کاهش قیمت بنزین، لغو تصمیم دولت یا سرکوب معترضان؟/ سناریوهای دولت برای مقابله با اعتراضات چیست؟

رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: اعتراضات در واکنش به افزایش قیمت بنزین در برخی نقاط کشور ادامه دارد و  حتی اگر اعتراضات خیابانی هم پایان یابد، نگرانی مردم از این تصمیم دولت پایان نخواهد یافت. به نظر می‌رسد دولت در واکنش به این موضوع تنها سه راه پیش رو دارد؛ اول، لغو تصمیم افزایش قیمت بنزین و بازگرداندن به قیمت ۱۰۰۰ تومان؛ دوم کاهش قیمت بنزین و رساندن آن به مبلغی کمتر و سوم سرکوب معترضان تا پایان یافتن اعتراضات.

رویداد۲۴ در گفت‌وگو با سعید شریعتی فعال اصلاح طلب هر سه سناریو را بررسی کرده است. او می‌گوید: اگر شکل و روند اعتراضات در یک دهه گذشته را مقایسه کنیم، می‌بینیم که هرچه به سال ۹۸ نزدیک‌تر شدیم، این اعتراض‌ها خشونت‌بار‌تر شده و در واقع اعتراضات در لایه‌های ناشناس جامعه فرو رفته است. به معنای دیگر حرکت‌های اجتماعی در دهه‌های گذشته چه در قالب حرکت‌های دانشجویی و اجتماعی و چه در قالب اعتراض و شورش‌های اجتماعی، پیش از این دارای رهبری و شناسنامه بودند و حتی شعار‌های مشخصی هم داشتند. اما از سال ۹۶ به این سمت، اعتراض‌ها عموما در طبقات حاشیه‌ای و آسیب‌پذیر‌تر بوده و شعار‌ها رادیکال‌تر و جهت گیری‌های آن به سمت ساختار نظام و مسئولان عالی رتبه نظام شکل گرفته است.

هیچکس حاضر نیست مسئولیت این اعتراضات را بر عهده بگیرد

شریعتی ادامه داد: با این حال کسی در جامعه ایران حاضر نیست مسئولیت این نوع حرکت‌ها که نام جنبش‌های بی سر را همراه با خود دارند را بپذیرد؛ در چنین شرایطی که در واقع مردم بی‌پناه در خیابان‌ها دست به اعتراض می‌زنند، دو اتفاق رخ می‌دهد. ابتدا این نوع اعتراض‌ها و شورش‌ها بستر سو استفاده برای سوء استفاده‌گران را آماده می‌کند که تفکیک آن‌ها از مردم نیز سخت می‌شود. از سوی دیگر تخریب اموال عمومی و خسارت‌ها نیز در شرایط اعتراض‌ها زیاد می‌شود که می‌توان دلایل بسیار متعددی را برای برشمرد. از سوی دیگر، چون این شورش‌ها رهبری و نمایندگی هم ندارد و کسی حاضر به پذیرش مسئولیت آن نیست، امکان سرکوب بیشتر و بی محاباتر را به نیروی‌های نظامی و امنیتی می‌دهد. زیرا سرکوب جنبش‌های بی سر عمدتا کم هزینه و تقریبا بی هزینه است. متاسفانه این شرایط راه رسیدن به آشتی میان مردم و نظام را تنگ‌تر می‌کند.

این فعال سیاسی با بیان اینکه خصوصیت جنبش‌های بی‌شناسنامه این است که نسخه سرکوب تنها راه جمع کردن آن‌هاست، تصریح کرد: حکومت‌ها ظاهر قضیه را با این سرکوب‌ها جمع می‌کنند، اما باید بدانند قطعا این سرکوب‌ها مسئله را حل نخواهد کرد و به هر حال اگر چاره بنیادی اندیشیده نشود، این اعتراض ادامه دار و تبدیل به کینه‌ای طولانی مدت در دل معترضان خواهد شد و در زمان‌های دیگر چه دور چه نزدیک این اعتراض‌ها به بهانه‌های مختلف دیگری رخ خواهد داد. همه باید بدانند که افزایش قیمت بنزین فقط یک بهانه بود تا مردم خشم و عصبانیت خود از شرایط موجود را نشان دهند.

بیشتر بخوانید:«گرانی بنزین» و صدای اعتراض نمایندگانی که زود خاموش شد!

شریعتی ادامه داد: به نظرم اگر نظام اعتراضات را کنترل کند و به جای خشونت و سرکوب راه تعامل را در پیش بگیرد و در فضای ایمن و آرام برای مردم توضیح دهد که علت اصلی اصلاح قیمت حامل‌های انرژی چه بوده، بسیار مناسب‌تر خواهد بود. زیرا اصل تصمیم افزایش قیمت بنزین تصمیم اشتباهی نبوده و نیست و به عنوان فردی که مسائل اقتصادی را پیگیری می‌کنم، اعتقاد دارم در نحوه تصمیم گیری و شیوه ابلاغ طرح افازیش قیمت بنزین خطاهای جدی از سوی ارکان نظام رخ داد که طبیعتا باعث می‌شود اهداف بلند مدت نظام در این زمینه را تامین نخواهد کرد.

این فعال سیاسی با بیان اینکه روحانی از همان زمانی که دولت را در اختیار گرفت، می‌توانست اصلاح قیمت حامل‌های انرژی را به صورت پلکانی انجام دهد، یاد آور شد: متاسفانه این کار صورت نگرفت و دولت مجبور شد در بدترین زمان و به بدترین شکل ممکن این کار را انجام دهد که طبیعتا عصبانیت و خشم مردم را به همراه داشت و مانند بنزین روی آتش عمل کرد.

عقب نشینی دولت از تصمیمش باعث تضعیف جایگاهش می‌شود

او ادامه داد: اکنون بدترین پاسخ به اعتراضات این است که دولت از تصمیمی که گرفته است عقب نشینی کند! زیرا این عقب نشینی ضرر‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را برای دولت به همراه خواهد داشت. باید در این شرایط به فکر حل نارضایتی مردم باشیم و قیمت بنزین و مسائلی که حول محور آن رخ داد اصلا موضوعی نیست که دولت نتواند از پس آن بربیاید بنابراین معتقدم دولت به جای این کار باید سعی کند نارضایتی مردم که ریشه‌های بسیار گسترده‌ای هم دارد را ترمیم کند.

شریعتی ادامه داد: ما در دوران انتخابات قرار داریم و باید شرایط را به گونه‌ای برای مردم فراهم آوریم که جامعه احساس امنیت کند و بداند می‌تواند صدای خود را از طریق صندوق‌های رای نشان دهد، نه یک انتخابات فیلتر شده‌ای که مردم از آن روی برگردان شده‌اند. این مسائلی است که نظام باید به آن توجه کند.

بیشتر بخوانید: مغز ۳ نفر بهتر از ۳۰۰ نفر کار نمی‌کند

این فعال سیاسی می‌گوید: هر تصمیمی که مبتنی بر عقب نشینی از تصمیم دولت تلقی شود، به نفع نظام نیست و در نهایت به تضعیف جایگاه دولت منجر می‎شود. اگر در یک فضای امن و آرام این اصلاح قیمت رخ می‌داد، مردم تا این اندازه خشمگین و عصبی نمی‌شدند. اگر مردم اعتماد و رضایت لازم را از نظام داشتند شاهد این اتفاقات نبودیم؛ لذا اگر هر اقدامی در جهت این تصمیم صورت بگیرد، فقط کار را بدتر کرده و اینگونه القا می‌شود که این تصمیم از ابتدا اشتباه بوده است.