ازدواج زیر ۱۳ سال موجب ضرر و اضرار کودکان می‌شود

کودکان زیر ۱۳ سال نباید ازدواج کنند و این موضوع امری است که این بار به‌طورجدی در حال پیگیری است. نمایندگان مجلس برای وضع قوانینی در راستای ممانعت از ازدواج دختران کمتر از ۱۳ سال در حال تلاش برای تصویب قوانین هستند. 

دراین‌بین اما هنوز هم هستند افرادی که باوجود اظهارنظر فقیهان، جامعه‌شناسان، پزشکان و روان‌شناسان معتقدند ممانعت از ازدواج زیر ۱۳ ساله‌ها جنگ با خداوند است. دراین‌بین اما فقیهان و کار‌شناسان مذهبی چنین نظری ندارند. 

محمدصادق کاملان، استاد حوزه و دانشگاه درباره ازدواج کودکان و سن بلوغ دختران به رویداد۲۴ گفت: به لحاظ فقهی ازدواج با صبی، یعنی کودک به معنی زیر سن بلوغ بودن فرد جایز نیست. این موضوع را علما همگی فتوا می‌دهند. 

کاملان افزود: اینکه سن بلوغ چقدر است و در چه زمانی است را باید پاسخ داد. روایات در مورد سن بلوغ به‌شدت باهم اختلاف دارند. این نظر مشهور است که ۹ سال تمام سن بلوغ کامل دختران است و ۱۵ سال سن بلوغ کامل پسران است. 

از سویی دیگر وی درباره اظهارنظرهایی مبنی بر اینکه جلوگیری از ازدواج زیر ۱۳ سال جنگ با خداوند است تأکید کرد: با نگاهی به روایات در مورد سن بلوغ علاوه بر ۹ سال، سن ۱۳ و ۱۵ سال هم مطرح‌شده است. اگر قرار باشد نظر خداوند را بدهیم و بگوییم خداوند فرموده نمی‌توان چنین کاری کرد. نمی‌توان نظر مشهور را به‌عنوان گفته خداوند مطرح کرد. 

این استاد حوزه افزود: البته تعداد روایات ۱۳ سال به‌مراتب بیشتر و قوی‌تر از ۹ سال است. این موضوع بر خود فقها نیز آشکار است که روایات ۱۳ سال هم ازلحاظ سندی و هم به ازلحاظ دلالت روایاتی به‌مراتب قوی‌تر از ۹ سال است. از همین رو فتوای به سن ۹ سالگی خیلی هم قوی نیست. 

همچنین وی خاطرنشان کرد: سن بلوغ فتوای یک عده فقیه است و فتوای فقیه با حکم خدا یکی نیست. در مورد فتوای فقیه هم جایز است که مقلدان او به فتوایش عمل کنند. باید توجه کرد که فتوای فقیه ذاتاً حکم خداوند نیست. اگر چنین باشد آیا فقیه دیگری که فتوای دیگری داده است حکمش ضد خداوند است؟ 

به اعتقاد کاملان؛ اول باید توجه کرد که چه چیز حکم خداست و چه چیز فتوای فقیه است. در مورد ازدواج کودکان روایات زیادی هم مبنی بر سن بلوغ ۱۵ سال وجود دارد اما حداقل باید به سن ۱۳ سال توجه کرد. 

کاملان در ادامه تشریح کرد: علاوه بر سن بلوغ، باید مسائل جنبی را هم در نظر گرفت. بر اساس بررسی‌های پزشکان، ازدواج کودکان زیر ۱۳ سال به معنی برقراری روابط زناشویی بسیار خطرناک است و کودک را دچار مشکلات بسیار عدیده‌ای ازنظر بهداشت و درمان می‌کند. از همین رو پزشکان به‌هیچ‌عنوان زناشویی در این سنین را توصیه نمی‌کنند. 

به گفته وی ازدواج زیر ۱۳ سال موجب ضرر و اضرار کودک می‌شود. از همین رو فقیه با حکم ثانوی و نه حتی حکم اولی، فتوای به حرمت دهد. فقیه می‌تواند اعلام کند که ازدواج در سن ۱۵ سال به بالا جایز است. 

این استاد دانشگاه ادامه داد: مجمع تشخیص مصلحت نظام به این دلیل وضع‌شده که چنین مسائلی را حل کند. خیلی از موارد به دلیل مسائل جانبی، حتی زمانی که شورای نگهبان نظر خود را اعلام می‌کند، مجمع تشخیص مصلحت نظام به دلیل عناوین ثانوی می‌تواند حکم شورای نگهبان را هم رد کند. 

کاملان درباره اظهارنظر عده‌ای مبنی بر اینکه در مناطق گرمسیر کودکان زیر ۱۳ سال هم می‌توانند ازدواج کنند گفت: این اظهارنظر یک نظر عوامانه و نادرست است. 

به گفته وی بر اساس تفکر عوامانه در مناطق گرمسیر افراد زود‌تر به سن بلوغ می‌رسند و در مناطق سردسیر دیر‌تر بالغ می‌شوند. این‌یک امر مشخص است که به نظریاتی در چنین سطح پایینی قابل‌اعتنا و توجه نیست. 

این استاد دانشگاه افزود: چنین مباحثی نه معیار دینی دارد و نه هیچ پشتوانه منطقی دارد؛ بنابراین نمی‌توان بدون پشتوانه فقهی و علمی چنین اظهارنظرهایی کرد. این متخصصان پزشکی و بهداشتی هستند که باید اعلام کنند آیا این کار ضرر برای دختران دارد یا نه؛ بنابراین تصورات عوامانه در این مورد هیچ اهمیتی ندارند. 

به گفته وی بر اساس بررسی‌هایی که تاکنون انجام‌شده، حتماً این نظر از سوی متخصصان پزشکی مطرح می‌شود که زناشویی برای زیر ۱۳ سال ضرر دارد. بر همین اساس از باب «لا ضرر و لا اضرار» می‌توان درباره چنین ازدواج‌هایی با حکم ثانوی ممنوعیت را صادر کرد .

همچنین کاملان تأکید کرد، آنچه درباره سن بلوغ دختران بیان می‌کند کاملاً بر اساس فقه حوزوی است و فقه روشنفکری هم نیست.