رئیس سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران در گفتگو با رویداد۲۴:
مددجویان برای تامین مواد از گرمخانه خارج می‌شوند/ به دنبال گرفتن مجوز مصرف مواد مخدر معتادان در گرمخانه‌ها هستیم
این روز‌ها تصاویری از حضور معتادان متجاهر در مناطقی از تهران منتشر شد همچنین برخی از اهالی رسانه از سرگردانی معتادان در برخی از ترمینال‌های تهران در ساعات اولیه صبح و بعد از بسته شدن گرمخانه‌ها خبر دادند. موضوعی که مساله بی‌سرپناه ماندن این افراد و افراد بی‌خانمان فاقد اعتیاد را در شرایط انتشار ویروس کرونا پررنگ می‌کند.
رویداد۲۴ شادی مکی: تاسیس گرمخانه از سوی شهرداری برای افراد بی‌سرپناهی که بخش عمده‌ای از آنان را معتادان بی‌سرپناه تشکیل می‌دهند و بخشی نیز شامل افراد بی‌سرپناه فاقد اعتیاد است راهکاری بود برای حفاظت از افراد بی‌سرپناه در طول شب که معمولا خطرات بیشتری در دل خود دارد همچنین تمهیدی بود برای طی کردن شب‌های سرد سال که افراد بی‌سرپناه را در معرض یخ‌زدگی و مرگ در اثر سرما قرار می‌داد.
همزمان با شیوع ویروس کرونا، مراکز ماده ۱۶ به دستور ستاد مبارزه با مواد مخدر و تاکید وزارت بهداشت تعطیل و بخشی از زندانیان کشور نیز با تصمیم سازمان زندان‌ها ترخیص شدند. هر دو این تصمیمات به دلیل نبود شرایط لازم برای فاصله‌گذاری اجتماعی و انجام مراقبت‌های بهداشتی ضروری در این مراکز اتخاذ شد. سرازیر شدن معتادان متجاهر و زندانیانی که خانه و خانواده‌ای به عنوان سرپناه نداشتند به خیابان‌ها مساله در نظر گرفتن سرپناه برای این افراد را در راستای محافظت از آن‌ها در برابر ویروس کرونا و جلوگیری از انتقال آن مطرح می‌کند.
در این بین به نظر می‌رسد تنها مامنی که این افراد می‌توانند در شرایط فعلی روی آن حساب کنند، همان گرمخانه‌های شهرداری است. اما نکته این است که آیا این گرمخانه‌ها ظرفیت و امکانات لازم برای حمایت از این افراد را که حالا تعدادشان چند برابر شده است دارد؟
بیشتر بخوانید: ترکیب نگران کننده معتادان متجاهر و بحران کرونا/ چرا معتادان را از مراکز ماده ۱۶ بیرون کردند؟
بیشتر بخوانید: ترکیب نگران کننده معتادان متجاهر و بحران کرونا/ چرا معتادان را از مراکز ماده ۱۶ بیرون کردند؟
رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی دچالش جدی گرمخانه‌ها
سید مالک حسینی رئیس سازمان رفاه خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران به رویداد۲۴ می‌گوید: در حال حاضر درخصوص گرمخانه‌هایمان تحت فشار قرار داریم زیرا بخش عمده‌ای از افرادی که مشمول طرح‌هایی مانند ترخیص زندانیان از زندان یا ترخیص و رها کردن معتادان متجاهر پس از تعطیلی مراکز ماده ۱۶ شده‌اند، در صورت نداشتن سرپناه آواره خیابان‌ها می‌شوند.
او می‌افزاید: این افراد یا به سمت گرمخانه‌ها می‌آیند یا اینکه همکاران ما در فوریت‌های اجتماعی خودشان را ملزم می‌دانند که به این افراد مراجعه کرده و آن‌ها را ترغیب به حضور در گرمخانه‌ها می‌کنند، البته اگر فردی در خیابان باشد و نخواهد به گرمخانه بیاید ما ضابط قضایی نیستیم و اجازه نداریم فردی را به اجبار به گرمخانه منتقل کنیم.
رئیس سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران اظهار می‌کند: موضوع شیوع ویروس کرونا که پیشامد ما تنها دو راه داشتیم یکی آنکه گرمخانه‌ها را نیز مانند مراکز ماده ۱۶ تعطیل می‌کردیم، که اگر این مساله رخ می‌داد وضعیتی که در حال حاضر به لحاظ حضور معتادان در برخی خیابان‌ها مشاهده می‌کنید از اول اسفند ماه شاهد بودیم. راه دوم این بود که مراکز را تعطیل نکنیم بلکه سطح مراقتب‌های بهداشتی را افزایش دهیم.
او با بیان اینکه برای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در گرمخانه‌ها با چالش جدی مواجه شده‌ایم، خاطرنشان می‌کند: تنها در گرمخانه خاوران هر شب ۸۰۰ نفر را پذیرش می‌کنیم که طبیعتا با توجه به مساحت گرمخانه این افراد نزدیک به هم قرار گرفته و فاصله اجتماعی لازم برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا در بین مددجویان را نمی‌توانیم رعایت کنیم.
حسینی ادامه می‌دهد: در این شرایط هم دو راه حل داریم یکی اینکه پذیرش خود را بر مبنای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی قرار دهیم که در این صورت باید هر شب تنها ۲۰ درصد از مراجعه‌کنندگان را پذیرش کرده و ۸۰ درصد مابقی را رها کنیم. یا اینکه سعی کنیم اطلاعات‌مان را برای مراقبت‌های بهداشتی به روز کنیم که همکاران ما به صورت مستمر دراین زمینه اقدام کرده و فعالیت‌های مناسب در این حوزه را انجام می‌دهند. همکاران رسانه‌ای ما نیز مرتب با ما در تماس بوده و نکاتی را به ما گوشزد می‌کنند.
او با اشاره به اینکه با توجه به شیوع کرونا و اهمیت پیشگیری از ابتلا به این ویروس در بین مددجویان ضدعفونی کردن گرمخانه‌ها در طول روز ۳ بار انجام می‌شود، عنوان می‌کند: تمامی لباس‌های افراد پذیرش شده در همان بدو ورود گرفته و ضدعفونی می‌شوند. اگر یک فرد در طول حضورش در گرمخانه ۱۰ بار هم بیرون برود باید هربار مسیر بهداشتی را به صورت کامل طی کند، یعنی دوش بگیرد و اگر ساکن ثابت گرمخانه است لباس داخل گرمخانه را بپوشد این لباس‌ها تقریبا ۲ تا ۳ روز یکبار به خشکشویی می‌روند. حال اگر فرد ساکن ثابت گرمخانه نیست در هر بار ورود به گرمخانه لباس و لوازم بهداشتی نو دریافت می‌کند که مختص خودش است و اگر رفت و دیگر نیامد لباس‌های گرمخانه او به خشکشویی رفته و همان پروسه را برای استفاده بعدی طی می‌کند.
درخواست برای متادون تراپی در گرمخانه‌ها
رئیس سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران می‌گوید: ما روزانه ۳ هزار قطعه ماسک را بین مددجو‌هایمان در گرمخانه‌ها توزیع می‌کنیم. زیرا این افراد در شرایط بسیار نزدیک به هم در گرمخانه‌ها قرار می‌گیرند و ما با توزیع ماسک سعی می‌کنیم جلوی انتقال ویروس در این شرایط را از مددجویی به مددجوی دیگر بگیریم.
او با بیان اینکه ما در گرمخانه‌ها با طیفی از جامعه مواجه هستیم که به دلیل شرایط خاص خود اصولا فرهنگ رعایت مراقبت‌های بهداشتی را ندارد، تصریح می‌کند: این افراد به طور طبیعی در طول روز در مراکز خضور ندارند. البته سعی ما بر این است که خروجشان از گرمخانه کمتر شود به همین منظور نیز مایحتاجشان را تامین کرده و به درباره خطرات ویروس کرونا و تردد در خیابان‌ها به آن‌ها آموزش داده‌ایم که خوشبختانه این آموزش‌ها مثمر ثمر بوده و باعث شده تعداد افرادی که در طول روز از گرمخانه‌ها بیرون نمی‌روند بیشتر شود، موضوعی که نشان می‌دهد آن‌ها نیز خطر را احساس کرده‌اند.
حسینی با اشاره به ضرورت تردد کمتر مددجویان گرمخانه‌ها در فضای خارج از گرمخانه که معمولا برای تامین مواد صورت می‌گیرد، عنوان می‌کند: یکی از مسائل اساسی ما در گرمخانه‌ها موضوع تامین مواد این افراد در زمان حضور در گرمخانه است به این معنا که ما پیش از شیوع کرونا و در فصل سرما به صورت شفاهی از مراجع مربوطه خواستیم که یا متادون‌تراپی را برای ما فعال کنند یا اینکه برایمان امکان ایجاد اتاق مصرف را فراهم کنند که این موضوع نیازمند مصوبه ستاد مبارزه با مواد مخدر است و باید زیر نظر پزشک انجام گرفته و مواردی را نیز خود ستاد تامین کند.
او تصریح می‌کند: بعد از شیوع ویروس کرونا و احساس ضرورت بیشتر ما این درخواست را به صورت کتبی هم مطرح کردیم که در حال حاضر این تقاضا به کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر رفته و در انتظار تصمیم‌گیری نهایی هستیم. اگر این مجوز به ما داده شود منجر به کاهش آسیب‌های مربوط به اعتیاد در گرمخانه‌ها شده و این افراد کمتر در خارج از گرمخانه تردد می‌کنند که این موضوع می‌تواند ریسک ابتلای افراد به این ویروس را کاهش دهد.
حسینی با تاکید بر اینکه تا امروز بین مددجویان گرمخانه‌ها حتی یک مورد ابتلا به ویروس کرونا هم نداشته‌ایم و تنها ۳ یا ۴ مورد مشکوک به کرونا را شناسایی کردیم، توضیح می‌دهد: ما در بدو ورود افراد، آن‌ها را مورد تب‌سنجی و معاینات لازم قرار می‌دهیم. اگر فردی سرفه‌های مشکوک و شرایط فیزیکی نامناسب داشته باشد او را به اتاق ایزوله‌ای که در گرمخانه‌ها وجود دارد منتقل می‌کنیم تا زمانی‌که اورژانس یا در همان گرمخانه سلامت وی را تایید کند یا اینکه فرد را به مرکز درمانی ببرد و آن مرکز تاییدیه سلامت فرد را صادر کند. اگر فرد مبتلا به ویروس کرونا نباشد که در این صورت او را دوباره به گرمخانه باز می‌گردانیم اگر مبتلا باشد که مرکز درمانی وی را بستری می‌کند.
او با بیان اینکه همکاران ما در گرمخانه‌ها حتما باید گزارش اورژانس را به ما بدهند، در غیر این صورت با فرد خاطی برخورد می‌شود، عنوان می‌کند: مواردی هم بودند که پس از انتقال فرد توسط اورژانس از گرمخانه به بیمارستان او دیگر به گرمخانه بازنگشته است و اورژانس در گرمخانه داشتیم که وقتی فرد منتقل شده به بیمارستان توسط اورژانس، دیگر باز نگشته است و اورژانس تنها به صورت شفاهی به ما اطلاع داده که فرد مشکلی نداشته است.
رئیس سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران می‌افزاید: افراد معتاد معمولا از نام قرنطینه می‌ترسند، زیرا برای‌شان قابل تصور نیست که دو هفته در قرنطینه بیمارستان بمانند و امکان مصرف مواد را نداشته باشند. به همین دلیل برخی از افراد از همان در بیمارستان فرار می‌کنند و حتی مواردی داشتیم که بیمارستان باتوجه به علائم فرد تشخیص داده که باید از کیت تشخیص کرونا برای وی استفاده شود، اما فرد ترسیده و فرار کرده است. اما در داخل گرمخانه موردی از ابتلا نداشتیم.
بیشتر بخوانید:تصمیم‌گیری نهایی برای جمع آوری مجدد معتادان متجاهر
ماجرای اتاق پدر و کودک چه بود؟
او همچنین درباره شرایط اتاق‌های پدر و کودک و مادر و کودک اظهار می‌کند: ما اصولا نمی‌توانیم کودکان را در گرمخانه‌ها پذیرش کنیم، زیرا در حوزه وظایف سازمان بهزیستی است و چنین اختیاری نداریم، اما به دلیل مواجه شدن با مواردی به سمت ایجاد این اتاق‌ها حرکت کرده‌ایم.
حسینی می‌افزاید: در منطقه ۱۴ که منطقه پایلوت ماست یک اتاق پدر و کودک ایجاد کردیم. اما اتاق مادر و کودک را در دو گرمخانه از ۴ مرکزی که برای زنان داریم ایجاد کرده‌ایم. زیرا مواردی پیش آمده است که یک پدر با فرزند خردسالش را در شرایط سرما در نیمه شب مشاهده می‌کنیم که بی‌سرپناه مانده‌اند، اما یا پدر حاضر به جدا شدن از بچه نیست یا اینکه همکاران ما در بهزیستی امکان حضور ندارند و یا اینکه کودک اجازه نمی‌دهد که او را از پدرش جدا کنیم. در این شرایط اگر پدر آسیب دیده باشد باید مددکار با کودک صحبت کند تا ترسش ریخته و بعد به مراکز بهزیستی منتقل شود.
او می‌گوید: در زمستانی که گذشت همکاران ما با پدری برخورد کردند که مصر‌ف‌کننده مواد بود و با دختر و پسرخردسالش که هر دو زیر ۹ سال سن داشتند برای یافتن کار به تهران آمده و در سرما بدون سرپناه مانده بودند. همکاران ما با انجام هماهنگی‌های لازم، آن‌ها را به یکی از مددسرا‌ها بردند و روز بعد تعیین تکلیف شدند این موضوع باعث شد که دغدغه ایجاد اتاق پدر و کودک را داشته باشیم. چنین مواردی را از شب تا صبح در این اتاق ویژه نگهداری و فردا صبح با بهزیستی برای بررسی هماهنگ می‌کنیم تا کودک را به مراکز مربوطه منتقل کنند.
رئیس سازمان ر فاه، خدمات اجتماعی و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران با تاکید براینکه به ندرت با مادر یا پدری که همراه با کودک خود بی‌سرپناه مانده و حاضر به حضور در گرمخانه‌ها باشند مواجه می‌شویم، عنوان می‌کند: تا کنون تعداد مادر و کودک‌های مراجعه کننده به گرمخانه‌ها بیشتر بوده است، اما تعداد پدر و کودک ما طی زمستان ۹۸ به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسیده است.
وی خاطرنشان می‌کند: این معضل بسیار جدی است و وقتی با پدری همراه با کودک خود مواجه می‌شوید که بی‌پناه در خیابان مانده‌اند، به دلیل وجود بیماری و سایر آسیب‌ها در گرمخانه نمی‌توان کودک را پذیرش کرد و به همین دلیل این تمهید را اندیشیدیم. اما جالب است که حتی در شرایط شیوع کرونا هم در تعداد این افراد تغییری ایجاد نشده و تعداد موارد مراجعه افزایش نداشته است.
به گزارش رویداد۲۴ با وجود تلاش‌های صورت گرفته برای پذیرش افراد بی‌خانمان اعم از معتاد و فاقد اعتیاد همچنان این سوال وجود دارد که در شرایط شیوع کرونا و ترخیص زندانیانی که بعضا ممکن است سرپناهی برای ماندن نداشته باشند، با ازدحام این افراد در خیابان‌ها چه باید کرد؟ در صورت تدوین پروتکل‌هایی برای ساماندهی معتادان متجاهر در این مراکز تکلیف افراد بی‌خانمان فاقد اعتیاد چه خواهد شد؟
خبر های مرتبط
