مجتبی امینی جوان تراز انقلابی در سینما/ ارزشی‌ها چگونه جبهه فرهنگی را تصرف کردند؟

رویداد۲۴ اوایل هفته، محمد خزاعی معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان سینمایی کشور، طی حکمی «مجتبی امینی» را به سمت دبیر چهل و یکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر منصوب کرد. مجتبی امینی یکی از تهیه کنندگان تلویزیون ایران است که شهرت او به خاطر ساخت سریال‌هایی است که به «سریال‌های سفارشی» شهرت دارد. مشهورترین اثر او در تلویزیون ایران، سریال گاندو بود که در آن وزارت خارجه دولت روحانی تخریب شده بود. بعد از پایان سریال گاندو نیز تهیه‌کنندگی سریال بسیار پرهزینه حضرت معصومه به مجتبی امینی سپرده شد.

 به جز سریال گاندو، مجتبی امینی تهیه‌کننده سری جدید برنامه سینمایی هفت بود که بعد از خروج فریدون جیرانی، به تهیه‌کنندگی مجتبی امینی و اجرای محمدحسین لطیفی سری جدید آن ساخته شد. با این رزومه انتخاب مجتبی امینی به دبیری جشنواره فیلم فجر، می‌تواند رویکرد این جشنواره را نسبت به فیلمسازان ایرانی نشان دهد.

سال گذشته در چنین روزهایی مجتبی امینی به عنوان رئیس ستاد هنرمندان ابراهیم رئیسی انتخاب شد. در آن زمان برخی دوستان سابق او، تصاویری از وی منتشر کردند که نشان می‌داد در زمان حمله اصولگرایان تندرو به سفارت انگلیس، مجتبی امینی پیش‌نماز آنها بوده است. نماز خواندن در محل سفارت کشورهایی مثل انگلیس و آمریکا، از کنش‌های مورد علاقه جوانان سینمادوست اصولگراست و آن را شبیه نمازخواندن رزمنده‌های دفاع مقدس در خاک عراق می‌دانند که در فیلم آژانس شیشه‌ای، به آن اشاره شده بود.

خود محمد خزاعی که این حکم را برای مجتبی امینی صادر کرده است، به خاطر تهیه‌کنندگی برخی آثار کارگردانان ارزشی شهرت دارد. مهمترین فیلمی که خزاعی ساخته است، قلاده‌های طلا نام دارد که سعی دارد اعتراضات مردم به نتایج انتخابات ۸۸ را مرتبط با سرویس‌های جاسوسی انگلیس معرفی کند. (سریال گاندو هم با محوریت سرویس جاسوسی انگلیس ساخته شده بود) خزاعی همچنین تهیه کننده فیلم به وقت شام اثر بحث برانگیز ابراهیم حاتمی‌کیا بوده است.

بیشتر بخوانید: تاریخ سیاسی جشنواره‌های فیلم در ایران و جهان/ سینما در خدمت ایدئولوژی

به گزارش رویداد۲۴ قبل از مجتبی امینی، برخی دیگر از چهره‌های تندرو دیگر هم این مسیر را پیموده بودند. مشهورترین آنها مسعود ده‌نمکی است. ده‌نمکی در دهه هفتاد، تندروترین نشریه آن زمان به نام «جبهه» و بعدا «شلمچه» را منتشر می‌کرد. این نشریه که به صورت هفتگی منتشر می‌شد، شباهت زیادی به نشریات تندروی فعلی داشت اما یک تفاوت عمده داشت. شلمچه و جبهه مثل نشریات سینمایی و ورزشی آن زمان، پوسترهای متعددی به صورت تمام صفحه منتشر می‌کرد با این تفاوت که این پوسترها تصاویر شهدای دفاع مقدس بودند. همچنین قسمت‌هایی از این نشریه، وصیت‌نامه شهدای جنگ منتشر می‌شد.

مسعود ده‌نمکی بعدا گفت بسیاری از مطالب این نشریه توسط خود او و به نام شهدا منتشر می‌شد اما به هر حال چینش مطالب به شکلی بود که روی تفکرات جوانان اصولگرا اثرگذار بود و آنها را علیه دولت خاتمی، سینما و مسائلی از این دست تحریک می‌کرد.

گفته می‌شود مسعود ده‌نمکی شخصا رهبری حمله‌کنندگان به تجمعات گروه‌های منتقد را بر عهده داشته است. با این حال از ابتدای دهه هشتاد دهنمکی از مطبوعات به سینما رفت. او در این مدت چند فیلم و سریال ساخته که مشهورترین آن‌ها مجموعه فیلم‌های اخراجی‌ها بوده است.

حسن عباسی تحلیلگر اصولگرا نیز هرچند هرگز وارد عرصه فیلمسازی نشد، اما در مقطعی در اواخر دوره احمدی نژاد، تبدیل به تحلیلگر سریال‌های آمریکایی شده بود و تلاش داشت در این مجموعه‌های تلویزیونی، نشانه‌های فراماسونی پیدا کند.

سعید ابوطالب نیز فرد دیگری بود که در دهه هشتاد در عراق توسط نیروهای آمریکایی بازداشت شد. این بازداشت زمینه ساز شهرت او شد. ابوطالب بعد از آزادی در ایران مشهور شد و حتی یک دوره با لیست اصولگرایان وارد مجلس شد اما بعدا کارگردان مجموعه‌هایی مثل «شام ایرانی» و «مافیا» شد که یک دورهمی توسط سلبریتی‌ها است.

آتش مجتبی امینی البته تندتر از مسعود ده‌نمکی نیست و البته تاثیرگذارتر از ده‌نمکی ههم نیست. ده‌نمکی در دوره‌ای رفتاری بسیار تند داشت و حتی متهم بود که به عنوان لباس شخصی با معترضان برخورد می‌کرده است، به همین دلیل القاب تندی مثل «چماقداران سینما» به او داده بودند. در حالی که تصور می‌شد در سال‌های اخیر چهره‌های تندرو از مدیریت سینما کنار گذاشته شده‌اند، حالا با استقرار دولت رئیسی، به وضوح مشخص شده که نه تنها آنها کنار نرفته‌اند بلکه یکی یکی پست‌های مدیریتی به آنها خواهد رسید.

مدیران فرهنگی دولت سیزدهم برای تغییر و مقابله با آنچه مظاهر مدرن می‌خوانند یکی پس از دیگری منصوب می‌شوند؛ مدیرانی که حتی معتقدند «فرش قرمز» هم جزو مظاهر بیگانه است و باید حذف شود. زمانی اسماعیلی وزیر ارشاد درباره فیلم فجر چنین گفته بود: «برنامه تحولی ما آماده است و کاملا روشن است چه اتفاقاتی خواهد افتاد. جشنواره فیلم فجر باید در تراز جریان مومن به انقلاب باشد که این موضوع اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران را شامل می‌شود، بخش‌هایی متناسب با وضعیت جامعه به این جشنواره اضافه خواهد شد. در همین جشنواره امسال در بخش جایزه بهترین فیلم از نگاه ملی ویژه پاسداشت سردار سلیمانی، اهدای جوایز این بخش توسط خانواده این سردار بزرگ انجام شد. این اقدامات در بخش‌های تخصصی در این جشنواره صورت خواهد گرفت. جبهه مومن به انقلاب هم فضای فرهنگ و هنر را رونق خواهد داد و این پایبندی به ارزش‌های انقلاب را به همراه خواهد داشت.»

حالا مجتبی امینی از تهیه‌کنندگی سریال گاندو، قرار است ریل‌گذاری جشنواره فجر را انجام دهد و جشنواره‌ای در «تراز جریان انقلابی» بسازد. ظاهرا اجرای برنامه‌های کلی جریان انقلابی به امینی سپرده شده است؛ چه اینکه او از یکسو تهیه کننده برنامه «هفت» است که بیشترین تاثیر را در معرفی کارگردانان و فیلم‌های ایرانی دارد و از سوی دیگر مدیریت جشنواره فجر به او سپرده شده است.

در سوی دیگر هم در بنیاد فارابی، مجموعه‌ای اصولگرایان دو آتشه پست گرفته‌اند؛ مسعود میرکاظمی معاون رئیس‌جمهور، جواد اوجی وزیر نفت، سعید محمد مشاور رئیس‌جمهور، علی عسگری معاون ستاد اجرایی فرمان امام، علیرضا مختارپور قهرودی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، میثم نیلی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسن خجسته معاون پیشین صداوسیما، سیدمحسن مهاجرانی معاون پیشین و مشاور رئیس صداسیما به‌همراه محمد خزاعی به‌عنوان هیات امنای بنیاد سینمایی فارابی معرفی شدند. این ترکیب در کنار مدیران سینمایی ایران، تقریبا مشخص خواهد کرد که چه آینده‌ای در انتظار سینماست.