آتش بس احتمالی رهبران اسرائیل غزه را به چه سرنوشتی دچار می کند؟
رویداد۲۴ به نظر می‌رسد اسرائیل و حماس به طور جدی در حال مذاکره برای پایان دادن به جنگ غزه و بازگشت اسرای اسرائیلی هستند. یک پیشنهاد آتش بس فاش شده حاکی از مصالحه هر دو طرف پس از ماه‌ها مذاکرات بن بست است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، این هفته اسرائیل را به دلیل ارائه آنچه که به عنوان امتیازات مهم توصیف کرد مورد تمجید قرار داده و گفت: «اکنون زمان آن رسیده است که حماس این توافق را امضا کند.»
در همین حال، رهبران حماس می‌گویند که در حال بررسی این پیشنهاد با «رویکرد و نگاه مثبت» هستند و تیمی را برای ادامه مذاکرات به مصر اعزام می‌کنند.
بیشتر بخوانید: جنگنده های اسرائیل به رفح هجوم بردند
در زیر آنچه را که ما تاکنون در مورد پیشنهاد فعلی می‌دانیم و توسط مقامات مصری و حماس تایید شده است، می‌خوانید:
حماس و اسرائیل چه می‌گویند؟
رهبران اسرائیل در حال بررسی این موضوع هستند که آیا توافقی را بپذیرند که تهاجم زمینی برنامه ریزی شده آن‌ها به شهر رفح در جنوب غزه را به تأخیر بیندازد یا از آن جلوگیری کند؛ سناریویی که با وعده‌های نخست وزیر بنیامین نتانیاهو برای پیروزی کامل و نابودی حماس فاصله دارد.
رهبران حماس باید تصمیم بگیرند که آیا دست کشیدن از گروگان‌ها (اسرا)، بزرگترین ابزار چانه‌زنی این گروه، ارزش تضمین یک آتش‌بس طولانی‌مدت را که لزوماً پایان دائمی جنگ نیست، دارد؟
طرح پیشنهادی میانجیگران مصری با هدف جلوگیری از حمله اسرائیل به رفح است که به گفته ایالات متحده عواقب مخربی برای بیش از یک میلیون آواره فلسطینی در مرز با مصر خواهد داشت. مصری‌ها همچنین به اسرائیل نسبت به این عملیات هشدار داده‌اند، زیرا می‌ترسند سیل آوارگان فلسطینی به خاک این کشور رانده شوند.
تنش زدایی در چند مرحله
مرحله اولیه این معامله به مدت ۴۰ روز ادامه خواهد داشت. حماس در ازای آزادی اسرای فلسطینی که توسط اسرائیل نگهداری می‌شوند، شروع به آزادی زنان غیرنظامی اسیر خواهد کرد.
پس از اولین گروه، نیرو‌های اسرائیلی از یک جاده ساحلی در غزه عقب نشینی کرده و به سمت داخل می‌روند تا ورود کمک‌های بشردوستانه را تسهیل کنند. این امر همچنین به غیرنظامیان آواره اجازه می‌دهد تا به خانه‌های خود در شمال نوار غزه بازگردند. حماس لیستی از گروگان‌هایی که در آن مدت هنوز زنده هستند ارائه می‌کند. اسرائیل تخمین می‌زند که حماس حدود ۱۰۰ گروگان و بقایای ۳۰ نفر دیگر را در اختیار دارد که یا در حمله ۷ اکتبر حماس کشته شدند یا در اسارت جان باختند.
در هفته سوم، هر دو طرف مذاکرات غیرمستقیم را با هدف بازگرداندن آرامش دائمی آغاز خواهند کرد. سه هفته پس از مرحله اول، نیرو‌های اسرائیلی از مرکز غزه خارج خواهند شد.
گام‌های بعدی به سوی صلح
مرحله دوم شش هفته‌ای به دنبال نهایی کردن تمهیدات برای آرامش دائمی، آزادی همه اسیران باقی مانده توسط حماس، اعم از غیرنظامی و سرباز، در ازای اسرای بیشتر فلسطینی است. اسیران سرباز قبل از شروع آرامش آزاد نمی‌شدند.
سومین و آخرین مرحله شامل آزادی بقایای اسیران مرده که هنوز در غزه هستند، اسرای بیشتری که توسط اسرائیل نگهداری می‌شوند و شروع یک طرح بازسازی پنج ساله است. این طرح می‌گوید که حماس موافقت خواهد کرد که زرادخانه نظامی خود را بازسازی نکند.
نقاط پرچالش
هر دو طرف می‌خواهند جنگ را با شرایط خود پایان دهند.
رهبران حماس ماه هاست که هر چیزی جز خروج کامل اسرائیل از نوار غزه و پایان دائمی درگیری‌ها را رد کرده اند. مذاکره کنندگان حماس در بازگشت به قاهره به دنبال شفاف سازی در مورد این موضوعات خواهند بود.
اسرائیل می‌خواهد همه اسیران باقی‌مانده را در خانه ببیند، و در حالی که حماس و دیگر گروه‌های مقاومت در میدان نبرد سرکوب شده و از قدرت در غزه بیرون رانده شده‌اند، قادر به انجام حمله دیگری مانند حمله در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ نباشند.
اسرائیل می‌گوید حمله به رفح برای این اهداف حیاتی است. نتانیاهو می‌گوید اسرائیل با یا بدون معامله اسیران به این شهر حمله خواهد کرد.
نتانیاهو همچنین با فشار داخلی شدیدی مواجه است. هزاران نفر به تظاهرات هفتگی پیوستند و از او خواستند فوراً به یک معامله برای آزادی اسرا دست یابد. در عین حال، تندرو‌ها در کابینه او تهدید کرده اند که در صورت پایان دادن به جنگ، دولت را سرنگون خواهند کرد.
دولت بایدن، که حمایت نظامی و دیپلماتیک حیاتی از اسرائیل را فراهم می‌کند، می‌گوید که با حمله به رفح مخالف است، مگر اینکه اسرائیل طرحی «معتبر» برای حفاظت از غیرنظامیان در آنجا ارائه کند.
عدم قطعیت پس از جنگ
مشخص نیست که آیا پیشنهاد آتش بس به سؤالات کلیدی در مورد آنچه در غزه پس از پایان دور کنونی درگیری‌ها رخ می‌دهد، پاسخ می‌دهد یا خیر.
ایالات متحده خواستار طرحی شده است که شامل بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطینی به رسمیت شناخته شده بین المللی است که در سال ۲۰۰۷ توسط حماس از غزه بیرون رانده شد و اکنون بخش‌هایی از کرانه باختری اشغالی را اداره می‌کند.
دولت بایدن به دنبال حکومت نهایی فلسطین در غزه و کرانه باختری به عنوان مقدمه برای تشکیل کشور فلسطین است. نتانیاهو و دولت راست‌گرای او نقش تشکیلات خودگردان فلسطین در غزه را رد می‌کنند و می‌گویند که هرگز اجازه تشکیل کشور فلسطینی را نخواهند داد.
اسرائیل خواستار آزادی عمل بی پایان برای ارتش خود در غزه است، در حالی که دولت بایدن می‌گوید که بازگشت اشغال نظامی اسرائیل به نوار غزه را نمی‌پذیرد.
همچنین مشخص نیست که چه کسی غزه را در مرحله بازسازی پنج ساله اداره خواهد کرد، در این مدت چه اتفاقی برای حماس خواهد افتاد و چه کسی هزینه بازسازی را پرداخت خواهد کرد.
در گزارش جدید سازمان ملل خسارات ناشی از جنگ غزه بیش از ۱۸.۵ میلیارد دلار برآورد شده است. این سازمان اعلام کرد که بازسازی تمام خانه‌های تخریب شده در نزدیک به هفت ماه بمباران و حملات زمینی اسرائیل تا سال ۲۰۴۰ طول خواهد کشید. طبق برنامه توسعه سازمان ملل، غزه پیش از جنگ با نرخ بیکاری ۴۵ درصدی دست و پنجه نرم می‌کرد.
