رأی الیوم: توقف محموله نفتی عربستان به مصر، تیر خلاص بهبود روابط قاهره – ریاض بود

اما خبر توقف ارسال محموله مشتقات نفتی شرکت آرامکو عربستان برای دومین ماه متوالی به مصر در ماه جاری میلادی که مهم ترین خبر روزنامه ها و پایگاه های خبری دیروز مصر را تشکیل می داد، در واقع تیر خلاصی به بهبود روابط قاهره و ریاض بود.

 عبدالباری عطوان سردبیر رأی الیوم در سرمقاله امروز (دوشنبه) این روزنامه نوشت: مثلث کشورهای عربی حوزه خلیج فارس متشکل از عربستان، امارات و کویت در سایه افت درآمدهای نفتی، فروکش کردن انقلاب های موسوم به بهار عربی که این کشورها را تهدید می کند، شکست سیاست های این کشورها در براندازی دولت سوریه و ورود جنگ یمن به بیستمین ماه خود و فرسایشی شدن این ماجراجویی، نشان می دهد که این کشورها دیگر نیازی به مصر و جایگاه سیاسی این کشور ندارند.

تحلیل گر سرشناس مسائل سیاسی جهان عرب می نویسد، به نظر می رسد که در سایه سیاست های ریاضتی حاشیه نشینان عرب خلیج فارس در مقابله با کسری بودجه که هزینه های آن بر دوش شهروندان این کشورها تحمیل خواهد شد، آنها خوب فهمیده اند که دیگر قادر نیستند برای نجات اقتصاد بیمار مصر، سیل دلارهای خود را روانه خزانه دولت عبدالفتاح السیسی کنند، لذا برای توجیه این ناتوانی و انصراف از کمک به قاهره، به دنبال بهانه هستند.

سردبیر رای الیوم تاکید کرده که دولت مصر خیلی زود به رویکرد حاشیه نشینان خلیج فارس پی برد، به همین دلیل، مجبور شد تا جام زهر صندوق بین المللی پول را سر بکشد و از این نهاد پولی و با شرایط بسیار سخت، 12 میلیارد دلار وام بگیرد، نرخ ارز را در کشورش شناور کند، یارانه برق و کالاهای اساسی دیگر را بردارد و خود را با عواقب ناشی از خشم مردمی آماده کند که اوج آن ممکن است در قیامی خود را نشان دهد که قرار است جمعه آینده به نام «قیام فقراء» در سراسر مصر برگزار شود.

عطوان در ادامه نوشت: پیش بینی این که پاسخ مصر به ناسپاسی حاشیه نشینان عرب خلیج فارس چگونه خواهد بود، به گفته یکی از نویسندگان مصری در یکی از موارد زیر خود را نشان می دهد: اول این که مصر گام جدی برای همگرایی با هریک از کشورهای ایران و سوریه در پیش گیرد و سفارت مصر در تهران بازگشایی شود.

نکته دیگر این است که چنان که ملاحظه می شود موضع مصر در قبال ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان در یمن به سرعت زاید الوصفی در حال تغییر کردن است.
رویکرد دیگر مصر شاید به کارگیری ابزار رسانه و هجوم رسانه ای علیه عربستان باشد، آن هم در شرایطی که مواد لازم برای این کار از جمله اتهام فساد در عربستان، ریاض عامل گرسنگی و تحریم های یمن و حمایت عربستان از تروریسم در سوریه، عراق و لیبی و مواردی این چنینی فراهم است.
عطوان تاکید کرد: ماه عسل روابط عربستان و مصر در حال پایان بوده و شرایط نشان از آن می دهد که حوادث جدیدی در حال شکل گیری است، چرا که روابط بین دو کشور به مانند گذشته، دیگر بر پایه استراتژی استوار نیست که پایه های آن را احترام و عزت تشکیل می داد، این درحالی است که در حال حاضر مصر، با میراث فرهنگی بزرگ خود که بیش از هشت هزار سال قدمت دارد، نمی پذیرد که در برابر عربستان و به عنوان کشوری کرنش کند که تنها به لحاظ مالی قدرت دارد.

به نوشته عطوان، عربستان به ویژه پیش از آن که قیمت نفت افت کند، عرض اندام می کرد تا مصر را تسلیم خود کند و از این طریق بتواند براساس نیازهای خود در جنگ یمن، سوریه، عراق و در قبال ایران به سیاست های قاهره و موضع گیری آن شکل دهد.
آمار و ارقام کمک های کشورهای حاشیه خلیج فارس به مصر در چهار سال گذشته متفاوت است؛ گروهی معتقدند که این کمک ها بالغ بر 40 میلیارد دلار بوده که سهم عربستان از آن 30 میلیارد است، اما گروه دیگری می گویند حجم این کمک ها به 50 میلیارد دلار می رسد، اما نکته ای که وجود دارد این است که حجم این کمک ها به هر میزانی که باشد، روند بازگرداندن آن، با توجه به بحران مالی مصر، بسیار دشوار به نظر می رسد.

تحلیل گر سرشناس مسائل سیاسی جهان عرب تصریح می کند، هرچند که مصر در بحران به سر می برد، اما بحران عربستان و هم پیمانان آن در سایه کساد رونق اقتصادی، شروع اعتراضات مردمی در نتیجه اتخاذ سیاست های ریاضتی، هدر دادن ذخیره های ارزی، سوء مدیریت و جنگ فرسایشی بی پایان در یمن، کمتر از مصر نخواهد بود.

عطوان در پایان می نویسد، همه علائم موجود نشان از هم گسیختگی اجتناب ناپذیر روابط عربستان و مصر دارد، چرا که اوج خشم مردمی در مصر و توقف کمک های ریاض و دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در این برهه حساس که قاهره با بحران شدید مالی روبروست، نشان از کشمکش دو کشور بحران زده شکست خورده دارد.