از پشت در‌های بسته تا انتقادات عیان/ اختلافات ایران و روسیه درباره مساله هسته‌ای چه مواردی است؟

رویداد۲۴ پرونده هسته ای ایران روزهای دشواری را سپیر می کند، رسانه های غربی از پلن بی بایدن در قبال تهران می گویند و چهالر کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان اقدام به صدروب یانیه هشدارآمیزی علیه ایران و در حاشیه اجلاس ایتالیا کردند و از ابراهیم رئیسی خواستند تا فرصت پیش آمده را مغتنم بشمارد. تعلل ایران در بازگشت به مذاکرات هسته ای موجب شده است که روسیه که از حامیان ایران به شما رمی رود اقدام به طرح انتقادات علنی علیه رفتار ایران در قبال بازگشت به مذاکرات احیای برجام کند.

روزنامه العربی الجدید در گزارشی در این باره نوشت: اخیرا اختلافات میان ایران و روسیه پیرامون مذاکرات هسته‌ای وین ایجاد شده است که از خلال انتقادات علنی مسکو از رفتار‌های تهران در قبال این مذاکرات انعکاس یافته است. این برای اولین بار از زمان خروج یک جانبه آمریکا از برجام است که روسیه به صورت علنی در موضوع مذاکرات هسته‌ای انتقاداتی را متوجه ایران می‌سازد. این در حالی است که پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ایران مسکو با انتقاد از موضع واشنگتن و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه تهران، همواره در موضع سیاسی خود در قبال این موضوع از تهران جانبداری کرده است.

اکنون همزمان با افزایش تنش‌ها میان ایران و آمریکا و همینطور طرف‌های اروپایی پیرامون از سرگیری مذاکرات هسته‌ای احیای برجام که از خرداد ماه سال جاری و به در خواست تهران متوقف شده بود، اختلافات میان ایران و روسیه نیز عیان شده است. آمریکا نسبت به استفاده از «گزینه‌های دیگر» در قبال ایران تهدید کرده و اسرائیل نیز تهدیداتی را درباره احتمال حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران مطرح کرده است.

بیشتر بخوانید: حلقه تنگ محاصره علیه تهران/ ایران به مذاکرات احیای برجام بازمی‌گردد؟

آنطور که بیانیه‌های روسیه نشان می‌دهد، اختلافات جدید این کشور با ایران توسط سه عامل هدایت می‌شود. نخست تعلل ایران در از سر گیری مذاکرات هسته‌ای که منجر به درخواست‌های مکرر روسیه از ایران برای بازگشت سریع به مذاکرات شد، اما پاسخی دریافت نکرد و تنها با پاسخ تکراری حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران درباره اینکه ایران «به زودی» به مذاکرات بازخواهد گشت مواجه شد. وعده‌های بی نتیجه ایران اقناع طرف روسی را به همراه نداشته و موجب ابراز نارضایتی مسکو نیز شده بود. میخائیل اولیانوف فرستاده روسیه در مذاکرات روسیه به صورت علنی در سخنانی در توییتر خود نوشت: به زودی: آیا کسی می‌داند که این کلمه در عمل چه معنایی دارد؟

دلیل دوم به مذاکرات تهران با اتحادیه اروپا ارتباط دارد که روسیه آن را تلاش ایران برای دور زدن بقیه طرف‌های مذاکرات هسته‌ای به ویژه روسیه خواند. در همین رابطه، مواضع خود را از زبان اولیانوف اینگونه بیان کرد «مذاکرات بروکسل نمی‌تواند جایگزینی برای مذاکرات وین پیرامون احیای برجام باشد.

اما دلیل سوم تاکید ایران بر ضرورت تجدید نظر در مذاکرات پیشین است. موضوعی که روسیه با آن مخالف است. مسکو با بیانیه وزیر خارجه ایران که چهارشنبه گذشته صادر شد مخالفت کرد. در این بیانیه آمده است که ایران مذاکرات وین را از نقطه بن بستی که در دور ششم مذاکرات به آن رسیده بود، آغاز نمی‌کند. این به معنای آن است که ایران تمایلی به آغاز مذاکرات از نقطه پایان آن در دور ششم مذاکرات ندارد. اولیانوف در توییتی در این باره نوشت: به مواضع امیرعبداللهیان احترام می‌گذاریم، اما به نظر ما هیچ بن بستی در وین وحود ندارد. مذاکراتن باید از نقطه‌ای که در دور ششم به آن دست پیدا کردیم آغاز شود نه از نقطه صفر.

مواضع اخیر روسیه در قبال برنامه هسته‌ای ایران بیانگر روابط دو جانبه میان تهران و مسکو است که از زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد در ایران و همزمان افزایش تنش‌ها میان ایران و غرب بر سر پرونده هسته‌ای و قرار گرفتن روسیه در کنار قدرت‌های غربی و رای دادن به نفع تصممیات ۶ کشور در شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران در سال ۲۰۱۵ آغاز شده بود.