جدایی کارگزاران از اصلاح طلبان و بازگشت به تنظیمات کارخانه/ چیزهایی که درباره اختلافات اصلاح طلبان باید بدانید
رویداد۲۴ میثم سعادت: روزی که نتایج انتخابات مجلس منتشر شد، اعضای کارگزاران سازندگی بیشتر از همه تعجب کرده بودند؛ حزبی که ادعای رهبری اصلاح طلبان را داشت، در شهر بزرگ تهران تنها ۲۸۰۰ رای کسب کرد؛ آن هم با استفاده از نام آیت الله هاشمی و رپرتاژ‌هایی که مرتب صدا و سیما برای لیست کارگزاران رفت بود تا بگوید اصلاح طلبان در انتخابات شرکت می‌کنند. جالب اینجا بود که کارگزاران به مدد ثروت افسانه‌ای بعضی اعضای آن در رسانه این حزب (روزنامه کارگزاران سازندگی) بار‌ها علیه عارف موضع‌گیری کرده بود و او را محافظه‌کار خوانده بود، اما در حالی که عارف محافظه‌کار به رای اکثریت احزاب تمکین کرد، با اشتباه محاسباتی کارگزاران سازندگی، سابقه تلخی به جا ماند و مشخص شد نهایت اقبال عمومی به کارگزاران چقدر است.
حزب کارگزاران البته اعتقاد داشت اگر خاتمی و دیگر چهره‌های اصلاح طلب از لیست حمایت می‌کردند، نتیجه به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد. احتمالا در این صورت اینحزب به جای ۲۸۰۰ رای، مثلا ۵۰۰۰ هزار رای در تهران به دست می‌آورد.
کارگزاران سازندگی در طول دوران فعالیت خود همیشه معتقد بوده هرگز اشتباه نمی‌کند. آنها ائتلاف کارگزاران- مشارکت در انتخابات ۸۸ (ائتلافی که تا ۹۶ همچنان حفظ شده بود) را محصول اشتباه مشارکت در معرفی مصطفی معین در انتخابات ۸۴ می‌دانند و اصلا باور به ضعف‌های احتمالی نیرو‌های خود نیستند. حالا هم که تحلیل کارگزاران از انتخابات نقش بر آب شده است، آنها به دنبال مقصر در جای دیگری هستند.
بیشتربخوانید: هر رای ۳۵۰ هزار تومان!/ نمایندگی مجلس یا عضویت در شورای محله؟ +جدول
به گزارش رویداد۲۴ اعضای کارگزاران سازندگی در این یک سال تلاش زیادی کردند تا خروجی شورای عالی اصلاح طلبان را به نفع خود تغییر دهند. مخالفت با طرح سرا و اصرار روی طرحی به نام پارلمان اصلاحات مهمترین نمود این مخالفت بود. کارگزاران هوشمندانه برای اینکه متهم به محافظه‌کاری نشود، به روشنفکران منتقد خاتمی مثل احمد زیدآبادی نیز تریبون می‌داد تا نقدهای خود را مطرح کنند و در کنار این یادداشت‌ها، مطالب محمد قوچانی بود که جهانگیری و محسن هاشمی و امثالهم را قهرمانان نجات ایران معرفی می‌کرد!
کرباسچی و بازتعریف اصلاحات
در حالی که در میانه دهه هفتاد، اصلاح طلبی دموکراسی خواه مقابل محافظه کاران تعریف شده بود، حالا غلامحسین کرباسچی تعریف جدیدی برای اصلاحات ارائه داده است: «من اصلاح‌طلبی را غیر از حل مشکلات مردم نمی‌دانم. اصلاح‌طلبی بحث‌های سیاسی شعاری نیست. اصلاح‌طلبی یعنی دنبال کردن حل معضلات کشور، مشکلات مردم و توسعه به معنای همه‌جانبه. فکر می‌کنم باید از هر کسی که در جهت توسعه توانایی بیشتری دارد، کمک گرفت.»
این تعریف با آنچه روشنفکران و اساتید دانشگاه در دوره بعد از دوم خرداد تعریف کردند تفاوت دارد که البته کرباسچی همه آنها را رد می‌کند «اصلاح‌طلبی محیط آکادمیک نیست که بخواهیم حرف‌های تئوریک بزنیم. این حرف‌ها را در دانشگاه و مجلات و روزنامه‌ها می‌توان گفت، اما در صحنه سیاسی کشور، جایی برای تئوری‌پردازی سیاسی نیست. صحنه سیاست جای عمل است و عمل افرادی که به دنبال توسعه کشور از مسیر کار حساب شده هستند با افرادی که این موازین را قبول ندارند فرق دارد.»
کرباسچی البته در سالنامه روزنامه سازندگی و در مناظره با مصطفی تاجزاده، نیز این مضامین را گفته بود، اما به خاطر شیوع کرونا، این صحبت‌ها خیلی دیده نشد.
صحبت‌های کرباسچی با واکنش‌های زیادی مواجه شد. برخی مثل احمد حکیمی پور، احمد زیدآبادی، صادق زیباکلام و ... در نقد اصلاح طلبان با کرباسچی همراهی می‌کنند. با این تفاوت که کرباسچی گزینه جایگزین را علی لاریجانی یا ائتلافی از میانه‌رو‌ها به رهبری یکی از فرزندان یا نزدیکان هاشمی می‌داند اما زید آبادی و زیباکلام و ... دست‌کم نگاه تحول‌خواهانه‌تری نسبت به مسائل دارند.
محمد قوچانی نیز در روزنامه سازندگی شنبه (با عکس یک صفحه‌ای از محسن هاشمی) نوشته «این پوپولیسم سیاسی است که جبهه اصلاحات را هدایت می‌کند.» او بدون اینکه به ۲۸۰۰ رای حزب کارگزاران در انتخابات گذشته اشاره کند و سابقه بیشت و خرده‌ای ساله کرباسچی در دبیرکلی کارگزاران سازندگی را نقد کند، تعدد احزاب کوچک را نقد کرده و از ضرورت احیای اصلاحات سخن گفته است. در مقابل بعضی چهره‌های اصلاح طلب نیز از کرباسچی انتقاد کرده‌اند. جلال جلالی زاده با کنایه به جملات کرباسچی گفته کارگزاران باید از جریان اصلاحات کنار گذاشته شود: «برخی از آقایان همیشه به دنبال قدرت بوده‌اند و تحت هیچ شرایطی حاضر نیستند، به خاطر مردم کاری را انجام دهند، این اصلاح‌طلبان بدلی همواره با استفاده از حمایت اصلاح‌طلبان به دولت، مجلس و شورای شهر راه یافته‌اند و این استنباط برایشان ایجاد شد که دارای پایگاه مردمی و رای هستند، اما این انتخابات نشان داد وقتی که آنها با تابلوی حزبی خود و بدون حمایت اصلاح‌طلبان لیست ارائه دهند، شانسی برای موفقیت ندارند. اتفاقات اخیر به خوبی نشان داد که جریان اصلاحات نیاز به یک نوسازی دارد و در این دگرگونی باید ناخالصی‌ها پاک شود، تا دوباره شاهد پویایی جبهه اصلاح‌طلبی باشیم، کسانیکه به آقای خاتمی اعتقادی ندارد، نمی‌تواند در این جریان به کار خود ادامه دهند، زیرا وی شناسنامه اصلاح‌طلبی است و کسی نمی‌تواند سید محمد خاتمی را کنار بگذارد، بلکه این افراد هستند که از جبهه اصلاحات کنار گذاشته خواهند شد.»
انتقاد دیگر از طرف جواد امام دبیرکل مجمع ایثارگران اصلاح طلب بود. امام که جایگزین طاهرنژاد در کمیته استان‌های شورای عالی شده، درباره رفتار کارگزاران گفته «آقای کرباسچی اول باید مشخص کند که به عنوان دبیرکل و تصمیم شورای مرکزی جریان سازندگی صحبت کرده‌اند یا نظرات شخصی خودشان را بیان می‌کنند؛ چراکه شاهد هستیم آقای کرباسچی یکجور صحبت می‌کند، آقای عطریانفر به گونه‌ای دیگر و همچنین آقای مرعشی، قوچانی یا طاهرنژاد هر کدام به نحوی غیر از دیگران اظهارنظر می‌کنند.»
پیش از انتخابات هم اخباری منتشر شده بود که کرباسچی با کمک نیرو‌های میانه‌روی حزب مثل قوچانی توانسته رای به حضور در انتخابات بگیرد و طیف مدرن‌تر مثل مرعشی با حضور در انتخابات مخالف بوده، چون بر خلاف مصوبه شورای عالی بوده است. جواد امام هم به این موضوع اشاره کرده «برخی احزاب کار غیرتشکیلاتی انجام داده و یک ائتلاف جدید تشکیل دادند و برخی از اعضای صاحب‌نام شورای عالی برخلاف تصمیم جمع و بعد از اینکه قرار شد اصلاح‌طلبان و شورای عالی لیستی نداشته باشد، رفتند و با بعضی از افراد و احزاب کنفرانس خبری تشکیل دادند و شروع به فعالیت‌های انتخاباتی کردند؛ این مغایر با تصمیم شورای عالی بود.»
قبل از آن هم حسین مرعشی مشکل اصلاح طلبان را رقابت با لاریجانی دانسته معتقد بود: «ما نتوانستیم استراتژی وحدت را بین آقای لاریحانی که نماینده اصولگرایان میانه بود با آقای عارف که نماینده اصلاح‌طلبان تلقی می‌شد، برقرار کنیم. آنها از همان ابتدای تشکیل مجلس بر سر کرسی ریاست مجلس رقابت و آن استراتژی را فدا کردند.»
کارگزاران سازندگی کار خود را برای انتخابات ریاست جمهوری با ایده حمایت از لاریجانی از هماکنون آغاز کرده است؛ بخش عمده اصلاح طلبان با ایده مخالفت دارند. محمود میرلوحی به نمایندگی از حزب اتحاد ملت گفته اصلاح طلبان برای انتخابات ۱۴۰۰ به کاندیدای قرضی تن نمی‌دهند.
به نظر می‌رسد ایده کارگزاران برای حمایت اصلاح طلبان از لاریجانی، از هماکنون با مشکلاتی مواجه است و احتمالا تلاش‌های آنها برای ایجاد ائتلاف بر لاریجانی سخت به ثمر بنشیند یا اصلا ثمر ندهد. شاید این اعتراضات و انتقادات مقدمه تولد جریان جدیدی در کشور باشد که گرچه در انتخابات اخیر توفیق حداقلی هم نداشت، اما همچنان در بزنگاه‌های رقابت بین دو جناح سیاسی، می‌تواند بار دیگر عرض اندام کند. جریانی که از پزشکیان تا لاریجانی و از فرزندان هاشمی تا برادر روحانی و جهانگیری می‌توانند در آن نقش آفرینی کنند.
