جای خالی ایده حکمرانی در پسا وفاق
رویداد ۲۴ | دولت پزشکیان با شعار و ایده وفاق ملی سر کار آمد و کابینه‌ای هم چید که به نظر بسیاری از تحلیل‌گران مصداق پایبندی به «وفاق ملی» بود. حالا در ادامه راه، اما باید چه کند؟
روزنامه فرهیختگان در شماره امروز خود و عنوان «در پساوفاق چه کنیم؟» سعی کرده به این سوال پاسخ دهد و به اهمیت وجود ایده حکمرانی پرداخته است.
این روزنامه اصولگرا نوشته: «برای تداوم وفاق در عرصه اجرای حکمرانی باید ایده‌هایی مشخص‌تر، واضح‌تر، عملیاتی‌تر و مصداقی‌تر داشت. بدون چنین ایده‌هایی، هیچ امکان جدی برای ایجاد توافق و وفاق وجود نخواهد داشت؛ چراکه توافق گرچه در سطوح انتزاعی‌تر مثل ایران قوی رخ داده است، اما در سطوح اجرایی انجام نشده و بستر اختلافات بعدی خواهد بود.»
این روزنامه تاکید کرده که «درواقع خطر اصلی این است که فضای مثبت کنونی در عرصه حاکمیت که این روز‌ها بین مجلس و دولت خود را بروز داده، به سرعت در عرصه عمل تمام شود و حتی خود را به بگومگوی سیاسی یا حتی مخاصمه بدهد.»
یادداشت نویس فرهیختگان معتقد است که تاکید پزشکیان بر «اسناد بالادستی» و «برنامه هفتم توسعه» نمی‌تواند محور وفاق باشد؛ چراکه بیشتر از جنس اهداف است تا شیوه اجرا. او نوشته: «توافق حتی بر سر اجرای کامل برنامه هفتم گرچه مفید و ارزشمند است، اما کافی نیست. آنچه باید موضوع توافق قرار گیرد امری متفاوت است.»
به باور او «رویکرد حکمرانی مانند آنچه در برخی اصطلاحات مربوط به سیاستگذاری استفاده می‌شود، یکی از اجزای بسیار لازم برای قرار گرفتن در مرکز امر وفاق است. اینکه دولت پزشکیان، دولتی با رویکرد چپ میانه است یا چپ توسعه‌گرا یا دولت رفاهی است با برخی قواعد و... باید مورد بحث و بیان واضح ایشان و اعضای دولت‌شان قرار گیرد. تازه در آن نقطه است که می‌توان از گفتگو برای وفاق سخن گفت. آنجاست که می‌توان یک نخ تسبیح برای دولت پزشکیان پیدا کرد. آنجاست که می‌توان نقد مبتنی‌بر قواعد پیش‌گفته خود آقای پزشکیان از دولت‌شان را آغاز کرد. بدون این‌ها باید انتظار داشت که در اولین شکست‌های محتمل دولت پزشکیان، نشانه‌های افتراق و جدایی از این فضای وفاق‌آمیز رخ دهد؛ چراکه در وضعیت اجتماعی و سیاسی ایران اکنون، اصل بر تخالف است و نه وفاق و طرف‌های مختلف به دنبال تکثر و مرزبندی خواهند رفت. حتی در درون دولت و اصلاح‌طلبان که در قدرت حضور دارند، هم این اصل کلی وجود دارد که «قدرت همیشه به دنبال تقسیم شدن است.» لذا حامیان دولت هم منطقا به سمت تخالف و خالص‌سازی قدرت حرکت خواهند کرد. از همین جهت وفاق نیازمند یک ایده مرکزی واحد و سپس پیروزی در اجرای بخشی از آن ایده است. نیاز نیست تمام ایده به پیروزی برسد، بلکه حتی بخشی از آن هم می‌تواند جامعه و نخبگان را قانع کند که ایده کار می‌کند ولو نیاز به زمان بیشتری داشته باشد. همین تصور، وفاق را ممکن خواهد ساخت.»
فرهیختگان تاکید کرده «فقر ایده و رویکرد، دست دولت برای نشان دادن توفیق در بخشی از مسیر را هم خواهد بست. یعنی امکان راضی نگه داشتن جامعه در این فرآیند مبتنی‌بر ایده را از بین برده و سرابی پیش‌روی مردم می‌گذارد که مشخص نیست اساسا چه خواهد بود. وقتی هدفی در پیش مشخص نشده باشد، همراهی عمومی و اجتماعی نیز ممکن نخواهد بود. وقتی هدف دارای یک رویکرد و فرآیند دارای سنجش مشخص نباشد هم همین اتفاق خواهد افتاد و همراهی و همگامی عمومی و نخبگانی، ناممکن خواهد بود.»
این روزنامه اصولگرا با اشاره به اینکه «حضور برخی افراد دارای ایده در دولت کنونی مانند میدری، می‌تواند به این مساله پاسخ درست دهد.» نوشته: «باید از پاسخ سیاسی به این مشکل پرهیز کرد و رویکرد حکمرانی را در آن جاری ساخت. این امر نیاز به دانشمندان سیاستگذاری، جامعه‌شناسی و مدیریت دارد تا بتوانند با کمک و نقش‌آفرینی مستقیم پزشکیان در آن، به این ساختار اساسی در ایده حکمرانی و رویکرد منتخب آن، دست یابند. ایده حکمرانی، شرایط را برای حرکت موفق دولت در ایجاد وفاق مهیا خواهد ساخت. باید بیشتر به ابعاد لازم در ایجاد این ایده‌های حکمرانی پرداخت تا دولت محترم هم امکان بیشتری برای ایجاد آن داشته و مسیر راحت‌تری داشته باشد.»
