سقوط اقتصاد باعث سقوط زیرساخت‌های فرهنگی شد/ اعتماد عمومی برنگردد، با فروپاشی مواجه می‌شویم

رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: اعمال محدودیت‌های کرونایی در ایران در حالی برای چندمین بار در کشور اجرایی می‌شود که در بسیاری از کشور‌های جهان، واکسیناسیون عمومی روبه پایان است و استفاده از ماسک دیگر اجباری نیست. در ایران، اما از هفته گذشته محدودیت‌های کرونایی بار دیگر اعمال شد و علاوه بر منع تردد شبانه، اجازه فعالیت کسب‌وکارها نیز کم شده است.

از همان ابتدای شیوع ویروس کرونا در ایران و سایر کشورها، بسیاری از اصناف و مشاغل دچار مشکل و ضرر شدند و بسیاری هم متاسفانه کار خود را از دست دادند. با تعطیلی برخی از مشاغل و محدودیت‌های ایجاد شده برای برخی دیگر از اصناف، ورشکستگی و عدم تامین منابع مالی، به مهمترین موضوع دوسال اخیر بدل شده است. مشکلاتی که به تبع آن، خشم و ناهنجاری‌های اجتماعی را افزایش داده است.

نهاد خانواده در بحران کرونا آسیب بسیاری دیده است

خانه‌نشینی و بیکار شدن بخشی از مردم جامعه به دلیل ویروس کرونا، نزاع‌ها و اختلافات را نیز افزایش داده است. خودکشی، همسرکشی، دزدی، کار‌های خلاف و ... بخشی از آسیب‌های جدی است که با شیوع کرونا، به مردم جامعه وارد شده است. اعظم آهنگر مدیرگروه مطالعات شهری و منطقه‌ای در مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران اثرات اجتماعی سوءمدیریت بحران را کرونا را بررسی کرده است. او به رویداد۲۴ می‌گوید: مشارکت و همکاری به هم‌نوعان اساسا بخشی از فرهنگ ماست و در ابتدای شیوع کرونا دیدیم که هشتگ «صاحبخانه خوب» راه افتاد و مردم کمک‌های خود را به بیمارستان‌ها و مردم کم‌برخوردار می‌دادند.‌ این زیر ساخت‌های اجتماعی و فرهنگی بود که در فرهنگ ما وجود دارد. اما ما یکسری نهاد اجتماعی داریم مانند نهاد خانواده که در دوران کرونا آسیب بسیار جدی به این نهاد وارد شد.

وی ادامه داد: ۷۵ درصد زنان ما خانه‌دار هستند. فرهنگ ما تا پیش از کرونا این بود که مرد صبح از خانه بیرون می‌رفت و زن به کار‌های منزل می‌پرداخت و عصر مرد به خانه برمی‌گشت، کمی با هم صحبت می‌کردند، شام می‌خوردند و می‌خوابیدند و فردا هم برنامه به همین شکل ادامه داشت. تعامل و معاشرت زیاد با همدیگر را خانواده‌ها آموزش ندیده بودند و همین باعث شد تماس با مشاوران و گزارش خشونت‌های خانگی طی دوران کرونا و قرنطینه، افزایش پیدا کند. از سوی دیگر به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی، کمک‌های همدلانه هم کمتر شد.

بیشتر بخوانید: رقابت با زامبیا، جزایر سولومون و ساحل عاج!/ به جز ایران کدام کشور‌ها معطل تولید داخلی واکسن کرونا مانده‌اند؟

افزایش شکاف اجتماعی در دوران کرونا

این جامعه‌شناس با بیان اینکه دولت در دوران کرونا نمی‌توانست به مردم کمک کند، زیرا با دولت ورشکسته مواجه بودیم، گفت: به طور مثال وام یک میلیون تومانی را با سود ۱۲ درصد دادند، در صورتی که یک میلیون تومان شاید هزینه یک هفته یک خانواده باشد. مدیریت بحران در دوران کرونا به خوبی صورت نگرفت. یکی از وظایف دولت این است که مدیریت سرمایه انجام دهد. در همین دوران کرونا در کشور ما سرمایه‌های سرمایه‌داران بیشتر شد و دولت نتوانست مدیریت سرمایه را انجام دهد.

او ادامه می‌دهد: پول که در سطح کشور بیشتر نشده است، زیرا صادارات و تولیدمان چنان رشد نکرده است. این سرمایه‌دارتر شدن سرمایه‌داران از این جا ناشی می‌شود که اندک سرمایه فقرا به نحوی در جیب سرمایه‌داران رفته و شکاف اجتماعی را بیش از پیش کرده است. بورس و حواشی آن هم یکی از نمونه‌هایی بود که دولت نتوانست به خوبی آن را مدیریت کند.

سقوط اقتصاد در دوران کرونا باعث سقوط زیرساخت‌های فرهنگی شد

آهنگر ادامه می‌دهد: دولت نتوانست مدیریت سرمایه کند، زیرا خودش هم یکی از سرمایه‌داران در کنار سرمایه‌داران اتاق بازرگانی است و طبیعتا به دنبال منافع خودش است. اولین تاثیر کرونا و عدم بحران مدیریت در این دوران، فقیر شدن مردم جامعه بود. سقوط اقتصاد در این دوران باعث سقوط زیرساخت‌های فرهنگی ما و درپی آن افزایش خشونت‌ها و آسیب‌های اجتماعی شد.

دولت اعتماد عمومی را برنگرداند، با فروپاشی مواجه می‌شویم

مدیرگروه مطالعات شهری و منطقه‌ای در مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران با بیان اینکه اگر دولت رئیسی نتواند در این مدت اعتماد و سرمایه عمومی را به جامعه برگرداند، ممکن است با فروپاشی نظام سیاسی و اجتماعی مواجه شویم. پیش از همه این‌ها باید مدیریت کرونا را به دست بگیرد و فاز بندی‌هایی که اساسا غلط است را سامان دهد. ما سابقه واکسیناسیون فلح اطفال، سرخک و ... را داشتیم، چرا از آن‌ها درس نمی‌گیریم؟ چرا در شرایط فعلی باید ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن هنگام پر کردن از بین برود؟ این چه مدیریت کردنی است؟ استان به استان باید واکسینه شود. یک استان را واکسینه کنید و زمانی که سفید شد به سراغ استان بعدی بروید. این رنگ‌بندی استان‌ها از خنده‌دارترین اتفاقات موجود است.

برخی مسئولان، مردم را گله گوسفند در حال هدایت می‌دانند

او ادامه داد: اگر شما به خوبی مدیریت کرده بودید، کار به پیک پنجم نمی‌رسید. زمانی که می‌بینید استان از قرمز به زرد تبدیل می‌شود چرا سریعا محدودیت‌ها را برمی‌دارید که به جای اینکه سفید شود بار دیگر قرمز شود. محدودیت‌ها باید تا سه ماه ادامه داشته باشد و وضعیت همه جا قرمز اعلام کنند و به جهنم از جیب به مردم بدهید. این زرد و قرمز کردن و محدودیت‌هایی که می‌آید و می‌رود جز عادی‌انگاری برای مردم و تخریب روان جامعه و اقتصاد، هیچ چیزی به دنبال خود ندارد. چرا محدودیت‌ها را در یک شهر تا سفید شدن آن شهر ادامه نمی‌دهند؟ چرا به چین و سایر کشور‌ها نگاه نمی‌اندازید که ببینید چه کاری برای برون از این مشکل پیدا کردند؟

این جامعه شناس ادامه داد: من به عنوان فردی که تریبون ندراد صرفا از طریق مصاحبه انتقاداتم را مطرح می‌کنم، اما مگر به حرف ما گوش می‌دهند؟ برخی مسئولان خودشان را عقل کل می‌دانند و دور از جان مردم را گله‌ای گوسفند می‌دانند که در حال هدایت کردنمان هستند.