وضعیت بغرنج ایران برای پذیرش FATF

رویداد۲۴ اندیشکده "شورای آتلانتیک" در مقاله‌ای تحلیلی درباره وضعیت بغرنج ایران در رابطه با پذیرش اف‌ای تی اف و لزوم درک این موضوع از سوی اروپایی‌ها و آن گروه می‌نویسد:"در اکتبر ۲۰۱۹ میلادی گروه ویژه اقدام مالی (در پولشویی) یا به اختصار "اف‌ای تی اف" به ایران درباره لزوم پذیرش شرایط و ضوابط آن گروه اولتیماتوم داد و از ایران برای چندمین بار خواست تا قوانین اقتصادی و مالی خود را با ضوابط آن گروه منطبق سازد.

ایران به دلیل داشتن مشکلاتی با کنوانسیون پالرمو و کنوانسیون‌های مرتبط با اقدامات مالی تامین کننده تروریسم طبق معیار‌های اف‌ای تی اف نتوانست تمام شرایط آن را بپذیرد. قرار است در نشست پیش روی آن گروه در تاریخ ۱۶ فوریه وضعیت ایران بررسی شود که احتمالا اعضا به تدابیر اقدامات سخت گیرانه علیه تهران رای خواهند داد.

افرادی، چون حسن روحانی رییس جمهوری ایران و اعضای دولت او از جمله محمود واعظی معاون رییس جمهوری، لیلا جنیدی معاون رییس جمهوری در امور حقوقی و فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد کابینه به همراه عبدالناصر همتی رییس بانک مرکزی همگی خواستار امضای مفاد اف‌ای تی اف از جمله کنوانسیون پالرمو هستند. آنان دائما هشدار می‌دهند که در صورت عدم پذیرش شروط اف‌ای تی اف اقتصاد ایران ایزوله می‌شود و ایران در سطح بین المللی از نظر مالی، بانکی و اقتصادی منزوی خواهد شد.

---

اعضای انجمن‌های بازرگانی و مالی ایران نیز با کابینه روحانی همصدا هستند و در این باره ابراز نگرانی کرده اند از جمله پدرام سلطانی معاون رییس اتاق بازرگانی ایران که گفته حتی بانک‌های روسیه و چین نیز در صورت عدم پذیرش مفاد اف‌ای تی اف از سوی ایران به سختی حاضر و قادر به مقاومت در برابر فشار‌های مرتبط با لزوم قطع روابط مالی و بانکی با ایران خواهند بود.

این پیام‌ها از طریق مصاحبه‌های تلویزیونی و مطبوعاتی و از طریق رسانه‌های اجتماعی توسط روزنامه نگاران تقویت شده و منتشر می‌شوند. لابی بخش خصوصی اقتصاد ایران به این اجماع رسیده که اجرای برنامه گروه ویژه اقدام مالی هماهنگ و منطبق با منافع ملی ایران است. آنان امیدوار بودند که پس کسب حمایت مقام عالی رهبری ایران و تصویب این مصوبه در مجمع تشخیص مصلحت نظام روند پیوستن ایران به اف‌ای تی اف نهایی شود.

با این وجود، حمله هوایی غیر منتظره امریکا علیه ژنرال "قاسم سلیمانی" فرمانده سپاه قدس، ایران و امریکا را به آستانه وقوع یک جنگ کشاند. این رویداد و پیامد‌های پس از آن توجه سیاستگذاران ایران را از پرونده اف‌ای تی اف دور کرد. در نتیجه، به نظر می‌رسد پیشرفتی دست کم در کوتاه مدت در زمینه این پرونده مالی مهم حاصل نخواهد شد نه صرفا به دلیل حواشی سیاسی پیرامون این مصوبه بلکه به دلیل آن که به طور گسترده در ایران این تصور ایجاد شده که پذیرش مفاد اف‌ای تی اف باعث تمدید و گسترش کارزار فشار حداکثری ترامپ علیه ایران خواهد شد".

این اندیشکده در ادامه می‌نویسد:" با این حال، سیاستگذاران اقتصادی ایران و مجریان طرح‌های اقتصادی بر لزوم تعهد به اصلاحات و بهبود و ارتقای وضعیت پاسخگویی و شفافیت در نظام مالی ایران تاکید دارند. روحانی در تاریخ ۲۷ ژانویه در اظهاراتی انتقادی گفت که مصوبه توسط دولت و نمایندگان مجلس مورد تایید قرار گرفته و نمی‌توان اجرای آن را معطل گذاشت.

او گفته بود که در صورت عدم پیوستن به اف‌ای تی اف روابط ایران با بانک‌های بین المللی دچار خدشه خواهد شد. واقعیت آن است که اقدام متقابل علیه ایران مسیر اصلاحات مالی و اقتصادی را در ایران مسدود خواهد ساخت. اروپایی‌ها باید گروه ویژه اقدام مالی را تشویق کنند که به ایران زمان بیش تری ارایه دهد".

"شورای آتلانتیک" در ادامه به دلایل ذیل برای لزوم اتخاذ چنین تصمیمی از سوی اروپایی‌ها به منظور متقاعد کردن اف‌ای تی اف در عدم اتخاذ موضع شدید علیه ایران پرداخته است:

نخست آن که ایران نمی‌تواند زمانی که با تنش‌های نظامی فزاینده با امریکا مواجه است تصمیمی سریع دریاره موضوعی چالش برانگیز، چون پیوستن به اف‌ای تی اف را اتخاذ کند. این امری منطقی که موجه است. اف‌ای تی اف پیش‌تر نشان داده که شرایط کشور‌هایی که با بی ثباتی و ناامنی مواجه هستند را درک می‌کند.

برای مثال، سوریه و عراق به مدت ۱۰ و ۷ سال در لیست خاکستری باقی ماندند. افغانستان پس از ۵ سال در نهایت از لیست خاکستری خارج شد. ایران در سال ۲۰۱۸ میلادی، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در زمینه اصلاحات اقتصادی انجام داد حتی زمانی که جنگ اقتصادی ترامپ علیه ایران در حال پیش روی بود. قابل درک است که اف‌ای تی اف خواستار استفاده از زمان برای اعمال فشار بر ایران به منظور پیوستن به ضوابط آن گروه است. با این حال، حمله هوایی علیه ژنرال ایرانی و رویداد‌های خارج از کنترل سبب می‌شود تا ایران نتواند در کوتاه مدت در این باره تصمیم گیری کند.

نکته دوم آن که در صورت اقدام اف‌ای تی اف علیه ایران این موضوع بر فعالیت شرکت‌ها و فعالان اقتصادی اروپایی در ایران از جمله شرکت‌های فعال اروپایی در زمینه اقدامات بشر دوستانه، چون تجارت غذا و دارو در ایران تاثیر منفی خواهد گذاشت. کاهش تجارت اروپایی‌ها با ایران سبب محدود شدن اهرم‌های اروپا در تلاش برای تنش زدایی می‌شود و در مقابل سبب می‌شود ایران با اتخاذ سیاست تنش زا به انزوای گسترده تری کشانده شود.

سوم آن که ایران به زودی انتخابات مجلس را برگزار خواهد کرد که انتظار می‌رود به نفع تندرو‌ها تمام شود. در صورت فشار اف‌ای تی اف بر ایران مجلس بعدی راه هرگونه شفافیت مالی ایران را مسدود خواهد کرد.

چهارم آن که اقدام مقابله جویانه اف‌ای تی اف علیه ایران با اجرای مفاد اینستکس تداخل خواهد داشت چرا که بر عملکرد بانک‌ها و ابتکارعمل‌های اروپایی تاثیر منفی خواهد گذاشت. مشارکت فنی درباره اصلاحات اف‌ای تی اف اصلی اساسی در گفتگو میان اروپا و تصمیم گیرندگان تکنوکرات در درون ساختار و نظام ایران از جمله بانک مرکزی، رییس جمهوری و بدنه بخش خصوصی است.

آنان گروه مشابهی هستند که در اجرای اینستکس و پروژه‌های مشاوره فنی اروپایی و پروژه‌های توسعه عمرانی نیز مشارکت دارند. آینده روابط ایران و اروپا بستگی زیادی به حفظ روابط ذکر شده تجاری و مالی دارد در صورت اقدام شدید اف‌ای تی اف علیه ایران، موضع تکنوکرات‌های ایرانی برای تصمیم گیری و توانایی اروپایی‌ها برای مصالحه سیاسی و اقتصادی با ایران تضعیف خواهند شد. همزمان با تلاش دولت ترامپ برای بهره برداری سیاسی از موضوع اف‌ای تی اف، اتحادیه اروپا باید ایران را ترغیب به شفافیت مالی بیش‌تر و پیوستن به نظام مالی بین المللی کند.

منبع: روزنو