ادعای عربستان در تبادل زندانی ایران و اسرائیل/ ماجرای گم شدن الیزابت سورکوف در عراق چیست؟

رویداد۲۴ لیلا فرهادی: الشرق‌الاوسط در گزارشی ادعا کرد باوجود اعلام رسمی دولت عراق مبنی بر باز شدن پرونده تحقیق درباره دزدیده شدن «الیزابت سورکوف» محقق روسی-اسرائیلی در بغداد، تردید‌ها در مورد سرنوشت این پژوهشگر همچنان ادامه دارد. این رسانه عربستانی با ادبیاتی خاص مدعی شده منابع امنیتی فشار‌ها بر گروه‌های شبه‌نظامی شیعه برای اعلام خبری در رابطه با سرنوشت الیزابت سورکوف افزایش پیدا کرده است.

این رسانه عربستانی به نقل از یک عضو حشدالشعبی که نامی از آن برده نشده مدعی شد، دستگیر شدن سورکوف در بغداد در واقع با هدف مذاکره جهت آزادی یک ایرانی بازداشت شده در تل‌آویو بوده است.

واشنگتن پست چندی پیش اولین رسانه‌ای بود که بیانیه خانواده سورکوف را منتشر کرد که در آن دولت عراق را مسئول مستقیم امنیت دخترشان خوانده بودند. در روز‌های گذشته بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل درباره پرونده این فرد صحبت کرده و گفته او با پاسپورت روسی وارد عراق شده و در بازداشت گروه‌های شیعه در عراق است.

رسانه‌های اسرائیلی ادعا کردند که سورکوف در بازداشت گروه کتائب حزب‌الله است. رسانه اسرائیلی «تایمز آو اسرائیل» این خبر را به نقل از الشرق‌الاوسط منتشر کرده، اما یک بند را به آن افزوده و مدعی شده به گفته برخی منابع آگاه، «الیزابت سورکوف» در بازداشت گروه کتائب حزب الله از گروه‌های شیعه مورد حمایت ایران است و برخی منابع گفته اند که او به ایران منتقل شده است. خبری که تاکنون توسط منابع رسمی دولت عراق و ایران تایید نشده است.

یک منبع اطلاعاتی در گفتگو با الشرق الاوسط ادعا کرده ارتباطاتی بین ایران و اسرائیل از طریق یک بازیگر منطقه‌ای غیر عرب برای گفتگو در این باره برقرار شده است. الشرق الاوسط گفته این کار با دخالت روسیه در حال انجام است و احتمالا در روز‌های آتی به آزادی سورکوف و مبادله او با فردی به نام «یوسف شهبازی» منجر خواهد شد. خبری که صحت آن تاکنون توسط مسئولان رسمی جمهوری اسلامی ایران تایید نشده است.

الیزابت سورکوف کیست؟

الیزابت سورکوف دانشجوی دکترای دانشگاه پرینستون آمریکاست که به گفته خانواده‌اش از ماه مارس تا کنون در عراق مفقود شده است. به گزارش رسانه‌های اسرائیلی، سورکوف سرگرم نگارش رسالۀ دکتری خود در دانشگاه پرینستون درباره گروه‌های مسلح شیعه بوده و در محافل دانشگاهی و رسانه‌ای به عنوان کارشناس مسائل سوریه شناخته می‌شد.

به گفته اسرائیل او به منظور انجام تحقیق در دسامبر سال گذشته با گذرنامه روسی خود وارد بغداد شد و به ادعای رسانه‌ها و دولت اسرائیل در ماه مارس گذشته در قهوه‌خانه‌ای در مرکز بغداد توسط گروه «کتائب حزب‌الله» از حامیان و اعضای دولت کنونی عراق بازداشت شد.الیزابت سورکوف به زبان عربی مسلط است و یکی از کارشناسان در حوزه خاورمیانه به شمار می‌رود.

بیشتر بخوانید: ماجرای ربودن نیروی اطلاعات سپاه توسط موساد چیست؟

یوسف شهبازی عباسعلی لو زندانی ایرانی در تل آویو کیست؟

یوسف شهبازی اواخر ماه ژوئن به اتهام اقدام برای حمله تروریستی علیه اسرائیلی‌ها در قبرس بازداشت شده است. چهارم تیرماه (۲۵ ژوئن) رسانه‌های قبرسی بدون ذکر دلایل مدعی شدند یک اقدام تروریستی توسط عوامل ایران علیه افراد یهودی در خاک این کشور را خنثی کرده‌اند. این منبع قبرسی مدعی شد این افراد دستگیر شده با سپاه پاسداران در ارتباط بوده اند.

چهار روز بعد موساد ادعا کرد که مغز متفکر و رئیس یک هسته تروریستی که قصد هدف قرار دادن یک بازرگان اسرائیلی در خاک قبرس را داشته، دستگیر کرده است. براساس گزارش اورشلیم پست، موساد ویدئوی اعترافات فردی به نام «یوسف شهبازی عباسعلی‌لو» را منتشر کرد و مدعی شد این فرد را از خاک ایران ربوده است.

خبرگزاری فارس در گزارشی که با هدف تکذیب گزارش رسانه‌های اسرائیلی نوشته شده، اعلام کرد یوسف شهبازی عباسعلی‌لو برخلاف ادعای رژیم صهیونیستی، در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ به صورت قانونی کشور را به مقصد آذربایجان ترک کرده است. در تصویری که خبرگزاری فارس به نقل از جروزالم پست از یوسف شهبازی منتشر کرده نشان می‌دهد این فرد یک افسر راهنمایی و رانندگی است.

رسانه‌های نزدیک به سپاه به جز انتشار اسناد مربوط به سفر قانونی یوسف شهبازی به آذربایجان، سند دیگری دال بر دروغ بودن ماجرای حمله تروریستی در قبرس و وضعیت یوسف شهبازی در بازداشت رژیم صهیونیستی منتشر نکرده اند. اما سایت نورنیوز رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی کشور درباره دستگیری یوسف شهبازی توسط اسرائیل در توییتی نوشت: «رژیم صیهونیستی که به دلیل وخامت شرایط داخلی کاملاً زمین گیر شده حالا برای فرافکنی و فعال نشان دادن خود، عملیات شکست خورده‌ی یک سال پیش در ایران که همه عوامل آن دستگیر شده اند را بدون هیچ سندی به شکل وارونه باز روایت کرده تا بتواند آن را برای این روزهایش فاکتور کند!»

خبر مبادله زندانی میان ایران و اسرائیل تاکنون به جز رسانه‌های اسرائیلی و عربستانی در هیچ رسانه‌ای منتشر نشده و طبعا به تایید هیچ یک از طرفین هم نرسیده است.

سابقه معامله بین ایران و اسرائیل

آخرین مبادله غیر مستقیم ایران و اسرائیل به سال ۱۳۶۵ و ماجرای ایران-کنترا یا مک فارلین برمی‌گردد. در جریان مذاکرات مرداد ماه ۶۴ تا اسفند ۶۵ میان دولت هاشمی رفسنجانی و رونالد ریگان، قرار بود آمریکا به طور مخفیانه به ایران سلاح بفروشد و در ازای آن ایران میانجی آزادسازی هفت گروگان آمریکایی در لبنان شود.

بیشتر بخوانید: مذاکرات مک فارلین؛ اولین تلاش‌ میانه‌روهای ایران برای بهبود روابط با آمریکا

برنامه‌ریزی شده بود که از انبار‌های سلاح‌های اسرائیل، تسلیحاتی را به ایران ارسال کنند، و آنگاه آمریکا انبار‌های تسلیحات اسرائیل را از نو تأمین کرده و وجه آن را از اسرائیل دریافت کند. دریافت‌کنندگان ایرانی باید قول می‌دادند هر چه در توان‌شان باشد را برای آزادسازی گروگان‌های آمریکایی انجام دهند. شش محموله تسلیحاتی در جریان این مبادله تحویل ایران شد. رسوایی ایران-کنترا بزرگترین بحران داخلی رونالد ریگان بود. خبر آبان ماه سال ۱۳۶۵ در یک روزنامه لبنانی به نام الشراع منتشر شد.