۳ دلیل روس‌ها برای ماندن در کنار ایران

رویداد۲۴   نادیا گلبوا در نشنال اینترست نوشت: آیا ایران تحت فشار‌های آمریکا تسلیم خواهد شد؟ روی این موضوع حساب باز نکنید. ایرانی‌ها به زندگی تحت تحریم‌های اقتصادی اخیر عادت کرده اند و همچنان سیاست‌های خود را در داخل و خارج از کشور ادامه می‌دهند. تهران می‌تواند به حمایت مردم خود اتکا کند. از سوی دیگر، ایران دارای یک ارتش بزرگ مجهز به ناوگان هوایی، نیرو‌های متعارف و تسلیحات زیردریایی است. این کشور همچنین دارای نیروی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که در زمینه جنگ‌های غیرمتعارف آموزش دیده اند.

 در ادامه این مطلب آمده است: با وجود تاثیر تحریم‌های واشنگتن بر اقتصاد ایران و نارضایتی در بین شهروندان این کشور، هنوز تهدید جدی در مقابل حاکمیت ایران وجود ندارد. در واقع، احتمالا تنش‌ها بین دو کشور ادامه پیدا خواهد کرد. به همین خاطر بازیگران منطقه‌ای و بین المللی باید مراقب اوضاع باشند. به عنوان مثال، روسیه به دلیل نزدیکی به مرز‌های ایران باید همیشه اوضاع منطقه غرب آسیا را تحت نظر داشته باشد. مسکو تلاش کرده است که بحران اخیر بین تهران و واشنگتن تاثیر منفی بر روی منافع ملی آن‌ها نداشته باشد. در نتیجه، سیاست خارجی روسیه در قبال بحران اخیر را می‌توان به سه حوزه مهم تقسیم بندی کرد.

اول، مسکو باید بر روی جمعیت مسلمان خود و تاثیر آن‌ها بر روی فرایند‌های سیاسی در داخل کشور تمرکز کند. در حال حاضر، تقریبا بیست میلیون مسلمان در روسیه حضور دارند و تعداد آن‌ها در طول سه دهه گذشته دو برابر شده است. دولت روسیه باید از ایجاد درگیری بین این اقلیت مسلمان و گروه‌های ملی گرای افراطی جلوگیری کند. در نتیجه، مقامات روسی نگرانند که شاید کشور‌های غربی یا ایران بین گروه‌های مختلف مسلمان در این کشور ناآرامی اجتماعی و سیاسی ایجاد کنند. در گذشته برخی کشور‌های غربی از گروه‌های افراطی در خاک روسیه حمایت کرده بودند. مسکو همچنین نگران است که بین گروه‌های شیعه و سنی درگیری به وجود آید و ایران از یکی از این گروه‌ها حمایت کند. رهبران روسیه دوست ندارند که کشورشان به میدان درگیری مذاهب مختلف تبدیل شود. مسکو همچنین به دنبال بهبود روابط خود با آمریکا است.

دوم، مسکو باید بر روی حوزه‌های تحت نفوذ خود در منطقه از جمله کشور‌های تشکیل شده بعد از فروپاشی شوروی همچون آذربایجان، ترکمنستان و ارمنستان تمرکز کند. علاوه بر این، تعدادی از کشور‌های آسیای غربی نیز روابط تاریخی خوبی با هر دو کشور روسیه و ایران داشته اند. به همین خاطر روس‌ها و ایرانی‌ها با توجه به روابط اقتصادی، دیپلماتیک و تاریخی خود منافع مشترکی در این کشور‌ها دارند. دو کشور به طور ویژه در منطقه قفقاز، دریای خزر و مناطق آسیای مرکزی با یکدیگر همکاری می‌کنند. روسیه دارای یک پروژه بلند مدت با نام پروژه همکاری اوراسیای بزرگ است که ایران یکی از مشارکت کنندگان آن خواهد بود. مسکو قصد دارد این کشور‌ها را قانع کند که پروژه پیشنهادی مقامات روسیه گزینه بهتری نسبت به گسترش نفوذ غربی‌ها خواهد بود.

سوم، روسیه باید بر روی منافع و نگرانی‌های اقتصادی و بشردوستانه مشترک با ایران تمرکز کند. دو کشور از دوره امپراطوری‌های پارس و روس روابط اقتصادی و سیاسی تنگاتنگی با یکدیگر داشته اند. البته امروزه دو کشور در حال دنبال کردن سیاست‌هایی هستند که منافع ملی خودشان را برآورده کند. در شرایط کنونی حوزه‌های بشردوستانه به عنوان یکی از زمینه‌های مهم برای دنبال کردن اهداف بلند مدت آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. تعداد پروژه‌های فرهنگی و آموزشی بین دو کشور از زمان پیروزی آقای ترامپ دو برابر شده است. آمریکا در این مدت به دنبال به زانو درآوردن تهران بود، اما روس‌ها بیشتر بر روی آینده تمرکز کرده اند. گفتنی است، روابط اقتصادی بین دو کشور در سال‌های گذشته تقویت شده است. به طوریکه، حجم روابط تجاری بین دو کشور در سال ۲۰۱۸ به دو میلیارد دلار رسید.

امیدواریم که دو کشور روابط مثبت خود را با وجود اختلاف نظر‌های گذشته ادامه دهند. در سال ۲۰۱۶ نیرو‌های روسی از یک پایگاه نظامی در ایران بیرون رانده شدند. قرار بود از این پایگاه برای انجام عملیات‌های نظامی در سوریه استفاده شود. اما ظاهرا ایرانی‌ها به این نتیجه رسیدند که نیرو‌های خارجی نباید از پایگاه‌های داخل کشور بهره برداری کنند. علاوه بر این، دو کشور در مورد سرنوشت سوریه نیز با یکدیگر اختلاف نظر دارند. با وجود این، روسیه روابط خوبی با تهران دارد. ماه گذشته آقای پاتروشف، رئیس شورای امنیت ملی روسیه بعد از دیدار با همتا‌های آمریکایی و اسرائیلی خود اعلام کرد که کشورش از منافع تهران در خاورمیانه دفاع می‌کند. زیرا دو کشور متحد و شریک یکدیگر در سوریه هستند. او گفت که هر دو کشور بر روی جلوگیری از تشدید بی ثباتی در منطقه تمرکز کرده اند.

در نتیجه، مسکو قصد دارد موقعیت خود به عنوان یک بازیگر ژئوپلیتیکی قدرتمند را حفظ کند و روابط خوبی با دنیای اسلام داشته باشد. اما آن‌ها تمایلی ندارند که در درگیری‌های مرتبط با مسلمانان دخالت کنند. رهبران روس معتقدند که حفظ روابط خوب با کشور‌های خاورمیانه منافع زیادی برای آن‌ها به دنبال خواهد داشت.