عبدالرحمان فتاحی کیست؟| معاون ایرانی جولانی و داعشی که در زندان رجایی شهر کرج برای اهل سنت سخنرانی می‌کرد

رویداد۲۴ | روح انگیز دری: عبدالرحمن فتاحی، معروف به ماموستا عبدالرحمن فتاحی، به عنوان معاون ابو محمد الجولانی، رهبر گروه هیئت تحریر الشام، در امور ایران منصوب شده است .فتاحی پیش از این عضو القاعده بود و بعدها نیز به عنوان یکی از رهبران داعش با سخنرانی‌های بنیادگرایانه خود شناخته می‌شد. او در زندان رجایی‌شهر کرج برای زندانیان اهل سنت سخنرانی می‌کرد. او به عنوان محکوم امنیتی در فاصله سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ در زندان رجائی شهر کرج بود. 

خبرگزاری فارس در گزارش کوتاهی درباره فتاحی نوشته است:« او که سال‌ها در زندان‌های ایران (۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲) بوده، سابقه جذب نیرو از میان اهل سنت، به‌ویژه کردهای ایران، برای جنگ در سوریه را در کارنامه خود دارد».

بعد از اعلام غیررسمی خبر این انتصاب، ویدیویی قدیمی از فتاحی به همراه گروهی از تکفیری‌ها که در رجایی شهر نماز جماعت می‌خوانند، در فضای مجازی بازنشر شده است.

عبدالرحمن فتاحی ، دست پرورده عبدالقادر توحیدی

فتاحی توسط عبدالقادر توحیدی، یک ایرانی کرد اهل سنت تعلیم دید. او در اواسط دهه ۱۹۷۰ در حلبچه، کردستان عراق تحصیل کرد، سپس به مناطق کردنشین ایران سفر کرد تا با جریانات مذهبی اسلامگرای آن آشنا شود. این دو در دهه ۱۹۹۰ به یک زوج دانشجو-معلم تقریباً جدایی ناپذیر تبدیل شدند که جهادگرایی کردی را برای دهه‌های آینده شکل دادند.

فتاحی در مصاحبه ای اینگونه از توحیدی یاد کرده است: «در بهار ۱۹۹۳... ما تدریس دینی خود را در رانیا در مدرسه دینی جنبش اسلامی کردستان آغاز کردیم. «آنجا بود که با ماموستا (معلم) عبدالقادر [توحیدی] آشنا شدم... او در اردوگاه پناهندگان زندگی می کرد و به ما گفتند که او ایرانی است و می داند در مورد چه چیزی صحبت می کند. او اکثر جمعه ها را درس می خواند و به ما می گفتند که این معلم مدت هاست در کردستان عراق و در منطقه مرزی ایران علیه رژیم ایران جهاد می کرده است... او به ما جهاد و قتل (کشتار) می آموخت. »توحیدی در فتاحی دانشجوی مشتاقی پیدا کرد که می توانست به او ایدئولوژی جهادی بدهد.

عبدالرحمن فتاحی؛ از «جنبش مهاجرین اهل سنت ایران» تا «دفاع از اسامه بن لادن» 

جبهه النصره که در سال ۲۰۱۶ با حمله داعش و نیروهای رژیم در شمال غرب سوریه مواجه شد، نام خود را به جبهه فتح الشام تغییر داد، در آن زمان برخی کردهای ایرانی در قالب عنوان « جهادگران کرد ایرانی» که به سوریه سفر کرده بودند، به النصره پیوستند اما نام و ساختار خود را حفظ کردند. آنها به عنوان «جنبش مهاجرین اهل سنت ایران» عمل کردند، گروهی عمدتا کرد که جهادگران مناطق عرب، ترکمن، گیلکی و بلوچ کشور را نیز در صفوف خود به حساب می آورد.

بیشتر بخوانید: محمد البشیر مأمور تشکیل کابینه جدید سوریه کیست؟| درباره «دولت نجات سوریه» و نقش کلیدی البشیر در آن

این گروه در ژوئیه ۲۰۱۶ در بیانیه ای که در آن خواستار اتحاد میان گروه های جهادی شد، با سرکرده فتح الشام ابومحمد جولانی بیعت کرد. مفتی یا مشاور ارشد مهاجرین، عبدالرحمن فتاحی، بود که در اوایل دهه ۱۹۹۰ به سمت تکفیری ها گرایش پیدا کرده بود.

فتاحی در ژوئن ۲۰۱۹ در دفاع از القاعده گفته بود که « به لطف رهبری جهادی بین المللی برای مدتی توسط اسامه بن لادن، "امت [ملت اسلامی] دوباره بزرگ شده است و جهاد دیگر عجیب نیست».

عبدالرحمن فتاحی و دفاع از عملیات های انتحاری

فتاحی معتقد بود خطاب به گروهی از جهادگران اعتقاد خود را به روشنی بیان کرد که «خودکشی فداکاری» یا همان عملیات های انتحاری بالاترین وظیفه دینی است - فراتر از هر کاری که حتی توسط صحابه اولیه انجام شده باشد. او در اینباره گفته است که «آنچه که مجاهدین در زمان ما انجام می دهند، در عراق، افغانستان یا اینجا در شام [شام] است، هر چند بزرگتر از کاری که اصحاب انجام دادند، کمتر هم نیست». ای جمله فتاحی یادآور اظهارات گروهی از جهادگران در سال ۲۰۱۹ بود که می گفتند «کاری که یک بمب‌گذار انتحاری انجام می‌دهد مانند فداکاری ۵۰ صحابه است».

عبدالرحمن فتاحی و عصرطلایی سلفی گری

در بحبوحه صعود جهادی در سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰  این فتاحی بود که در مسجدی در پیشتاپ، محله ای محروم در مهاباد ظهور کرد و زمینه مساعدی برای انتشار ایدئولوژی های افراطی پیدا کرد و طرفداران زیادی پیدا کرد. محله محروم میراوا در بوکان استان آذربایجان غربی که فتاحی در آن ارتباط داشت نیز کانون واعظان تندرو بود.

ایران کُرد در حال فراگرفتن موجی از تعصب بود و رویکرد افراطی فتاحی توسط برخی از علمای اسلام در کشور محکوم شد. یکی از منابعی که فتاحی را در زمان اقامتش در مهاباد می‌شناخت، به دلیل خطرات امنیتی از طریق یک واسطه به رووداو انگلیسی گفت: «فتاحی بحث‌برانگیز بود و حتی با علمای حوزوی بر سر تفسیر متون دینی با هم تبادل نظر کرد».

فتاحی؛ زندان در ایران و بازگشت به سوریه

به نظر می رسد فتاحی در اواخر سال ۲۰۱۴ از رجایی شهر آزاد شده بود، اما به او هشدار داده شد که در صورت دستگیری مجدد اعدام خواهد شد. فتاحی سپس راهی سوریه شد. مشخص نیست که او چگونه به ادلب رسید، اما آخرین بار در اوایل سال ۲۰۱۵ در ایران دیده شد. زمان آزادی فتاحی از زندان اوج هجوم جنگجویان خارجی به سوریه بود که سپس به جبهه النصره و داعش پیوستند.