تشدید خطر تقابل ایران، آمریکا و روسیه با تداوم جنگ در شرق سوریه

رویداد۲۴- اقدامات نظامی ماه گذشته اطراف منطقه التنف -شهر سوری در مرز عراق- نشانه زودهنگامی از درگیری رقابتی در این منطقه برای مبارزه با داعش بود؛ منطقه‌ای که خطر تبدیل شدن به مقر مقابله بین‌المللی راه خود را دارد.

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از فایننشال تایم، زمانی که نیروهای ارتش سوریه به سمت پایگاهی که از سوی سربازان آمریکایی برای آموزش مخالفان برای جنگ با داعش استفاده می‌شد نزدیک شدند، جت‌های ائتلاف آمریکایی هشدار دادند: «هرگونه حرکت به سمت التنف، به منزله تهاجم خواهد بود و نیروهای ما مقابلشان (خواهد)ایستاد... شما وارد یک منطقه محافظت شده هستید، آن را ترک کنید.»

ترس تقابل روز یکشنبه تحقق یافت، زمانی که آمریکا به یک هواپیمای جنگی سوری شلیک کرد، هواپیمایی که به گفته پنتاگون در حال بمباران مناطق نزدیک به نیروهای کردستان سوریه در استان رقه بود. در همان روز، ایران موشک‌های بالستیک خود را برای نخستین بار به سمت خاک سوریه نشانه رفت و داعش را هدف قرار داد و همچنین پیامی را به آمریکا و عربستان که رقیب منطقه‌ای آن است، مخابره کرد.

روسیه که مانند ایران طی شش سال اخیر در حمایت از بشار اسد، مداخلات نظامی داشته نیز تهدید کرد که هواپیماهای جنگی ائتلاف آمریکایی که در غرب رودخانه فرات پرواز می‌کنند را هدف قرار دهد. استرالیا این تهدید را به قدر کافی جدی گرفت تا روز سه‌شنبه اعلام کند حملات هوایی در سوریه را در «اقدامی احتیاطی» تعلیق می‌کند.

تحلیل گران می‌گویند در شرایطی که نیروهای بی‌شمار درگیر در سوریه توجه خود را به بخشی از این کشور در شرق که تحت کنترل داعش است، متمرکز کردند، تشدید تنش‌ها اجتناب‌ناپذیر بود. در سال 2011 که درگیری‌ها و ناآرامی‌ها آغاز شد، آمریکا از تقابل مستقیم با رژیم سوریه خودداری کرد و با اکراه از مخالفان حمایت کرد و از نظر نظامی ائتلاف را به سمت مبارزه با تروریست‌ها سوق داد.

کریس هارمر، تحلیلگر ارشد موسسه مطالعات جنگ در واشنگتن می‌گوید: با توجه به حمایت واشنگتن از نیروهای دموکراتیک سوریه و تلاش نیروهای دموکراتیک سوریه برای ایجاد کنترل سرزمینی، تشدید تنش‌ها میان آمریکا و دولت سوریه اجتناب‌ناپذیر بود. دولت سوریه داشت مجبور می‌شد با این مسئله مقابله کند. ایران قصد دارد مناطقی نزدیک به مرز عراق را پیش از آنکه آمریکا و متحدانش به آنجا برسند، تحت سلطه درآورد.

وی در ادامه افزود: اما رژیم اسد فاقد ظرفیت نظامی لازم برای گرفتن رقه یا پیشروی در چند جناح مختلف است؛ این ارتش به نیروی هوایی روسیه و حمایت زمینی نیروهای ایران و شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران نیاز دارد.

برای ایران جنگ در شرق سوریه به جهت حفظ کوریدور زمینی که این کشور را از طریق عراق و سوریه به لبنان وصل می‌کند، اهمیت دارد. تمایل ایران به نفوذ منطقه‌ای تازه نیست اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا و مواضعش در قبال ایران، این امر اهمیت بیشتری یافته است. ترامپ تهران را زیر ذره‌بین قرار داده و به دنبال متحد کردن اعراب برای محدود کردن فعالیت‌های نظامی ایران در منطقه است.

سیاست‌مداران ایرانی از حملات موشکی روز یکشنبه حمایت کرده و آن را برای ارسال پیام به دشمنان ضروری دانستند. رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته گفته بود که آمریکا از عناصری در داخل ایران که به انتقال صلح‌آمیز دولت کمک می‌کنند، حمایت می‌کند. این اظهارات در ایران به تلاش واشنگتن برای تغییر رژیم تفسیر شد.

سوریه برای روسیه که دارای پایگاه‌های هوایی و دریایی در این کشور است و از این درگیری‌ها برای گسترش نفوذ خود در منطقه استفاده کرده، نیز مهم است.

روز یکشنبه بود که مسکو تهدید کرد هواپیماهای ائتلاف آمریکایی در سوریه را هدف قرار می‌دهد. جان ونبل، کارشناس حوزه دفاع در بنیاد هریتج گفت: «شاهد خواهید بود که روس‌ها با بازی موش و گربه، عقب خواهند رفت. شاید در این میان برخورد تصادفی صورت بگیرد اما شاهد درگیری مستقیم نخواهیم بود.»

اما دیگر کارشناسان سعی دارند استراتژی درازمدت ترامپ در سوریه را رمزگشایی کنند.

وددا عبد ربو که به رژیم سوریه نزدیک و سردبیر روزنامه الوطن است می‌گوید: ترامپ می‌خواهد شکست داعش را از کاخ سفید اعلام کند. اما پس‌ازآن چه؟ آیا پایگاه‌های آمریکا همان‌جا می‌مانند؟ آن‌ها با این تکه از یک سرزمین چه می‌کنند؟