نظرات دانشور در مورد زنان خیابانی، کودکان بدون شناسنامه، وظایف اجتماعی شهرداری و عملکرد شهرداری و شورای شهر
آقای قالیباف مدیر توانمندی است ولی یک مقدار بلند پرواز است. هر از چندگاهی هوس شرکت در انتخابات ریاست جمهوری می‌کند و این باعث می‌شود که حواسش از مسائل شهر پرت بشود. یکی از اشکالاتی که به ایشان وارد است اینکه از مدیران متخصص استفاده نمی‌کند، حداقل در این حیطه که من فعال هستم به این صورت است. در حیطه اجتماعی آقای قالیباف هیچ وقت از متخصصین استفاده نکرد.
رویداد۲۴- چند هفته پیش بود که خبرنگار پایتخت در گفت‌وگویی حضوری با فاطمه دانشور از او در مورد معضلات اجتماعی شهر تهران سوال کرد و بخش اول این مصاحبه در پایگاه خبری پایتخت، منتشر شد. بخش دوم مصاحبه تفصیلی پایتخت با فاطمه دانشور، عضو شورا و رئیس کمیسیون اجتماعی شورای شهر تهران به شرح زیر است:
پایتخت: خبرگزاری‌ها چند روز پیش اعلام کردند که حدود ۱۰ هزار روسپی در پایتخت وجود دارد. با توجه به اینکه برخی مسئولین راه حل این مساله را در پنهان کردن آن می‌دانند. شما دلایل رشد این آسیب اجتماعی را چه‌چیز می‌دانید، چه راهکارهایی پیشنهاد می‌دهید و در زمینه خدمات شهری چه کمکی می‌شود به اینها کرد؟
دانشور: یک بخش مهم آن قطعا مشکلات اقتصادی است و بخش دیگر همان‌طور که گفتم انباشتگی آسیب‌های اجتماعی است. ببینید وقتی بچه‌ای خارج از روابط نکاح باشد که تعداد آن هم کم نیست و شناسنامه نتواند بگیرد، دختران‌شان به سرعت جذب باندهای فساد می‌شوند. مثل روسپی‌گری و متاسفانه نمی‌دانم دلیلش چیست ولی قطعا یک دلیل علمی دارد که اکثر معتادین هم دختر به دنیا می‌آورند و خیلی وقتا این دخترها علاوه بر اینکه حاملین مواد مخدر می‌شوند، خودشان هم تن فروشی می‌کنند و یک بخشی از این رشد، مربوط به قشر آسیب دیده اجتماعی می‌شود. یک بخشی هم مربوط به نبود کار و نچرخیدن چرخه اقتصاد است که باعث می‌شود که در واقع به این سمت و سو روی بیاورند و مشکلات اقتصادی باعث می‌شود که تمایل ازدواج در جوان ها کم بشود به ویژه براساس مصاحبه هایی که من داشتم تمایل ازدواج در پسران کم‌تر از دختران است ولی تقاضای جنسی وجود دارد و این تقاضای جنسی باعث می‌شود که عَرضه خودش را نشان بدهد و عاملان آن عرضه هم دخترانی هستند که نمی‌توانند ازدواج کنند، بی‌کار هستند، مشکلات معیشتی دارند و خب طبیعی است که آمار روسپی‌گری افزایش پیدا می‌کند، در واقع باید برای حل این موضوع مشکلات اقتصادی را برطرف نمود و با ایجاد شغل می‌توان بخش عظیمی از این مشکل رابرطرف کرد. از طرفی مسائل را به درستی شناخت و راهکار برای آن ارائه داد مثلا در مورد همین بچه‌ها تا آنجایی که ممکن است ما بتوانیم برای آنها شناسنامه صادر کنیم و طوری باشد که اینها دچار آسیب نشوند، مثلا شناسنامه‌هایی که صادر هم می‌شود اسم پدر ندارد. که خود این هم یک چالش است و برای آن بچه می‌تواند هزار و یک آسیب به وجود بیاورد و او نیز درصدد انتقام برآید و امنیت اجتماعی را دچار اختلال کند. لذا به اعتقاد من مسائل باید توسط دانشمندان حوزه خودش واکاوی بشود. این پدیده فقط مربوط به ایران نیست٬ وقتی کشورهای مختلف روی این مساله کارکردند و این موضوع را مورد بررسی قرار دادند باید دید که چطور موفق شدند، مثلا در حوزه ساماندهی کارتون خواب‌ها و معتادان، یک خیریه ای در آلمان تجربه خیلی موفقی دارد و از هر ۱۰۰ کیس ۶۵ مورد را اصلاح می کند، یعنی بازگشت به اعتیاد ندارند، در صورتی که در کشور ما این عدد خیلی پایین تر است فکر کنم زیر ۵ باشد به صورت دقیق بخواهم بگویم از هر ۱۰۰ نفر، ۳ نفر به صورت کامل اعتیاد را ترک می‌کنند! در صورتی که در آلمان اینها از ۱۰۰ نفر، ۶۵ مورد بهبودی دارند که دیگر به اعتیاد باز نمی‌گردند، باید ببینیم آنها از چه فرمولی استفاده کردند! ما اساسا مطالعات اجتماعی‌مان خیلی ضعیف است. در زمینه خدمات شهری وظیفه ای را که من حس می کنم ساماندهی مادران و کودکان است. این مساله خیلی مهم است. باید اینها را از خیابان و از محیط پرخطر خارج کنیم از طرفی زیرساخت های بهزیستی را توسعه بدهیم تا بتوانیم برای اینها یک ظرف مناسب پدید بیاوریم. اگر این زیرساخت جدی گرفته نشود چه در شهرداری و چه در بهزیستی، اینها در بستر جامعه رشد پیدا می کنند و جامعه را آلوده‌تر می‌کنند. چراکه اینها علاوه بر همه مشکلات، بیماری‌های ویروسی هم دارند، مانند ایدز که اتفاقا خیلی شیوع پیدا کرده است و این می‌تواند در جامعه خطر افرین باشد. نبود این ظرفیت‌ها در جامعه می‌تواند مادرانی را که دچار این بیماری هستند، در جامعه رها کند و این خودش بسیار خطر ساز است.
پایتخت: آقای شهردار حدودا ۳ هفته پیش صحبت هایی را مطرح کردند که یکی از آنها این بود که شهرداری وظیفه ای برای ورود به مسائل اجتماعی ندارد و اگر کاری هم انجام می‌دهد در واقع لطفی است که به دولت کرده و می کند، نظر شما دررابطه با این موضوع چیه؟
دانشور: وقتی آقای قالیباف شهرداری را یک نهاد اجتماعی تعریف کرده و گفته که شهرداری این مسئولیت را دارد. پس آخرش نمی‌تواند بیاید بگوید که شهرداری وظیفه‌ای در رابطه با این موضوع ندارد. قطعا هرکدام از نهادها و سیستم ها یکی از بازیگران این عرصه هستند که شهرداری هم از این قاعده مستثنی نیست ولی هرکدام از این ها وظایف مشخص خودشان را دارند، ما در بحث شهرداری براساس مصوبات شورای شهر، برنامه کاهش آسیب های اجتماعی داریم. که شهرداری موظف است که ورود کند به مسائل کارتون‌خواب‌ها، کودکان کار و غیره. اینها مواردی است که باید ورود کند، البته ما نمی‌گوییم که شهرداری باید مددکاری حرفه ای داشته باشد، مددکاری حرفه ای وظیفه بهزیستی است. یک جاهایی باید ارجاع از شهرداری به بهزیستی باشد یعنی ارائه خدمات را بهزیستی انجام بدهد. اینها یک سری هماهنگی های بین بخشی است که قبلا هم گفتم وزارت رفاه قرار بود که وظیفه این هماهنگی بین بخش ها را بر عهده بگیرد و انجام بدهد که بعد از آن اتفاق این ماجرا مغفول باقی ماند و الان با یک انباشتگی مواجه هستیم که در یک زمان کوتاهی حل نمی‌شود. من خیلی نقد دارم به مدیرانی که میایند و می‌گویند، ما یک ساله یا دوساله این موضوع را حل می‌کنیم مثلا یک استاندار میاید و می‌گوید که من دوساله این موضوع رو حل می کنم، رئیس سازمان خدمات اجتماعی میاید و می‌گوید که من دوسال دیگر حلش می‌کنم، آن یکی میاید می‌گوید که اگر تا عید من مشکل را حل نکردم میایم و استعفا می‌دهم، اینها نشانه این است که مساله را نمی دانند و نمی‌شناسند. این مساله هیچ‌وقت به صفر نمی‌رسد، همیشه هست و ما باید کم‌اش کنیم الان به خاطر غفلت ما رشدش خیلی زیاد شده است. این رشد هیچ‌وقت به صفر نمی‌رسد ولی می‌شود کنترل کرد. ما باید برویم روی بحث کاهش آسیب و این شیب را کم کنیم و به قولی معقول‌تر کنیم و به یک استاندارد معقولی برسیم.
پایتخت: بسیاری از کارشناسان حوزه شهری عملکرد شورای شهر را راضی کننده و قابل دفاع نمی‌دانند، با اینکه یک نهاد تاثیر گذاری مثل شورای شهر می‌تواند خیلی کارآمد باشد اما متاسفانه گویا این طور نبوده است، نظر شما به عنوان یک عضو شورای شهر در رابطه با این موضوع چیست؟
دانشور: ما شورای شهر را در حد شورای شهرداری نگه داشتیم، شورای شهر هنوز به آن مفهوم واقعی خود نرسیده است. در شورا بیشتر دیدگاه رئیس مهم است چون اگر رئیس دیدگاه محورگونه داشته باشد، تعاملاتش را با دولت و دستگاه‌های دیگر بیشتر می‌کند ولی وقتی که نگاه شهرداری محور باشد، بیشتر فوکوسش روی بدنه شهرداری هست که در مورد شورای شهر فعلی این اتفاق افتاده است. در دوره آقای مسجد جامعی تا حدی این تعاملات با دستگاه های دولتی داشت صورت می گرفت ولی چون اکثریت غالب اعضای شورای شهر فعلی ما همان طرز تفکر شورای شهرداری را دارند این اتفاق نیفتاد و بخش دیگرش هم این است که مردم باید در گزینه ها و کاندیداهای‌شان در شورای شهر دقت بیشتری بکنند. من نمی‌توانم بگویم که مثلا چرا ورزشکارها را انتخاب می‌کنند که نقش خنثی دارند اما مردم هم باید جایگاه شورای شهر را درک بکنند و بر اساس جایگاه شورای شهر افراد را انتخاب کنند. مثلا ممکن است که یک هنرپیشه خیلی معروف و خوبی داشته باشیم و فکر کنیم که این هنرپیشه معروف که خیلی هم دوست داشتنی است می‌تواند مسئولیت و مسائل شهری را حل کند!
پایتخت: اگر شما بخواهید به آقای قالیباف از ۱ تا ۱۰ نمره بدهید چه نمره ای می‌دهید و نظرتان راجع به عملکرد آقای قالیباف به عنوان تنها شهرداری که ۱۱ سال بر این مسند بوده است، چیست؟
دانشور: آقای قالیباف مدیر توانمندی است ولی یک مقدار بلند پرواز است. هر از چندگاهی هوس شرکت در انتخابات ریاست جمهوری می‌کند و این باعث می‌شود که حواسش از مسائل شهر پرت بشود. یکی از اشکالاتی که به ایشان وارد است اینکه از مدیران متخصص استفاده نمی‌کند، حداقل در این حیطه که من فعال هستم به این صورت است. در حیطه اجتماعی آقای قالیباف هیچ وقت از متخصصین استفاده نکرد و این باعث شد تا منابع زیادی در این حوزه به هدر برود و نگاه به حل آسیب های اجتماعی نگاه نظامی باشد، که این خیلی جواب نمی‌دهد.
منبع: پایتخت
پایتخت: خبرگزاری‌ها چند روز پیش اعلام کردند که حدود ۱۰ هزار روسپی در پایتخت وجود دارد. با توجه به اینکه برخی مسئولین راه حل این مساله را در پنهان کردن آن می‌دانند. شما دلایل رشد این آسیب اجتماعی را چه‌چیز می‌دانید، چه راهکارهایی پیشنهاد می‌دهید و در زمینه خدمات شهری چه کمکی می‌شود به اینها کرد؟
دانشور: یک بخش مهم آن قطعا مشکلات اقتصادی است و بخش دیگر همان‌طور که گفتم انباشتگی آسیب‌های اجتماعی است. ببینید وقتی بچه‌ای خارج از روابط نکاح باشد که تعداد آن هم کم نیست و شناسنامه نتواند بگیرد، دختران‌شان به سرعت جذب باندهای فساد می‌شوند. مثل روسپی‌گری و متاسفانه نمی‌دانم دلیلش چیست ولی قطعا یک دلیل علمی دارد که اکثر معتادین هم دختر به دنیا می‌آورند و خیلی وقتا این دخترها علاوه بر اینکه حاملین مواد مخدر می‌شوند، خودشان هم تن فروشی می‌کنند و یک بخشی از این رشد، مربوط به قشر آسیب دیده اجتماعی می‌شود. یک بخشی هم مربوط به نبود کار و نچرخیدن چرخه اقتصاد است که باعث می‌شود که در واقع به این سمت و سو روی بیاورند و مشکلات اقتصادی باعث می‌شود که تمایل ازدواج در جوان ها کم بشود به ویژه براساس مصاحبه هایی که من داشتم تمایل ازدواج در پسران کم‌تر از دختران است ولی تقاضای جنسی وجود دارد و این تقاضای جنسی باعث می‌شود که عَرضه خودش را نشان بدهد و عاملان آن عرضه هم دخترانی هستند که نمی‌توانند ازدواج کنند، بی‌کار هستند، مشکلات معیشتی دارند و خب طبیعی است که آمار روسپی‌گری افزایش پیدا می‌کند، در واقع باید برای حل این موضوع مشکلات اقتصادی را برطرف نمود و با ایجاد شغل می‌توان بخش عظیمی از این مشکل رابرطرف کرد. از طرفی مسائل را به درستی شناخت و راهکار برای آن ارائه داد مثلا در مورد همین بچه‌ها تا آنجایی که ممکن است ما بتوانیم برای آنها شناسنامه صادر کنیم و طوری باشد که اینها دچار آسیب نشوند، مثلا شناسنامه‌هایی که صادر هم می‌شود اسم پدر ندارد. که خود این هم یک چالش است و برای آن بچه می‌تواند هزار و یک آسیب به وجود بیاورد و او نیز درصدد انتقام برآید و امنیت اجتماعی را دچار اختلال کند. لذا به اعتقاد من مسائل باید توسط دانشمندان حوزه خودش واکاوی بشود. این پدیده فقط مربوط به ایران نیست٬ وقتی کشورهای مختلف روی این مساله کارکردند و این موضوع را مورد بررسی قرار دادند باید دید که چطور موفق شدند، مثلا در حوزه ساماندهی کارتون خواب‌ها و معتادان، یک خیریه ای در آلمان تجربه خیلی موفقی دارد و از هر ۱۰۰ کیس ۶۵ مورد را اصلاح می کند، یعنی بازگشت به اعتیاد ندارند، در صورتی که در کشور ما این عدد خیلی پایین تر است فکر کنم زیر ۵ باشد به صورت دقیق بخواهم بگویم از هر ۱۰۰ نفر، ۳ نفر به صورت کامل اعتیاد را ترک می‌کنند! در صورتی که در آلمان اینها از ۱۰۰ نفر، ۶۵ مورد بهبودی دارند که دیگر به اعتیاد باز نمی‌گردند، باید ببینیم آنها از چه فرمولی استفاده کردند! ما اساسا مطالعات اجتماعی‌مان خیلی ضعیف است. در زمینه خدمات شهری وظیفه ای را که من حس می کنم ساماندهی مادران و کودکان است. این مساله خیلی مهم است. باید اینها را از خیابان و از محیط پرخطر خارج کنیم از طرفی زیرساخت های بهزیستی را توسعه بدهیم تا بتوانیم برای اینها یک ظرف مناسب پدید بیاوریم. اگر این زیرساخت جدی گرفته نشود چه در شهرداری و چه در بهزیستی، اینها در بستر جامعه رشد پیدا می کنند و جامعه را آلوده‌تر می‌کنند. چراکه اینها علاوه بر همه مشکلات، بیماری‌های ویروسی هم دارند، مانند ایدز که اتفاقا خیلی شیوع پیدا کرده است و این می‌تواند در جامعه خطر افرین باشد. نبود این ظرفیت‌ها در جامعه می‌تواند مادرانی را که دچار این بیماری هستند، در جامعه رها کند و این خودش بسیار خطر ساز است.
پایتخت: آقای شهردار حدودا ۳ هفته پیش صحبت هایی را مطرح کردند که یکی از آنها این بود که شهرداری وظیفه ای برای ورود به مسائل اجتماعی ندارد و اگر کاری هم انجام می‌دهد در واقع لطفی است که به دولت کرده و می کند، نظر شما دررابطه با این موضوع چیه؟
دانشور: وقتی آقای قالیباف شهرداری را یک نهاد اجتماعی تعریف کرده و گفته که شهرداری این مسئولیت را دارد. پس آخرش نمی‌تواند بیاید بگوید که شهرداری وظیفه‌ای در رابطه با این موضوع ندارد. قطعا هرکدام از نهادها و سیستم ها یکی از بازیگران این عرصه هستند که شهرداری هم از این قاعده مستثنی نیست ولی هرکدام از این ها وظایف مشخص خودشان را دارند، ما در بحث شهرداری براساس مصوبات شورای شهر، برنامه کاهش آسیب های اجتماعی داریم. که شهرداری موظف است که ورود کند به مسائل کارتون‌خواب‌ها، کودکان کار و غیره. اینها مواردی است که باید ورود کند، البته ما نمی‌گوییم که شهرداری باید مددکاری حرفه ای داشته باشد، مددکاری حرفه ای وظیفه بهزیستی است. یک جاهایی باید ارجاع از شهرداری به بهزیستی باشد یعنی ارائه خدمات را بهزیستی انجام بدهد. اینها یک سری هماهنگی های بین بخشی است که قبلا هم گفتم وزارت رفاه قرار بود که وظیفه این هماهنگی بین بخش ها را بر عهده بگیرد و انجام بدهد که بعد از آن اتفاق این ماجرا مغفول باقی ماند و الان با یک انباشتگی مواجه هستیم که در یک زمان کوتاهی حل نمی‌شود. من خیلی نقد دارم به مدیرانی که میایند و می‌گویند، ما یک ساله یا دوساله این موضوع را حل می‌کنیم مثلا یک استاندار میاید و می‌گوید که من دوساله این موضوع رو حل می کنم، رئیس سازمان خدمات اجتماعی میاید و می‌گوید که من دوسال دیگر حلش می‌کنم، آن یکی میاید می‌گوید که اگر تا عید من مشکل را حل نکردم میایم و استعفا می‌دهم، اینها نشانه این است که مساله را نمی دانند و نمی‌شناسند. این مساله هیچ‌وقت به صفر نمی‌رسد، همیشه هست و ما باید کم‌اش کنیم الان به خاطر غفلت ما رشدش خیلی زیاد شده است. این رشد هیچ‌وقت به صفر نمی‌رسد ولی می‌شود کنترل کرد. ما باید برویم روی بحث کاهش آسیب و این شیب را کم کنیم و به قولی معقول‌تر کنیم و به یک استاندارد معقولی برسیم.
پایتخت: بسیاری از کارشناسان حوزه شهری عملکرد شورای شهر را راضی کننده و قابل دفاع نمی‌دانند، با اینکه یک نهاد تاثیر گذاری مثل شورای شهر می‌تواند خیلی کارآمد باشد اما متاسفانه گویا این طور نبوده است، نظر شما به عنوان یک عضو شورای شهر در رابطه با این موضوع چیست؟
دانشور: ما شورای شهر را در حد شورای شهرداری نگه داشتیم، شورای شهر هنوز به آن مفهوم واقعی خود نرسیده است. در شورا بیشتر دیدگاه رئیس مهم است چون اگر رئیس دیدگاه محورگونه داشته باشد، تعاملاتش را با دولت و دستگاه‌های دیگر بیشتر می‌کند ولی وقتی که نگاه شهرداری محور باشد، بیشتر فوکوسش روی بدنه شهرداری هست که در مورد شورای شهر فعلی این اتفاق افتاده است. در دوره آقای مسجد جامعی تا حدی این تعاملات با دستگاه های دولتی داشت صورت می گرفت ولی چون اکثریت غالب اعضای شورای شهر فعلی ما همان طرز تفکر شورای شهرداری را دارند این اتفاق نیفتاد و بخش دیگرش هم این است که مردم باید در گزینه ها و کاندیداهای‌شان در شورای شهر دقت بیشتری بکنند. من نمی‌توانم بگویم که مثلا چرا ورزشکارها را انتخاب می‌کنند که نقش خنثی دارند اما مردم هم باید جایگاه شورای شهر را درک بکنند و بر اساس جایگاه شورای شهر افراد را انتخاب کنند. مثلا ممکن است که یک هنرپیشه خیلی معروف و خوبی داشته باشیم و فکر کنیم که این هنرپیشه معروف که خیلی هم دوست داشتنی است می‌تواند مسئولیت و مسائل شهری را حل کند!
پایتخت: اگر شما بخواهید به آقای قالیباف از ۱ تا ۱۰ نمره بدهید چه نمره ای می‌دهید و نظرتان راجع به عملکرد آقای قالیباف به عنوان تنها شهرداری که ۱۱ سال بر این مسند بوده است، چیست؟
دانشور: آقای قالیباف مدیر توانمندی است ولی یک مقدار بلند پرواز است. هر از چندگاهی هوس شرکت در انتخابات ریاست جمهوری می‌کند و این باعث می‌شود که حواسش از مسائل شهر پرت بشود. یکی از اشکالاتی که به ایشان وارد است اینکه از مدیران متخصص استفاده نمی‌کند، حداقل در این حیطه که من فعال هستم به این صورت است. در حیطه اجتماعی آقای قالیباف هیچ وقت از متخصصین استفاده نکرد و این باعث شد تا منابع زیادی در این حوزه به هدر برود و نگاه به حل آسیب های اجتماعی نگاه نظامی باشد، که این خیلی جواب نمی‌دهد.
منبع: پایتخت
