شتابزدگی در اعدام محمد قبادلو بسیار تعجب‌آور بود/ برخی جریانات تصور می‌کنند با مجازات‌های خشن می‌توانند مردم را بترسانند

رویداد۲۴ کامبیز نوروزی، حقوقدان با دیده‌بان ایران درباره تاثیر و علت واکنش جامعه به اعدام‌های اخیر گفتگو کرده است.

به گزارش دید‌ه‌بان ایران، بخش‌های مهم این مطلب را در ادامه می‌خوانید:‌

جامعه زمانی با یک مجازات سنگین و سختی مانند اعدام هم‌نوایی و هم‌سویی می‌کند که از اجرای قانون و عدالت مطمئن و اغنا شده و به این اطمینان رسیده باشد که آنچه اجرا و منجر به مرگ مجرم شده، از همه جهت اقدام درستی بوده است.

من کاری ندارم که متهمان محکوم به جرمی بودند، اما مهم این است که افکار عمومی اگر اغنا نشده که این افراد به جرمی متهم شدند؟آیا رسیدگی عادلانه اتفاق افتاده است؟ آیا اتهام محکومان مرتبط با قانون بوده است؟ آیا حقوق آن‌ها در تمام فرآیند رسیدگی رعایت شده است؟ در مقابل این سوالات تنها خبری که منتشر می‌شود این است که این افراد اعدام شدند و خبری بیش از این نمی‌دهند و طبیعی است که جامعه از این اعدام به عنوان یک رفتار عادلانه قانونی اغنا نشود و واکنش نشان دهد.

در پی اغنا نشدن، حس بی‌اعتمادی ایجاد و حس بی‌قانونی که در جامعه وجود دارد – و واقعیت دارد – را تشدید می‌کند. در این صورت است که جامعه و افکار عمومی این رفتار را نمی‌پذیرد و شکاف بین قدرت و جامعه افزایش می‌یابد. از سوی دیگر می‌تواند موجب بروز کینه در جامعه شود. در حقیقت علاوه بر در خانواده‌های محکومین، ممکن است جامعه نیز نگاه کینه‌توزانه‌ای به این رفتار‌ها پیدا کند که به نفع هیچ کسی نیست.

نماینده‌ای که می‌گوید ۵ روزه اعدام کنید، اصلا درکی از قانون و حقوق ندارد. حتی درکی از فقه و شرع هم ندارد که دوست دارد به سادگی و فوریت انسان‌ها اعدام شوند. چنین کسی را باید به خدا واگذار کرد.

متعجبم که آقای اژه‌ای، رئیس قوه‌قضائیه به عنوان یک قاضی قدیمی و پرسابقه مکرر به اجرای قانون تاکید و بخش‌نامه‌هایی صادر می‌کند، اما برخی از محاکم به قانون و رهنمود‌های رئیس دستگاه قضا توجه نمی‌کنند.

در پرونده قبادلو نیز شتابزدگی در اعدام بسیار تعجب‌آور بود و به نظر می‌رسد که بعضی جریانات تصور می‌کنند با این مجازات‌های خشن و سخت می‌تواند مردم را بترسانند و مطیع کنند.

در سال گذشته شاهد بودیم که نیمی از زمان اعتراضات مردم به خشونت گرایید که اشتباه بود. چرا که خشونت در اعتراض مدنی هیچ جایی ندارد. اما این خشونت یک واکنش در برابر کنش در مقابل اعتراضات بود.

به هر حال اجرای منصفانه، عادلانه، دقیق و به ویژه علنی بودن محاکم به این که جامعه با چشم رفتار عادلانه به اتفاقات نگاه کند، کمک شایانی می‌کند. وقتی محاکم غیرعلنی است و رای اعدام صادر و اجرا می‌شود، جامعه اغنا نمی‌شود.