در گفت‌وگو با رویداد۲۴ مطرح شد؛
سیل با سیستان و بلوچستان چه کرد؟/ «گرگروک‌ها»، «کاجو» را می‌بلعند
یک ماه پیش سیلی عظیم بخش‌هایی از سیستان و بلوچستان به ویژه در منطقه دشتیاری از توابع چابهار و منطقه زرآباد از توابع کنارک را پیمود و صدمات جبران‌ناپذیری بر جای گذاشت. این سیل که با کمی عزم و اراده و اقداما کارشناسی قابل پیشگیری بود حالا لطمات بزرگی را به زندگی مردم این مناطق وارد کرده است.
رویداد۲۴ در سیل یک ماه پیش سیستان و بلوچستان راه‌های مواصلاتی بیش از ۴۰۰ روستا تخریب و برق ۱۲۰ روستا نیز قطع شد. اگر چه به علت دانش بومی مردم منطقه و ساخت منازل در نقاط مرتفع تلفات جانی این سیل بسیار کم بود، اما صدمات مالی مردم در این حادثه بسیار چشمگیر بود.
یکی از این صدمات مربوط به حوزه کشاورزی بود. هکتار‌ها زمین کشاورزی در این سیل زیرآب رفت و جای خود را گرگروک‌هایی داد که این استان را آماده بلایای بیشتری می‌کند. برای مردمی ساکن در استانی محروم که زمینه زیادی برای کار و اشتغال وجود ندارد از بین رفتن کشاورزی امری مصیبت‌بار است در شهرستان‌های چابهار، کنارک و قصرقند که پیک سیل در آن‌ها بود. صنعت آنچنانی برای اشتغال مردم وجود نداشته و عمده راه ارتزاق کشاورزی بود، این درحالی است که به گفته افراد محلی زمین‌های کشاورزی خصوصا در منطقه عورکی کاملا از بین رفته است و مشخص نیست مردم کشاورز از این به بعد باید روزگار خود را چگونه بگذرانند.
به گزارش رویداد۲۴ آمدن سیل به دلیل سرریز کردن سد‌های این استان بود آنهم تنها به این دلیل که سد‌ها پر شده و به دلیل عدم کارگزاری خط لوله آب برای استفاده شهروندان آب سد‌ها تخلیه نمی‌شد در حالیکه مردم این مناطق در بی‌آبی به سر می‌بردند. این موضوع منجر به از بین رفتن زمین‌های کشاورزی شد آنهم درحالیکه با بستن سیل‌بند روز مناطقی که به عنوان گرگروک شناخته می‌شوند می‌شد از وقوع سیل و از بین رفتن مزارع جلوگیری کرد. حالا مردم محروم این مناطق مانده‌اند و روز‌های پس از سیل با تمام مصائب و مشکلاتش.
شه‌بخش گرگیج نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌ها به رویداد۲۴ می‌گوید: مشکلات مردم در زمینه سرپناه و مسکن طی ۱۰ روز اول بعداز سیل حل شد. زیرا در این سیل هیچ روستایی کامل تخریب نشده بود. بیشتر مشکلات مسکن ناشی از ورود سیل و گل به خانه‌ها و ترک خوردن سقف یا دیوار‌ها بود؛ که بعد از خارج کردن گل و لای ناشی از سیل، مردم به داخل خانه‌هایشان بازگشتند.
وی با بیان اینکه در منطقه ما هرگز منازل مستحکم وجود نداشته و خانه‌ها خشت و گلی است، می‌افزاید: مردم برای در امان ماندن از سیل خانه‌های خود را روی ارتفاعی که خود درست می‌کنند می‌سازند، اما اگر بارش‌ها چند روز ادامه یابد خانه‌های خشت و گلی تخریب می‌شوند.
نماینده مردم چابهار در شورای عالی استان‌ها با انتقاد از اینکه مردم برای تشکیل پرونده و گرفتن تسهیلات ساخت مسکن از بنیاد مسکن باید هفت خوان را طی کنند، اظهار می‌کند: این در حالی است که برای روستاییان این مناطق با توجه به بعد مسافت بسیار سخت است که به مرکز شهرستان بروند از سوی دیگر به جای آنکه به مردم روستایی محروم این مناطق وام بلاعوض بدهند وام با سود می‌دهند که مردم توانایی بازپرداخت آن را ندارند.
وی با بیان اینکه مشکل اصلی ما در حال حاضر مربوط به زیرساخت‌هاست ادامه می‌دهد: در سیل زیرساخت‌های منطقه مانند راه‌های مواصلاتی تخریب شده‌اند البته می‌توان گفت که پیش ازسیل نیز زیرساخت‌ها آنچنان ضعیف بود که اگر بارندگی و سیلی با شدت ۱۰ برابر کمتر نیز رخ می‌داد بازهم همین میزان زیرساخت‌های منطقه آسیب می‌دید.
خطر گرگروک‌ها بیخ گوش روستائیان دشتیاری
گرگیج با اشاره به تخریب زمین‌های کشاورزی در سیل اخیر عنوان می‌کند: ۷۰، ۸۰ درصد بندسار‌هایی که مردم برای کشاورزی دیمی پیرامون مزارع خود کشیده‌اند. بندسار‌ها ماننده هوتک هستند با این تفاوت که عمق نداشته و تنها مصرف کشاورزی د ارند.
وی با تاکید براینکه گرگروک‌ها نیز به مشکلات منطقه افزوده‌اند، توضیح می‌دهد: هر وقت بارندگی در این منطقه زیاد می‌شود خاک را در با خود برده و گودال‌های بسیار عمیقی ایجاد می‌کند که حدود ۶۰، ۷۰ کیلومترمتر طول داشته و عمقشان از ۵، ۶ متر تا ۲۵ متر متغیر است. این گرگروک‌ها از یک سو خاک را با خود به رود و دریا برده و از سوی دیگر مسیر آب رودخانه را از مسیر اصلی خود منحرف می‌کنند. این موضوع باعث خشک شدن رودخانه شده و روستا‌ها را نیز تهدید می‌کند.
عضو شورای عالی استان‌ها خاطرنشان می‌کند: تغییر مسیر رودخانه ۲ مشکل اساسی ایجاد می‌کند یکی آنکه روستا‌هایی که در مسیر سیل قرار داشته و در معرض فرسایش خندقی خاک بودند کلا تخریب می‌شود. مشکل دیگر آن که روستا‌هایی که در مسیر رودخانه بوده و معیشت‌شان از نظر کشاورزی و احشام و مرتع و پوشش گیاهی وابسته به رودخانه است از بین می‌روند.
او با اشاره به اینکه گرگروک‌ها بعد از این سیل به سمت رودخانه‌ها رفته‌اند و با رودخانه کاجو تنها ۲۵۰ متر فاصله دارند، می‌گوید: با کمترین بارندگی مثلا ۳۰ میلی‌متر، رودخانه‌های فصلی موجود در پایین دست سد زیر دان ممکن است طغیان کنند که در آن صورت گرگروک‌های ایجاد شده به رود کاجو رسیده و مسیر رودخانه تغییر می‌کند. با رسیدن گرگروک به رودخانه آب از مسیر اصلی منحرف و به داخل گرگروک‌ها می‌ریزد و در نتیجه رودخانه خشک می‌شود. اگر این اتفاق رخ دهد ۳۰۰ روستای مسیر رودخانه کاجو که زندگی‌شان وابسته به کشاورزی سنتی و دیمی است با مشکلات جدی مواجه می‌شوند.
گرگیج با تاکید بر اینکه برای پیشگیری از رسیدن گرگروک به رودخانه کاجو باید بستن سیل‌بند روی گرگروک‌ها باید در اولویت کار‌های عمرانی استان قرار گیرد، بیان می‌کند: اگر پیش از وقوع سیل اخیر سیل‌بند گرگروک‌ها ترمیم می‌شد امروز شاهد میلیارد‌ها تومان خسارت به این منطقه نبودیم ترمیم سیل‌بند‌ها تنها چند میلیون تومان هزینه داشت در اثر بی‌تدبیری در این زمینه اینهمه خسارت به بار آمد. متاسفانه بعد از سیل نیز تا کنون این سیل‌بند‌ها ترمیم نشده است. این در حالی است که اگر گرگروک‌ها به رودخانه برسند برای رفع تبعات آن میلیارد‌ها تومان هزینه هم شاید فایده‌ای نداشته باشد.
بیشتر بخوانید: یک منطقه؛ یک هلی کوپتر!/ یک کودک در سیل سیستان و بلوچستان جان باخت، چند نفر مفقود شدند
با یک سیل دیگر کشاورزی از بین می‌رود
معین الدین سعیدی رئیس سابق شورای شهرستان نیز به رویداد۲۴ می‌گوید: شرایط از وضعیت حاد بعد از سیل خارج شده است و نهاد‌های مرتبط نیز به کمک مردم آمدند شدند. مردم نیز کمک‌های زیادی کردند.
وی ادامه می‌دهد: مهم‌ترین مساله در حال حاضر بستن گرگروک‌ها که امیدواریم وزارت نیزو یا سازمان منابع طبیعی در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند تا بیش از این در حوزه کشاورزی دچار آسیب نشویم.
رئیس سابق شورای شهرستان چابهار با تاکید براینکه در این سیل کشاورزی که تنها منبع ارتزاق مردم بوده است آسیب جدی دیده است، عنوان می‌کند: اگر این سیل‌بند‌ها ایجاد نشود با یک سیل دیگر چیزی از زمین‌های کشاورزی باقی نمی‌ماند.
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
