سینما و تلویزیون ایران در سال ۹۴ چه کسانی را از دست داد؟

رویداد24- ایرج کریمی، محمدرضا مقدسیان، مرتضی ندایی، ولی الله مومنی، یدا الله نجفی و... هنرمندانی بودند که سینما و تلویزیون ایران آنها را در سال ۹۴ از دست داد. 

 

سال 94 در حالی به پایان رسید که برخی از عوامل حرفه‌ای سینما و تلویزیون دیگر در بین همکاران خود نیستند و جامعه هنری ایران داغدار آنهاست.

 اینالو ۲ فروردین ۱۳۲۶ در قزوین به دنیا آمد و ۱۲ دی ماه ۹۴در تهران درگذشت.

وی شیفته طبیعت بود و همین علاقه او را به ساخت مستند و نگارش متنهای پرشماری درباره طبیعت ایران کشاند. کار در مطبوعات راسال ۴۲ آغاز کرد و در طول بیش از چهار دهه سردبیری مجله‌های طبیعت و گردشگری را برعهده داشت و حتی با ماهنامه سینمای فیلم نیز همکاری داشت. اینانلو توانایی اجرایی خوبی داشت و همچنین در چند فیلم سینمایی همچون «ارتفاع پست» و «به رنگ ارغوان بازی کرد. مستندهای بسیاری نیز در معرفی جاذبه‌های طبیعی و تاریخی ایران تهیه و کارگردانی کرد که مهم‌ترین این آثار، ایران جهانی دریک مرز بود.

کریم‌پور زارعی ۱۴ آذر 1327 به دنیا آمد و ۳۰ تیر ۹۴ درگذشت.

وی از میانه دهه پنجاه قدم در دنیای بازیگری گذاشت و اولین بار در سال ۵۴ در فیلم فرار از حجله ساخته جواد طاهری بازی کرد. بعد از انقلاب اسلامی در فیلمه‌ای کانی مانگا، عروسی خون، بازی با مرگ، مرد عوضی، سگ کشی، مأموریت آقای شادی بازی کرد.

سیروس تقی‌نژاد ۲۰مهر ۱۳۲۸ بدنیا آمد و ۲۷ اسفند ۹۴درگذشت.

تقی‌نژاد در دهه چهل با حضور در نمایش «مردی که خود مرده بود و نمی‌دانست» پا به عرصه هنر گذاشت بازی کرد و به سرعت علاقمند تعزیه شد بعد از انقلاب به تلویزیون آمد و در مجموعه‌های همچون «مختارنامه «،» یلدا»، و «گاهی به آسمان نگاه کن» بازی کرد.

 یعقوب خیری در ۱۳ فروردین ۱۳۴۳ بدنیا آمد و در ۴دی ماه ۹۴ در تبریز درگذشت.

 خیری از از اوایل دهه شصت اولین تجربه‌هایش را در کار اجرای نمایش‌های رادیویی و گویندگی با ساخت نمایش‌هایی براساس زندگی شهدای دفاع مقدس به دست آورد. پس از آن به صدا و سیما رفت تا گویندگی را در رادیو ادامه دهد. مدتی بعد، با اجرای گزارشی درباره موضوعی صنعتی برای اولین بار به تلویزیون وارد شد، اما پس از آن با نگارش و اجرای مجموعه نمایش‌های تلویزیونی با نام نابغه، داماد خجالتی، زنگ انشا و بسیاری نمایش‌های دیگر در میان اهالی تلویزیون و بینندگان به شهرت رسید وی در کنار برنامه‌های تلویزیونی، نمایشهای رادیویی بسیاری نیز می‌نوشت و اجرا می‌کرد و در طول چند دهه فعالیت به یکی از پرکار‌ترین هنرمندان صدا و سیما تبدیل شده بود.

مهر ان دوستی در۳ بهمن ۱۳۳۵ در مازندران بدنیا آمد و در ۲ خرداد ۹۴ در تهران درگذشت.

مهران دوستی برای اولین بار در رادیو گیلان برنامه اجرا کرد، اما چند سال بعد در سال ۶۱ به تهران آمد تادر رادیو سراسری گویندگی کند و به رادیو جبهه پیوست تا خبر‌ها و برنامه‌هایی از جبهه های جنگ را گویندگی کند. پس از آن تا پایان زندگی یکی از محبوب‌ترین گویندگان رادیو بود یکی از ماندگار‌ترین آثارش مقتل خوانی امام حسین (ع) بود. جدا از طرفداران بی‌شمارش، شاگردان بسیاری در رادیو وتلویزیون پرورش داد و کمتر کسی است که در چند دهه اخیر به گویندگی روی آورده باشد و شاگردش نبوده یا چیزی از او نیاموخته باشد. وی در حالی چشم از جهان فرو بست که برنامه بسیار محبوبش کافه رادیو پخش می‌شد برنامه‌ای که بیشترین مخاطبان رادیو را در ساعت‌های پخشش به خود جلب می‌کرد.

هوشنگ دیباییان ۳خرداد ۱۳۱۶ در تهران بدنیا آمد و ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۴ در تهران درگذشت.

دیباییان نوجوانی پانزده ساله بود که برای اولین بار جلوی دوربین رفت و در فیلمی به نام گرداب اثر حسن خردمند بازی کرد. بازی در فیلم‌های همچون عروس دجله، یوسف و زلیخا چشمه آب حیات، پرواز به سمت مینو، عقرب، کشتی آنجلیکا، پرواز را به خاطر بسپاراز جمله کارهای وی است.

فریبرز صالح ۲۶ بهمن ۱۳۲۳ در تهران بدنیا آمد و ۱بهمن ۹۴ درگذشت.

صالح با بازی در فیلم کشتی نوح ساخته خسرو پرویزی در سال ۱۳۴۷ وارد سینما شد بود. اما تا پایان عمر دیگر به طور جدی در فیلمی بازی نکرد. سال ۱۳۵۳ به تلویزیون ملی ایران پیوست بعد از چند تجربه کوتاه و پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۶۱ ، فیلم سینمایی سفیر را ساخت که در آن زمان خود پروژه بزرگ و پرهزینه‌ای بود که با موفقیت همراه شد پس از آن فیلم سینمایی مرگ پلنگ، را در سال ۱۳۶۸ کارگردانی کرد و شش سال پس از آن، مجموعه تلویزیونی شیخ مفید، را آغاز کرد اما نیمه کار‌‌‌ رها کرد و به سیروس مقدم سپرد. او که بسیار کم کار بود، آخرین اثرش را که مجموعه‌ای تلویزیونی با نام خاک تابان بود، در سال ۱۳۸۴ ساخت و در سالهای پس از آن سرگرم نگارش فیلمنامه دیگری با موضوع یاران امام حسین (ع) بود، اما هیچگاه فرصت ساختش را به دست نیاورد.

آرش طالبی فرزند محمدعلی طالبی ۱۲ اردیبهشت ۶۵ در تهران بدنیا آمد و ۲۳ اسفند ۹۴ در شهر رشت درگذشت.

آرش طالبی بدلیل فعالیت پدرش محمدعلی طالبی در سینما به این هنر علاقمند شد و اولین تجربه‌هایش از سینما بر سر صحنه‌های فیلمهای پدرش شکل گرفت. وی بعد از تحصیل در رشته سینما در دانشگاه بر تدوین تمرکز کرد و از مهم‌ترین کار‌هایش تدوین یک روز سرد و قول ساخته محمدعلی طالبی و سیاوشان ساخته محمدعلی سجادی بود. و در ساخت فیلم مستندنیمه بلند ننه حسن نیز مشارکت کرد بود که توانست تندیس فیروزه‌ای بخش مسابقه بین الملل هشتمین جشنواره سینما حقیقت را به دست آورد.

 علی طباطبایی ۲آبان ۱۳۶۲ در تهران بدنیا آمد و ۸ شهریور ۹۴ درگذشت.

علی طالبی برای اولین بار در سال ۸۳ در فیلمی به کارگردانی فریدون جیرانی و تهیه کنندگی پدرش سیدکمال طباطبایی به نام سالاد فصل بازی کرد و از آن پس در چندین فیلم سینمایی از جمله ساعت ۲۵ و اسب سفید پادشاه و مجموعه تلویزیونی باجناق‌ها، بچه‌های نسبتا بد و آشپزباشی بازی کرد.

 احمد علامه دهر در ۷بهمن ۱۳۲۲ در شیراز بدنیا آمد و در ۱۲ مرداد ۹۴ درگذشت.

 احمد علامه دهر در دهه پنجاه به رادیو شیراز رفت و از اولین نمایشهای حرفه‌ای که کارگردانی و بازیگری کرد نمایش در چشم باد گوهر مراد بود که در سال ۱۳۵۱ بر روی صحنه رفت. از آن پس نمایشنامه‌های بسیاری را از نویسندگان مطرح ادبیات نمایشی مانند بهرام بیضایی، اکبر رادی، محمود دولت آبادی و بسیاری دیگر بر روی صحنه برد. وی بعد از انقلاب اسلامی در جشنواره های گوناگونی نیز شرکت کرد و جوایز بسیاری همچون تندیس بهترین بازیگر نقش سیاه از پنجمین جشنواره آیینی سنتی، دیپلم افتخار از جشنواره تئا‌تر فجر و تندیس بهترین طراحی صحنه از جشنواره فجر را بدست آورد. وی در سینما و تلویزیون نیز نقشهای بسیاری را برعهده گرفت که مهمترین‌شان بازی در مجموعه تلویزیونی میوه ممنوعه و مختارنامه بود.

خسرو فرخزادی در دی ماه ۱۳۱۸ در تهران بدنیا آمد و در ۱۷ فروردین ۹۴ در تهران درگذشت.

فرخزادی پس از بعداز پایان تحصیلات در فرانسه و بازگشت به ایران به رادیو پیوست و در برنامه داستان شب به اجرا پرداخت و در سالهای بعد توانست بیش از چهارصد نمایش رادیویی تولید کند. وی در کنار کار در رادیو، در نقشهایی در فیلم‌ها وسریالهای تلویزیونی از جمله آیینه، تصویر یک رویا، دردسر والدین، معمای شاه و فیلمهای  سینمایی از جمله صبح روز هفتم و ابراهیم خلیل الله هم بازی کرد.

 ایرج کریمی ۱۵ خرداد ۱۳۳۲ در تهران بدنیا آمد و ۱۱ شهریور ۹۴ درگذشت.

 ایرج کریمی یکی از محبوب‌ترین منتقدان سینما و کارگردانهای ایران بود. وی سینما را با دستیاری فریدون گله در فیلمهای «زیر پوست شب» و «مهر گیاه» آغاز کرد و در حالی که نقدهایی بر فیلمهای سینمای ایران و جهان می‌نوشت. تجربه کارگردانی را با ساخت چند فیلم کوتاه برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد. نگارش فیلمنامه سفر جادویی ساخته ابوالحسن داوودی در سال ۱۳۶۹ ،نگارش فیلمنامه بهترین بابای دنیا ساخته داریوش فرهنگ، کار گردانی فیلمهای سینمایی از کنار هم می‌گذریم، چند تار مو، نیم رخ‌ها از جمله آثار وی است. فیلم سینمایی نیم رخ‌ها در جشنواره فیلم فجر در سال ۹۴ در غیاب وی به نمایش در آمد.

هادی مشکوت در ۱تیر ۱۳۰۴ در کرمان بدنیا آمد و در ۲۲ آبان ۹۴ در تهران درگذشت.

هادی مشکوت بدلیل اینکه پدرش  از اولین عکاسان مشهور کرمان در اواخر دوره قاجار بود به عکاسی روی آورد و بعد در تهران عکاسخانه‌ای راه اندازی کرد. در سالهای اواخر دهه پنجاه و اوایل دهه شصت، تصمیم گرفت عکاسی را کنار بگذارد و تهیه کنندگی سینما و تلویزیون را بر عهده بگیرد. در طول سه دهه، بیست و یک فیلم همچون، ترن، میرزا کوچک خان، لانه عقاب‌ها،کرکس‌ها نمی‌میرند و اولین فیلم سینمایی رنگی ایران به نام مرز را تهیه کرد.

محمدرضا مقدسیان ۵ اردیبهشت ۲۶ در تهران بدنیا آمد و ۱خرداد ۹۴ در تهران درگذشت.

مقدسیان از جمله مستندسازانی بود که در آثارش تلاشی برای بازنمایی پیدا و پنهان فرهنگ و مردم ایران می‌کرد و به موضوع‌هایی می‌پرداخت که معمولا از دید دیگران پنهان می‌ماند. فیلمهای مستندی با موضوعاتی همچون تعزیه، هنرمندان سنتی ایران، آثار تاریخی، کودکان کار، روزهای آغازین جنگ، شیوه‌های زندگی بومیان در ایران، نظامهای آبیاری سنتی و قنات‌ها و زندگی و آثار شاعران و نویسندگان و مطبوعات ایران از مهم‌ترین موضوع‌هایی بودند که او مستندهایی درباره‌شان ساخت.

ولی الله مومنی در ۱۰ خرداد ۱۳۲۲ در اردبیل بدنیا آمد و ۸دی ۹۴ درگذشت.

مومنی از سال ۱۳۴۲ به تئا‌تر لاله زار راه یافت و با با بازی در فیلم دو انسان ساخته آرامائیس آقامالیان با ایرج قادری همبازی شد و وارد سینما شد. مومنی به پیشنهاد داریوش اسدزاده دوبله را تجربه کرد و در کنار دیگر گویندگان، در دوبله فیلمهای بسیاری نقش داشت. در سال‌های پس از انقلاب، در سینما بصورت جدی فعالیت کرد و در فیلمهایی همچون قیام، افعی، عروس حلبچه، دل و دشنه، میرزا کوچک خان بازی کرد وی همچنین در مجموعه های  تلویزیونی، پهلوان نایب، سربداران، پهلوانان نمی‌میرند، ولایت عشق، مختارنامه، تبریز در مه و معمای شاه بازی کرد.

یدالله نجفی در ۲۶ بهمن ۱۳۳۴ در بابلسر بدنیا آمد و در ۳ بهمن ۹۴ در تهران درگذشت.

نجفی در اوایل دهه پنجاه، از مدرسه عالی سینما و تلویزیون در رشته صدابرداری فارغ التحصیل شد و کارش را یک سال پس از آن، در صدا و سیما آغاز کرد. اولین تجربه‌هایش در سینما، با دستیاری صدابرداری در فیلمهای به خاطر همه چیز و افسانه آه در سال ۶۹ آغاز شد و پس از آن به عنوان صدابرداری حرفه‌ای در بسیاری از فیلمهای کارگردان سینمای ایران همچون مرضیه برومند، رسول ملاقلی‌پور، رضا میرکریمی، کمال تبریزی همکاری داشت و پانزده بارنامزد دریافت سیمرغ بلورین صدابرداری جشنواره فیلم فجر شد و توانست برای ۵ بار برای فیلمهای باران ساخته مجید مجیدی، امتحان ساخته ناصر رفائی، بید مجنون ساخته مجید مجیدی مجیدی، زمستان است ساخته رفیع پیتز قاعده تصادف ساخته بهنام بهزادی تندیس سیمرغ جشنواره فیلم فجر را بدست آورد.

مرتضی ندایی در ۱۲ آبان ۱۳۴۳ در تهران بدنیا آمد و در ۱۸ فروردین ۹۴ درگذشت.

ندایی از جمله مستندسازان خوب سینمای ایران بود که علاوه بر مستند سازی در بیشتر مواقع به نمایندگی از صنف همکارانش به ریاست انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند ایران برگزیده می‌شد و تلاش بسیاری می‌کرد تا مشکلات سینمای مستند را تا جای ممکن برطرف کند. در زمینه مدیریت مسئولیتهای بسیاری را به او سپردند که از آن میان مدیریت شورای طرح و برنامه اداره کل پژوهشهای معاونت سیما، مدیریت کانون اندیشه مجتمع نویسندگان تلویزیونی را نام برد. ساخت مجموعه سیزده قسمتی وادی زرافشان و فیلمهای مستند قسمت شاعر، باهم، خوان نوروزی، راه ابریشم، باغهای ایرانی از جمله کارهای وی است.

گارنیگ یادگاریان ۱۲ آبان ۱۳۳۹ در تهران بدنیا امد و در ۲۷ خرداد ۹۴ درگذشت.

یادگاریان از جمله صدابرداران حرفه‌ای سینمای ایران بود. از مهم‌ترین فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی که وی به عنوان صدابردار و صدا گذار نقش داشت، می‌توان به گرگهای گرسنه ساخته سیروس مقدم، معما ساخته حسین زندباف، بازی با مرگ ساخته حمید تمجیدی اشاره کرد.