هشت نکته تلگرافی در تحلیل رفتار انتخاباتی مردم ایران | چه کسانی به پزشکیان رای دادند؟

رویداد۲۴ | میثم سعادت: در تبریز شعار می‌دادند «ستارخان، باقرخان، مسعودخان»؛ اشاره آن‌ها به ستارخان و باقرخان بود که در دوره مشروطه، به تهران آمدند و از رهبران دوره مشروطه شدند. حالا بعد از بیش از یک قرن، یک چهره دیگر از همان حوالی، در سیاست ایران به ردیف اول رسیده است؛ مسعود پزشکیان.

با این حافظه تاریخی، طبیعی بود که هواداران پزشکیان در استان‌های ترک‌نشین بیشتر باشند و همین اتفاق هم افتاد. اما آیا فقط رای ترک‌ها بود که مسعود پزشکیان را رئیس جمهور کرد؟ در این گزارش به بررسی نکاتی پرداختیم که می‌تواند در تحلیل رفتار سیاسی مردم در اقصی نقاط کشور، موثر‌ باشد.

اول) ایران جامعه دوپاره نیست

درایالات متحده آمریکا، نیمی از ایالت‌ها همیشه به جمهوری خواهان رای می‌دهند و نیمی از ایالت‌ها به دموکرات‌ها. ۶ ایالت وضعیت ژله‌ای دارند که در واقع تعیین کننده برنده انتخاباتند. بر این اساس به آمریکا جامعه دوپاره می‌گویند. اما در انتخابات ایران این اتفاق نیفتاد. برخی استان‌ها که همیشه رای اصولگرایی داشتند، مثل لرستان، این بار به اصلاح طلبان اعتماد کردند و برخی استان‌های اصلاح طلب، مثل یزد، با کاهش میزان مشارکت، به سمت اصولگرایان سوق پیدا کردند.

دوم) مسعود پزشکیان از اهل سنت رای گرفت

در حالی که رای پزشکیان در استان‌های ترک نشین مورد توجه قرار گرفته، نمی‌توان رای بالای اهل سنت به رئیس جمهور منتخب را نیز نادیده گرفت. مثلا در سیستان و بلوچستان در همه شهر‌های سنی نشین، پزشکیان با اختلاف برنده بود و در شهر‌هایی با اکثریت شیعه، جلیلی برنده انتخابات بود. به جز این، رای پزشیکان در استان گلستان و آذربایجان غربی نیز به نسبت بالا بود.

سوم) مسعود پزشکیان مورد اعتماد کرد‌ها و لر‌ها هم بود

مسعود پزشکیان در استان‌های کردنشین نیز رای بالایی کسب کرد. به جز آذربایجان غربی که جمعیت قابل توجهی از هموطنان کرد ما را در خود جای داده، در استان‌های کرمانشاه، ایلام و کردستان هم رای پزشکیان بالا بود. زاگرس نشین‌ها و لر‌ها هم در لرستان و چهارمحال و بختیاری رای بالایی به پزشکیان دادند. پزشکیان در کهگلویه و بویراحمد شکست خورد، اما این تنها شکست او در استان‌هایی بود که به خاطر قومیت شناخته می‌شدند.

چهارم) رای پزشکیان در مناطق سکولار، راحت‌تر به دست آمد

بر اساس یک پژوهش تهران، کردستان و گیلان سکولارترین استان‌های ایران هستند. رای مسعود پزشکیان در این مناطق به شکل محسوسی از سعید جلیلی بالاتر بود.

پنجم) اصفهان و مشهد، همچنان پایتخت اصولگرایان ایران است

اصولگرایان بیشترین اختلاف را با اصلاح طلبان در خراسان رضوی و اصفهان داشتند. با این تفاوت که خراسان رضوی زادگاه سعید جلیلی است. در واقع بزرگترین شکست اصلاح طلبان در استان اصفهان رقم خورد. استان اصفهان تنها استانی بود که سعید جلیلی در آن حتی از نظر درصدی هم رای بیشتری از دور اول آورده بود

ششم) با آرای الکترال هم سعید جلیلی باخته بود

برخی در شبکه‌های اجتماعی نوشتند که تعدلد استان‌هایی که جلیلی در آن‌ها برنده شده، بسیار زیاد است و در صورتی که انتخابات به صورت الکترال برگزار می‌شد، او رئیس جمهور ایران شده بود. اما اگر آرا الکترال بود، قطعا کمپین‌ها سیاست متفاوتی در پیش می‌گرفتند. مثلا در استان‌های یزد، لرستان، بوشهراختلاف دو نامزد کمتر از ده هزار رای بوده است. اگر آرا به صورت الکترال بود، قطعا کمپین پزشکیان فرصت بیشتری را برای این استان‌ها صرف می‌کرد. توضیح اینکه رای گیری به صورت الکترال به این صورت است که در آمریکا، هر ایالت، تعدادی رای الکترال دارد و برنده انتخابات در هر ایالت، همه آرای الکترال آن ایالت را به خود اختصاص می‌دهد.

هفتم) خیزش خوزستانی‌ها!

در دور اول انتخابات، جلیلی: ۱۸۳ هزار و پزشکیان ۹۷ هزار و ۴۷ رای در استان خوزستان به دست آوردند و میزان مشارکت در این استان کمتر از سی درصد اعلام شد. در دور دوم، هر دو نامزد با ارتقای چشمگیر آرای خود همراه بودند. در این دوره آرای پزشکیان هفت برابر و آرای جلیلی چهار برابر در خوزستان بیشتر شد. با این حال مشارکت در استان تنها ده درصد افزایش یافت. این اختلاف البته ممکن است ناشی از بی دقتی در تنظیم اخبار مرتبط با انتخابات باشد.

هشتم) پزشکیان و اعتراضات زن زندگی آزادی!

در استان‌های که اعتراضات بیشتری در جریان خیزش مهسا صورت گرفته بود، رای پزشکیان فاصله معناداری با آرای جلیلی داشت؛ استان‌هایی مثل گیلان، البرز و البته تهران.