کدام کشورها اسرائیل را به رسمیت نمی شناسند؟

رویداد۲۴ مهدی توفیقی: دولت و کشور اسرائیل به طور رسمی در سال ۱۹۴۸ اعلام استقلال کرد. اگرچه سرزمین اسرائیل در تاریخ به دوبخش تقسیم می‌شود، یهودیان که در سال‌های دور در سرزمین‌های باستانی اسرئیل زندگی می‌کردند، با مردم یهودی که در اسرائیل مدرن امروزی زندگی می‌کنند.

اسرائیل تقریباً در مکان پادشاهی باستانی یهودی واقع شده است، تنها تفاوت اصلی آن، این بوده است که آن سرزمین در محدوده کرانه باختری، کشور اردن نیز بوده‌است. این نقطه، مکان اصلی زادگاه زبان عربی است که در اسرائیل امروزه بدان صحبت می‌شود. همچنین در سرزمین امروزی کشور اسرائیل امکان مذهبی برای ادیان مختلف مانند اسلام، مسیحی و یهودی وجود دارد.

تاریخچه اسرائیل

سرزمین اسرائیل در طول قرون، توسط امپراتوری‌های مختلف اداره شده است، اما بیشتر جمعیت این سرزمین تا قرن سوم میلادی یهودی باقی ماندند. از قرن سوم به بعد بیشتر جمعیتش مردم مسیحی شدند و پس از حمله اسلام در قرن هفتم به این منطقه و تصرف آن، به شدت دین اسلام در این سرزمین گسترش یافت و دوباره از اواسط قرن بیستم مردم یهودی به این سرزمین بازگشته اند. حد فاصل سال‌های ۱۰۹۶ تا ۱۲۹۱ میلادی این ناحیه کانون درگیری‌های مسلمانان و مسیحیان در جنگ‌های صلیبی بود و پس از آن امپراتوری بریتانیا در سال ۱۹۱۷ با سلطه به دولت عثمانی توانست سرزمین اسرائیل کنونی را به تصرف خود در بیاورد.

از اواسط قرن ۱۹ با سرکار آمدن دولت آدولف هیتر و آلمان نازی، در کل قاره اروپا یهودستیزی به شدت گسترش یافته بود، در همین ایام بود که «جنبش صهیونیسم» شکل گرفت. در پی تصرف سرزمین سوریه توسط انگلستان و استعمار آن در جنگ جهان اول و از طرفی دیگر با اعلامیه بالفور، باعث شد موج جمعیت بسیار زیادی از یهودیان قصد مهاجرت به این سرزمین را داشته باشند که این اقدام موج جدید از تنش‌ها را میان یهودیان و اعراب شکل داد.

در اواسط سال ۱۹۴۷ با نظارت سازمان ملل متحد شهر اورشلیم یا قدس برای کاهش تنش‌ها میان اعراب و یهودیان به دوبخش تقسیم شد و پس از گذشت چند سال و افزایش جمعیت یهودی سرزمین اسرائیل، دولت این کشور تصمیم گرفت در سال ۱۹۴۸ اعلام استقلال کند و تا امروز ۴۲ درصد یهودیان جهان در این سرزمین زندگی می‌کنند و اسرائیل بزرگترین مرکز تجمع پیروان آیین یهودیت است.

در سال ۱۹۸۸ نیز، فلسطین استقلال خود را اعلام کرد. سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۱۲ فلسطین را به عنوان کشوری که بخشی از اراضی آن اشغال شده، یاد کرد. یعنی کشور اسرائیل باید بخش شرقی اورشلیم و همچنین غرب رودخانه لوردان (İordan) را در اختیار فلسطین قرار دهد.

از دهه ۱۹۷۰ میلادی ایالات متحده تبدیل به متحد اصلی اسرائیل شده است. در سال ۱۹۷۹ پیمان صلح کمپ دیوید بین اسرائیل و مصر امضا شد. در سال ۱۹۹۳ این کشور با سازمان آزادی بخش فلسطین پیمان اسلو رو به امضا رسانید و در سال ۱۹۹۴ بین اسرائیل و اردن پیمان صلحی به امضا رسید. با وجود تلاش‌های بسیاری که برای صلح بین اسرائیل و فلسطینیان به انجام رسیده‌است، درگیری بین این دو تأثیر زیادی در حیات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اسرائیل و فلسطینیان گذارده است.

اولین کشوری که اسرائیل را به رسمیت شناخت

اتحادیه عرب و کشور‌های عرب با هرگونه تقسیم سرزمین‌های فلسطین و تشکیل دولت اسرائیل به شدت مخالفت می‌کردند، اتحاد جماهیر شوری یا روسیه امروزی، اولین دولت و کشوری بود که سرزمین اسرائیل را در تاریخ ۱۷ مه ۱۹۴۸ به طور رسمی به رسمیت شناخت در پی آن کشور‌هایی مانند نیکاراگوئه، یوگسلاوی، چکسلواکی، لهستان اسرائیل را به رسمیت شناختند. ایالات متحده آمریکا در ۳۱ ژانویه ۱۹۴۹ پس از اولین انتخابات رسمی کشور اسرائیل، حمایت علنی خود را از این کشور اعلام کرد.

بر اساس آخرین آمار رسمی، هم اکنون ۱۹۲ کشور عضو سازمان ملل متحد هستند که از این تعداد، ۱۶۱ کشور در جهان، دولت و سرزمین اسرائیل را به رسمیت شناخته اند، اما ۳۰ کشور که عموما در محدوده خاورمیانه قرار دارند و اکثر آن‌ها کشور‌های عربی هستند اسرائیل را به رسمیت نشناخته اند.

۱۶ عضو اتحادیه عرب، کشور‌هایی مانند الجزایر، جیبوتی، کومور، کویت، عراق، لبنان، لیبی، موریتانی، مراکش، عمان، قطر، عربستان سعودی، سومالی، سوریه، تونس و یمن، اسرائیل را تا کنون به رسمیت نشناخته‌اند.

همچنین ده کشور دیگر که عضو سازمان همکاری اسلامی هستند، کشور‌هایی مانند جمهوری اسلامی ایران، افغانستان، اندونزی، بنگلادش، برونئی، مالزی، مالدیو، مالی، نیجر و پاکستان از جمله دولت‌هایی هستند که اسرائیل را به رسمیت نشناخته‌اند. چهار کشور کوبا، کره شمالی، بوتان و ونزوئلا هم اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسند.

سال گذشته، اقدام امارات متحده عربی برای عادی سازی روابط با کشور اسرائیل با رویکرد متفاوت کشور‌های عربی مواجه شده است برخی از آن‌ها از امارات برای این اتحاد حمایت کردند، برخی مخالفت شدید خود را اعلام کردند و اکثر کشور‌های عربی در این باره موضع خاصی نگرفته اند و احتمال می‌رود در آینده نچندان دور روابط میان کشور‌های عربی و اسرائیل گسترش پیدا کند.

بیشتر بخوانید: معنای پرواز مستقیم بایدن از تل‌آویو به جده برای جمهوری اسلامی چیست؟/ ماجرا خیلی بزرگتر عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل است!

کشور‌های اسرائیل و بحرین در سال ۲۰۲۰ به دنبال توافق صلح موسوم به «ابراهیم» با حمایت رئیس جمهور سابق آمریکا، دونالد ترامپ، روابط تجاری و سیاسی میان خود را عادی‌سازی کردند.

همچنین از میان ۲۲ کشور اتحادییه عرب، تنها ۶ کشور مصر، اردن، امارات، بحرین، سودان و مراکش روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خود را با اسرائیل برقرار کرده‌اند.

گذرنامه اسرائیل در کدام کشورها معتبر است

کشور اسرائیل گذرنامه یا پاسپورت کشور‌هایی مانند ایران، عراق، بنگلادش، برونئی و پاکستان را برای سفر به این کشور معتبر نمی‌داند. از طرفی دیگر ۱۳ کشور مانند جمهوری اسلامی ایران، عراق، الجزایر، بنگلادش، برونئی، کویت، لبنان، لیبی، مالزی، پاکستان، عربستان سعودی، سوریه و یمن پاسپورت اسرائیل را قبول ندارند.

برخی دیگر از کشورها گذرنامه‌ای که در آن مهر و تایید اسرائیل خورده باشد را قبول ندارند و مسافر و گردشگر به هیچ عنوان در کشور خود قبول نمی‌کنند از این رو کشور اسرائیل و بخش کنترل مهاجرت آن، پاسپورت یا گذرنامه مسافران را مهر نمی‌کند و تنها با دادن درج به مسافران آن‌ها را شناسایی می‌کند و پس از اتمام سفر آن درج هیچ ارزشی ندارد.