نامه تروئیکای اروپایی به شورای امنیت درباره موارد نقض برجام از سوی ایران

رویداد۲۴ | سه قدرت اروپایی در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد جزئیات نقض توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ توسط ایران را شرح دادند؛ گامی که دیپلمات‌ها گفتند با هدف فشار بر تهران برای حل این موضوع از طریق دیپلماتیک و اجتناب از اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل متحد پیش‌بینی شده است.

 در نامه دولت‌های بریتانیا، فرانسه و آلمان به صراحت تهدیدی به «بازگشت» تحریم‌های سازمان ملل (موسوم به مکانیسم ماشه) نشده است، اما خاطرنشان می‌کند که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که توافق هسته‌ای را تضمین می‌کند و این اختیار در آن فراهم شده، در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

متیو میلر سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا روز پنجشنبه به وقت محلی در پاسخ به سوالی درباره واشنگتن کشورش به بیانیه مشترک ایران، روسیه و چین مطلبی را بیان کرد.

ایران در نامه خود به شورای امنیت مواضع اروپا را رد کرده و اقدامات آمریکا را یادآوری کرده است. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در سال ۲۰۱۸ توافق هسته‌ای را زیر پا گذاشت و تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده را مجدداً علیه ایران اعمال کرد.

تلاش بریتانیا، فرانسه و آلمان -تروئیکای اروپایی- برای افزایش فشار بر ایران در این هفته در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز قابل مشاهده بود، جایی که آن‌ها موفق به تصویب قطعنامه‌ای در انتقاد از برنامه اتمی ایران علی‌رغم ملاحظات ایالات متحده شدند.

نامه تروئیکا که تاریخ آن ۳ ژوئن بود، به گزارش ماه گذشته دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل اشاره داشت که پیشرفت‌های هسته‌ای ایران را نقض توافق سال ۲۰۱۵، از جمله افزایش خلوص و ذخایر اورانیوم غنی‌شده عنوان می‌کرد.

تنش‌های غرب با ایران از زمان آغاز جنگ غزه، تسریع یافته و به مناقشه هسته‌ای با این کشور سرایت یافته است.

در نامه تروئیکا آمده است: «تشدید تنش هسته‌ای ایران، برجام را توخالی کرده و ارزش عدم اشاعه آن را کاهش داده است».

سفیر ایران در سازمان ملل در نامه‌ای به تاریخ ۵ ژوئن گفت: «تصمیم ایران برای اتخاذ اقدامات اصلاحی کاملاً مطابق با حق ذاتی و در واکنش به خروج غیرقانونی یک‌جانبه ایالات متحده بود».

دیپلمات‌های غربی و دیگر منابع آگاه گفته‌اند که هدف از این نامه تلاش برای افزایش فشار بر ایران در داخل شورای امنیت و خرید زمان برای یک راه‌حل دیپلماتیک قبل از انقضای بند اسنپ‌بک (موسوم به مکانیسم ماشه که اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را مجددا فراهم می‌کند) در سال آینده است.

یک منبع آگاه به رویترز گفته که هدف این است که «پیشرفت‌های هسته‌ای ایران را که غیرقابل قبول شده و در حال بدتر شدن است، ارزیابی کنیم و فشار درون شورای امنیت را افزایش دهیم».

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، دو بار در سال - به طور سنتی در ژوئن و دسامبر - در مورد اجرای قطعنامه ۲۰۱۵ به شورا گزارش می‌دهد. شورای امنیت قرار است در ۲۴ ژوئن گزارش بعدی او را بررسی کند.

داریل کیمبال، مدیر اجرایی انجمن غیرانتفاعی کنترل تسلیحات، گفت که این نامه ممکن است راهی برای ایجاد زمینه برای اسنپ‌بک باشد، اگرچه او تاکید کرد که راه حل دیپلماتیک هنوز امکان پذیر است.

به گفته کیمبال: «ارجاع تروئیکا به تاریخ اکتبر ۲۰۲۵، زمانی که گزینه بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل منقضی می‌شود، و ارتباط آن‌ها با شورای امنیت نشان می‌دهد که آن‌ها صرفاً در تلاش هستند تا مبنای قانونی را برای لغو احتمالی تحریم‌های ایران در مرحله بعد ایجاد کنند». او گفت: «با این حال، چنین گزینه‌ای، به‌ویژه در پی خروج آمریکا از برجام، احتمالاً ایران را به همکاری سوق نمی‌دهد، بلکه باعث تشدید تنش‌ها و واکنش‌ها می‌شود، شاید حتی با خروج از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای»