حملات آرامکو چگونه محاسبات امنیتی اسرائیل و اعراب در مورد ایران را تغییر داد؟
توماس فریدمن در نیویورک تایمز نوشت: در روز‌های گذشته رهبران حزب جمهوری خواه از خیانت دونالد ترامپ به کرد‌های سوریه ابراز ناراحتی کرده اند. بدون تردید عقب نشینی سربازان آمریکایی از سوریه به تشدید بی ثباتی در خاورمیانه منجر خواهد شد. علاوه براین، نیرو‌های آمریکایی تاکنون مانعی بر سر تلاش‌های ایران برای ساخت یک پل زمینی از تهران تا مدیترانه ایجاد کرده بودند. بدین ترتیب خروج آن‌ها فرصتی در اختیار ایران قرار می‌دهد که حضور نظامی خود در داخل خاک سوریه به ویژه در نزدیکی مرز‌های اسرائیل را تقویت کند.
در ادامه این مطلب آمده است: ماه گذشته نیروی هوایی ایران یکی از مهم‌ترین تاسیسات فرآوری نفت عربستان را با پهپاد و موشک‌های کروز هدف قرار داد. پهپاد‌ها و موشک‌های ایران در ارتفاع پایینی پرواز می‌کردند و به همین خاطر رادار‌های سعودی یا آمریکایی موفق به شناسایی آن‌ها نشدند. البته در ابتدا نیرو‌های شبه نظامی حوثی در یمن مسئولیت این حملات را بر عهده گرفته بودند. اما نهاد‌های اطلاعاتی غربی با توجه به سطح پیچیدگی این عملیات انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه گرفتند.
تعدادی از استراتژیست‌های اسرائیلی این حمله را با حمله ژاپن به بندر پرل هاربر آمریکا در جنگ جهانی دوم مقایسه کرده اند. شاید این مقایسه اغراق آمیز به نظر برسد. اما در هر صورت این حملات محاسبات رهبران عربی و اسرائیل در مورد خطرات ایران را تغییر دادند. همه کشور‌های منطقه در حال ارزیابی مجدد استراتژی امنیتی خود هستند.
آقای اوزی ایون، دانشمند هسته‌ای اسرائیل در مصاحبه با هآارتص گفت: «در مجموع بیست پهپاد و موشک کروز در این حمله استفاده شده بودند. قطعات کشف شده در محل حمله نشان می‌دهند که ایرانی‌ها در حال ساخت پهپاد‌های بسیار پیشرفته‌ای هستند. آن‌ها در این حوزه از ما عقب‌تر نیستند. در این بمباران متمرکز هفده نقطه به طور مستقیم هدف قرار گرفتند. بدین ترتیب ۸۵ درصد موشک‌ها و پهپاد‌های ایران با موفقیت به اهداف مشخص شده اصابت کردند. تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده بعد از حملات نشان دهنده سطح دقت فناوری استفاده شده هستند. هر کدام از تانکر‌های گازی کروی در این تصاویر هدف قرار گرفته بودند. ایرانی‌ها و گروه‌های نیابتی آن‌ها نشان داده اند که می‌توانند از فواصل چند صد کیلومتری نقاط استراتژیک را با دقت بالا هدف قرار دهند. اسرائیل باید این واقعیت را بپذیرد که در مقابل چنین حملاتی آسیب پذیر خواهد بود».
آقای ایون معتقد است که اسرائیل باید عملیات و فعالیت‌های راکتور هسته‌ای دیمونا را متوقف کند. وقایع اخیر نشان داده اند که این مرکز در مقابل حملات احتمالی ایران آسیب پذیر خواهد بود.
اجازه دهید نگاهی به واکنش اعراب نیز داشته باشیم. این حملات از دو لحاظسعودی‌ها و همچنین اماراتی‌ها را شوکه کردند. اول، قابلیت‌های نظامی ایران را به خوبی نشان دادند. دوم، آن‌ها به این نتیجه رسیدند که برای تامین امنیت خود نمی‌توانند به دونالد ترامپ اتکا کنند.
رئیس جمهور آمریکا با وجود فشار‌های ریاض تمایلی برای استفاده از گزینه نظامی نشان نداده است. در واقع او در هفته‌های گذشته بیشتر به دنبال راهکاری برای از سرگیری گفتگو‌ها و دیدار با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران بود. آقای ترامپ این پیام را به کشور‌های عربی خلیج ارسال کرد که آمریکا فقط در زمان فروش سلاح در دسترس خواهد بود و آن‌ها باید به تنهایی از منافع خود دفاع کنند.
اماراتی‌ها و سعودی‌ها فهمیدند که باید استراتژی خود را تغییر دهند. آن‌ها نیز در روز‌های گذشته در حال تلاش برای گفتگو با رهبران ایران بوده اند. ریاض و ابوظبی ظاهرا قصد دارند که روابط خود با یکی از متحدان ایران در خلیج فارس یعنی قطر را نیز بهبود دهند. زمان آن فرا رسیده است که همه همسایگان در خلیج فارس اختلافات خود را از طریق دیپلماسی حل و فصل کنند.
وقایع اخیر باعث ایجاد شکاف در ائتلاف ضد ایرانی بین آمریکا، کشور‌های عربی سنی و اسرائیل شده اند. اسرائیل اکنون احساس می‌کند که باید به تنهایی با تهدیدات ایران و گروه‌های نیابتی اش در لبنان، سوریه و عراق مقابله کند.
آقای ترامپ بعد از حملات علیه تاسیسات نفتی سعودی‌ها گفت که آمریکا باید از درگیری نظامی با ایران پرهیز کند. ظاهرا رئیس جمهور آمریکا هنوز تمایل دارد که کمپین فشار حداکثری خود علیه تهران را ادامه دهد. او درخواست‌های مقامات ایرانی برای برداشتن تحریم‌های اقتصادی را رد کرده است. اما ترامپ به طور غیر مستقیم این پیام را به اسرائیل و متحدان عربی خود منتقل کرده است که از تقابل نظامی یا سیاست تغییر رژیم حمایت نمی‌کند. نتانیاهو ظاهرا بیش از حد به ترامپ اعتماد کرده بود.
کشور‌های عربی خلیج فارس می‌توانند راهی برای کاهش تنش با ایران پیدا کنند. اما اسرائیل با چالش بزرگی روبرو شده است.
تهران در حال تلاش برای احاطه کردن اسرائیل با گروه‌های شبه نظامی همچون حزب الله است. نیروی سپاه پاسداران در سال‌های اخیر تلاش کرده بود که تجهیزات ساخت موشک‌های هدایت شونده را در اختیار نیرو‌های تحت حمایت خود قرار دهد. این فناوری می‌تواند راکت‌های معمولی حزب الله را به موشک‌های دقیق تبدیل کنند. حزب الله از این طریق می‌تواند تمام نقاط استراتژیک و زیرساخت‌های اسرائیل از جمله بنادر، فرودگاه ها، نیروگاه‌های برق، راکتور‌های هسته‌ای و شرکت‌های کامپیوتری را هدف قرار دهد.
اما اسرائیل نیز در مورد هر گونه حمله احتمالی به ایران و حزب الله هشدار داده است. مقامات امنیتی اسرائیل می‌گویند که تمام محله‌های بیروت و مراکز تولید سلاح حزب الله را به طور کامل نابود خواهند کرد. ارتش اسرائیل می‌تواند همچون جنگ سی روزه سال ۲۰۰۶ ضربه مهلکی به اقتصاد لبنان وارد کند.
اسرائیل همچنین هشدار داده است که تهران از اقدامات تلافی جویانه اسرائیل مصون نخواهند ماند. اسرائیل می‌تواند از طریق موشک‌های دور برد یا زیر دریایی‌های خود تمام نقاط داخل ایران را هدف قرار دهد.
شاید در شرایط کنونی خاورمیانه آرام به نظر برسد. اما این باور توهمی بیش نیست. همه بازیگران منطقه‌ای در حال ارزیابی موقعیت خود هستند. وقایع اخیر ایرانی‌ها را جسورتر کرده است. اعراب به شدت نگران هستند. ایران و اسرائیل نیز فاصله زیادی تا درگیری مستقیم ندارند.
