زمزمه‌های توافق موقت؟

رویداد۲۴ این روزها هوای مذاکرات هسته ای همچون زمستان سرد در ایران و اروپا   سرد است و به ظاهر شواهد چندانی هم برای امیدواری به آینده وجود ندارد؛ مگر تک گمانه زنی های رسانه ای در داخل یا خارج کشور. روز گذشته هم فایننشال تایمز انگلیس گمانه جدیدی مطرح کرد و نوشت:  غربی‌ها به نوعی توافق موقت با ایران که در برابر محدودیت در فعالیت‌های هسته‌ای ایران نوعی کاهش محدود تحریم‌ها را  به دنبال  داشته باشد، علاقه مند هستند.این نشریه در ضمن گزارشی با اشاره به شرایط فعلی می‌نویسد: «اما تحلیل‌گران می‌گویند چنین رویکردی (رویکرد فعلی) دوام ندارد و با خطر اشتباه محاسباتی یک طرف که ممکن است منجر به تشدید شرایط شود، روبه روست.

دیپلمات‌ها و تحلیل‌گران می‌گویند یک گزینه می‌تواند تلاش برای یک توافق موقت باشد که در برابر تسهیل محدود تحریم‌ها، سقفی برای فعالیت‌های هسته‌ای ایران در نظر می‌گیرد.»فایننشال تایمز سپس به نقل از یک مقام غربی که نامی از او نبرده است، اشاره کرد: «اکنون به نوعی توافق دیگر که قابل حصول باشد تمایل وجود دارد. اگر هیچ کاری نکنیم، ایران به غنی‌سازی 90 درصدی اورانیوم نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود و خطر سوءتفاهم و بدترشدن اوضاع به‌صورت واقعی وجود دارد.»هرچند ادعای فایننشال تایمز از سوی مقامات بی نام و نشان غربی جدید نیست و برخلاف گزارش ها و تاکیدهای آژانس بین المللی انرژی اتمی و مدیرکل آن بیان شده،اما در همین حد هم ابراز علاقه برخی مقامات غربی برای توافق موقت در حالی است که ایران برای توافق شرایط مشخصی را پیگیری کرده و تاکنون هیچ موافقتی با نوعی توافق موقت ابراز نکرده است.این روزنامه انگلیسی در بخش پایانی گزارش خود به نقل از یک مقام ارشد اروپایی که باز هم نامی از او برده نشده است، می‌نویسد: «هیچ‌کس نمی‌خواهد برجام به این شکل نابود شود.»

این مقام اروپایی که هشدار داده بعید است که گفت‌وگوهای هسته‌ای از ماجرای احتمالی قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست موسوم به تروریستی جان سالم به‌در ببرد،گفته است: «در آن صورت، آن چه برای ما باقی می‌ماند بازگشت به سیاست فشار حداکثری است و ما می‌دانیم که بار قبل این سیاست چقدر خوب عمل کرد!»این طعنه مقام اروپایی مزبور به شکست سیاست فشار حداکثری در دوران دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا اشاره دارد که مورد اذعان مقامات آمریکایی نیز قرار گرفته است، هرچند که خود همچنان به این سیاست شکست‌خورده ادامه می‌دهند.

بیشتربخوانید: اروپا در حال برداشتن برجام از روی میز

نگاه ها به سفر گروسی به ایران
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز با بیان این که رابطه ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس پادمان برقرار است درباره این‌که رافائل گروسی رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته از «برجام» جز پوسته‌ای باقی نمانده است، گفت: برجام یک معامله است، یک داد و ستد است. رابطه ما با آژانس پادمان است.اظهارات اسلامی در حالتی بیان شده که این روزها بحث بر سرآمدن رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران در جریان است و برخی این سفر را به عنوان یک عامل برای تعیین تکلیف نهایی مذاکرات هسته ای می دانند، زیرا از نگاه این کارشناسان نقطه اصلی اختلاف مسائل باقی مانده پادمانی میان ایران و آژانس است که آن هم به حل سیاسی موضوعات میان ایران و آمریکا بستگی دارد.

آخرین بار مدیرکل آژانس آذر ۱۴۰۰ به ایران سفر کرد و در مهر امسال با رئیس سازمان انرژی اتمی در وین در حاشیه کنفرانس عمومی سالانه دیدار کرد، اما روابط ایران و آژانس در یک سال گذشته متاثر از اختلاف نظر دو طرف بر سر سوالات پادمانی آژانس از ایران تا حدی متشنج بوده است. مقامات ایرانی معتقدند که به طور مقتضی پاسخ و همکاری لازم را با آژانس درخصوص سوالات مذکور داشته اند، اما آژانس همچنان به دنبال پاسخ و همکاری ایران است. چالش میان ایران و آژانس بر سر موضوعات تاکنون به صدور سه قطعنامه منجر شده است و در قطعنامه اخیر شورای حکام، از ایران خواسته شد درباره این مکان‌ها به سوالات آژانس پاسخ «قانع کننده» دهد.