اعتراض‌ها نرخ کرایه جابه‌جایی بار به‌طور متوسط ۲۰ درصد افزایش یافت. سازمان راهداری اعلام کرد که شرایط بیمه راننده‌ها تسهیل خواهد شد و هم‌چنین مذاکراتی با وزارت صمت برای کاهش قیمت لازم یدکی صورت خواهد گرفت.

با وجود این اقدامات هنوز رانندگان اعتراضاتی دارند که بخشی از آن‌ها به گذشته و بخشی دیگر به وضعیت زمان‌ حال اختصاص دارد. راننده‌ها معتقدند هنوز بخشی از وعده‌های ارائه شده به آن‌ها برای بهبود شرایط‌شان اجرایی نشده و البته هنوز دو دغدغه مهم دیگر نیز باقی مانده است. یکی از این دغدغه‌ها محاسبه نرخ کرایه براساس تن - کیلومتر است.

این شیوه که از روزهای ابتدایی اعتراض مطرح شده بود، از سوی وزیر راه و شهرسازی برای کارشناسی به سازمان راهداری ارجاع شد و هرچند این سازمان چند روز قبل اعلام کرد که کلیات این طرح نهایی شده و برای اجرا تنها به سیاست‌های جزئی نهایی نیاز دارد، اما رانندگان معتقدند که هنوز این خواسته مهم آن‌ها اجرایی نشده است. از سوی دیگر دغدغه‌ای که در حال حاضر مطرح بوده اما از گذشته به ارث رسیده است، بحث بالارفتن نرخ تمام شده لوازم یدکی است.

محمدجواد عطرچیان - دبیر انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی ایران که در حال حاضر یک جفت لاستیک نو برای خودروهای سنگین حدودا ۱۵ میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود و اگر یک خودرو نیاز داشته باشد که در یک زمان چند جفت از لاستیک‌های خود را تعویض کند، قطعا توان پرداخت مبلغ آن را نخواهد داشت. دیگر لوازم یدکی نیز در ماه‌های گذشته گران شده و همین مساله شرایط را برای رانندگان سخت کرده است.

به نظر می‌رسد هرچند دولت تلاش کرده در هفته‌های گذشته بخشی از مشکلات راننده‌های کامیون را حل کند، اما هم‌چنان بخشی از دغدغه‌های آن‌ها بی‌پاسخ مانده و همین مساله گمانه‌زنی‌هایی را در رابطه با اعتراضات آن‌ها به وجود آورده است.

هرچند دبیر انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی ایران چند روز قبل اعلام کرده بود که این اتحادیه قصد اعتصاب ندارد، اما امکان آن وجود دارد که با بالارفتن هزینه خودروها بسیاری از راننده‌ها عملا توان فعال کردن خودروهایشان را نداشته باشند و این مساله دشواری‌هایی را برای اقتصاد کشور ایجاد کند.